مترقبه‌ها غیرمترقبه شده‌اند یا؟
یادداشت - دکتر رسول نیشابوری
بر اساس نظر کارشناسان، در کشور عزیزمان ایران، حدود سی مورد از چهل بلای طبیعی غیرمترقبه اتفاق می‌افتد. اینکه حتی در هنگام مواجهه با این بلایا که به‌تدریج قابلیت پیش‌بینی و چاره‌اندیشی پیداکرده اند غافلگیر شویم تا حدودی قابل‌پذیرش است ولی موضوع این یادداشت موقعیت‌های روتین و قابل پیش‌بینی و مترقبه‌ای است که مارا به حالت غافلگیری و واماندگی و حتی توسل به ابروباد و مه و خورشید و ... می‌رساند مانند آلودگی کلان‌شهرها که آرزو داریم به‌وسیله وزش باد کاهش یابد و یا درماندگی اخیر در مقابله با کرونا و سیل و …
به نظر می‌رسد بعد از بسیج نیروها، منابع و... و کاهش، تعدیل بحران کرونا وقت آن رسیده باشد که بپرسیم:
این‌همه پژوهشگاه، انستیتو، آزمایشگاه‌ها و... دانشگاه‌ها و مؤسسات متنوع و متعدد با اسامی جذاب و بودجه‌های هزینه شده مثلاً هنگام بحران کرونا چه کردند؟
شاید به‌جز موسسه رویان بتوان از سایرین پرسید سهم شما در پیش‌بینی و کاهش مشکلات مختلف و متنوع حوزه کاری شما چه بوده است؟
آیا نمی‌دانستیم با گرم شدن هوا میزان مصرف برق افزایش می‌یابد و شاید نمی‌دانستیم هوا گرم می‌شود، آن هنگام باید سراغ هواشناسی رفت و... هنگام نیاز به الکل و سرم و... کجایید شما؟ و الی‌آخر و حداقل تلنگری به این مؤسسات زده شود و از خواب شیرین بیدار شوند و شاید ان‌شاا... بعد از کرونا خوابشان را سبک‌تر کنند!
البته میدانم آن‌ها نیز دهها دلیل خواهند آورد ولی هدف من فقط تلنگری بود! همین! مترقبه‌ها غیرمترقبه شده‌اند یا؟
یا در آینده‌پژوهی و مدیریت بحران‌ها و... مسئله‌داریم و بر اساس مدل‌های سنتی عمل می‌کنیم و از راه‌حل‌های یکسان و تکراری، انتظار نتایج متفاوت داریم؟ طبیعت بر اساس قوانین حاکم بر خود و خلقت، عمل و عکس‌العمل دارد و این ما هستیم که باید آمادگی پیش‌بینی و ابتکار عمل را به دست آوریم! به‌راستی چرا هردو وضعیت بارش کم‌وزیاد، برایمان مسئله‌ساز بوده و هنوز هم هست؟ مگر نه این است که در دل هر مسئله‌ای، فرصتی نهفته است؟