منتظر ارزانی باشیم یا عادت کنیم؟ چالش مرغی مسئولان؛ چرا قیمت مرغ پر کشید؟

در ۲۱ مرداد ماه سال جاری، کاظم خاوازی، وزیر جهاد کشاورزی طی مصاحبه‌ای درباره قیمت مرغ گفت: جو به میزان کافی در کشور موجود است و با همت بانک مرکزی، وزارت صمت در حال تدارک برای واردات کنجاله و دانه سویاست که امیدواریم با این تدابیر قیمت مرغ کاهش یابد.
به هر صورت این وعده‌ها در حالی بود که نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران کشور در اواخر شهریورماه هشدارش را داده بود که در صورت تأمین نشدن نهاده برای مرغداران، ممکن است یک جهش قیمت وحشتناکی را در قیمت مرغ در پاییز سال جاری شاهد باشیم. به هر صورت هر آنچه بود امروز شاهد رسیدن قیمت مرغ حتی به ۴۰ هزار تومان هستیم و این جای نگرانی است.
حبیب اسدا... نژاد، نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران کشور در گفت‌وگو با تابناک درباره دلایل افزایش قیمت مرغ گفت: نهاده‌های مورد نیاز واحدهای مرغداران، علیرغم همه تاکیدات و هشدارهایی که مرغداران داشتند، کامل تأمین نشد.
وی ادامه داد: در کنار این مساله، دستگاه دولتی قیمتی را برای گوشت مرغ مصوب کرد که این قیمت در صورت عدم تأمین کامل نهاده‌ها منطقی نبود. به همین خاطر، این ترس در مرغداران وجود داشت که جوجه ریزی را انجام بدهند و با شرایط موجود قیمت تمام شده بالاتر از قیمت دستوری باشد و گرفتار تعزیرات شوند. روی همین قضیه، میل و رغبت مرغداران برای جوجه ریز کم شد و این مساله هم اکنون بر روی بازار تأثیر گذاشته است. این فعال صنعت مرغداری با اشاره به کاهش عرضه مرغ اظهار داشت: هم اکنون قیمت مرغ ده نرخی شده است!
اسدا... نژاد گفت: مرغداران ما هرگز تعیین کننده قیمت مرغ نبودند. اواخر سال گذشته تا اوایل سال جاری مرغداران در هر مرغ ضرر ۴ تا ۵ هزار تومانی داشتند و این موضوع موجب شد تا مرغداران بیش از ۱۴۰۰ میلیارد تومان ضرر کنند.
وی در پاسخ به این پرسش که پس چه کسانی قیمت مرغ را تعیین می‌کنند، پاسخ داد: این دفترداران و واسطه‌ها هستند که با توجه به شرایط بازار قیمت مرغ را تعیین می‌کنند.
 قیمت مرغ حباب دارد!
نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران کشور با اشاره به قیمت کنونی مرغ، گفت: این قیمت هم اکنون بالاتر از قیمت تمام شده است، ولی نکته جالب‌تر اینکه بین قیمت مرغ زنده و قیمت مرغ گرم که به دست مصرف کننده می‌رسد، حباب بسیار بزرگی وجود دارد.
وی افزود: اگر اکنون قیمت مرغ زنده را فرضاً درب مرغداری به کشتارگاه ۲۲ هزار تومان بفروشند، این مرغ نباید با قیمت بیش از ۳۲ هزار تومان به دست مصرف کننده برسد، اما هم اکنون عملاً دیده می‌شود که بعضاً قیمت تا ۴۰ هزار تومان هم رسیده است!
این فعال صنعت مرغداری افزود: حتی در مرغ زنده نیز قیمت بالاتر از قیمت تمام شده می‌باشد. وی گفت: دلیل هم این است که اگر ۵۰ درصد نهاده‌های مورد نیاز هم به نرخ مصوب تأمین و باقی نهاده‌ها از بازار آزاد خریداری شود، قیمت تمام شده هر کیلوگرم مرغ زنده باید ۱۸۵۰۰ تا ۱۹۰۰۰ تومان باشد.
وی ادامه داد: البته نباید فراموش کنیم که مرغدار نیمی از مرغ‌های خود را به نرخ مصوب ۱۴۰۰۰ تومانی می‌فروشد؛ بنابراین اگر این قیمت تمام شده‌ای که باید ۱۹۰۰۰ تومان باشد به ۲۲۰۰۰ تومان می‌رسد، چندان شکافی در آن دیده نمی‌شود. اما اگر مرغ ۲۲۰۰۰ تومانی به قیمت ۴۰۰۰۰ تومان به دست مصرف کننده می‌رسد، این یک شکاف و انحراف بسیار بزرگ است.
اسدا... نژاد درباره وضعیت نهاده‌ها هم گفت: به نسبت ماه گذشته سطح سهمیه تخصیصی افزایش یافته است؛ به این معنا که مرغداران هم اکنون ۶۵ تا ۷۵ درصد ذرت و ۴۵ درصد سویا را تأمین می‌کنند. منتهی مساله این است که تأمین و بارگیری با تأخیر فراوان صورت می‌گیرد و عملاً مرغدار ۳۰ تا ۳۵ روز مجبور است تا دان مورد نیاز واحد خود را از بازار آزاد تهیه کند و گاه ممکن است نهاده‌ها زمانی به دست مرغدار برسد که مرغی نداشته باشد؛ بنابراین، تأمین حدود ۵۰ درصد نهاده‌ها انجام می‌شود، اما با تأخیر صورت می‌گیرد. وی افزود: بنابراین اولاً تأمین ۱۰۰ درصدی صورت نمی‌گیرد و ثانیاً همان ۵۰ درصدی هم که تأمین می‌شود با تأخیر است.
نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران کشور با تکذیب فروش نهاده‌های دولتی در بازار آزاد توسط مرغداران گفت: سازوکاری که برای تأمین نهاده در نظر گرفته شده به صورتی است که اصلاً امکان انجام چنین کاری وجود ندارد. هم اکنون سامانه دامپزشکی، جوجه ریزی، کشتارگاه و سماصط (مدیریت اطلاعات صنعت طیور) به یکدیگر متصل است و امکان انجام چنین کاری وجود ندارد؛ یعنی تا زمانی که سامانه سماصط مجوز صادر نکند، تا مرغدار مرغ خود را در سامانه انجمن جوجه یک روزه خرید نکند، تا دامپزشکی برگه قرنطینه را تأیید نکند، از طریق سامانه بازارگاه هیچ سهمیه‌ای تخصیص داده نمی‌شود.
اسدا... نژاد در مورد درخواست‌های مرغداران از نهادها، گفت: در ابتدا باید عرض کنم که سازمان جهاد کشاورزی در این قضیه مرغداران قصورات کمی داشته و می‌توان گفت تلاش خود را انجام داده است. به عبارت بهتر دیگر وظایف جهاد کشاورزی ایجاب نمی‌کرده است که از این بیشتر تلاش کند.
به عنوان نمونه تخصیص ارز دیگر از عهده وزارت جهاد کشاورزی خارج بوده است یا اینکه مسئول ترخیص کالا از گمرکات نیست. هم اکنون چیزی حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن نهاده در بنادر دپو شده است. یا اینکه وزارت جهاد کشاورزی مسئول تنظیم بازار نیست. تنظیم بازار در اختیار وزارت صمت می‌باشد. مسئولیت وزارت جهاد کشاورزی از سامانه بازارگاه شروع می‌شود و ورودی نهاده به سامانه بازارگاه هم جوابگوی نیاز بازار نیست. وی افزود: در مجموع انصاف نیست که تمامی قصورات در این زمینه را به گردن جهاد کشاورزی انداخت.
 بازار سیاه؛ مقصد نهاده دامی با دلار 4200
وی در مورد پیشنهادها برای متعادل شدن وضعیت قیمت مرغ گفت: دو راهکار بیشتر وجود ندارد؛ نخست این است که دولت نهاده‌های مورد نیاز واحدهای مرغدارای را تماماً با ارز ۴۲۰۰ تومانی تأمین کند که تجربه چند ماه گذشته بیانگر آن است که دولت توان انجام این کار را ندارد. بزرگ‌ترین مشکل و انحراف در نهاده‌ها از ترخیص نهاده تا ورود به سامانه بازارگاه است که باید توسط دولت علت این موضوع بررسی شود. باید دولت بررسی کند که این نهاده‌هایی که در بازار سیاه توزیع و فروخته می‌شود، از کجا آمده است.
راهکار دوم آنکه دولت سیاست آزادسازی نهاده‌های دامی و قیمت مرغ را در پیش بگیرد و به دهک‌های پایین جامعه، مستقیم یارانه پرداخت کند. قطعاً اگر این کار صورت بگیرد، قیمت مرغ همین حدودی خواهد بود که ما هم اکنون در بازار شاهد آن هستیم.
اسدا... نژاد اظهار داشت: اگر نهاده‌ها به صورت کامل با همان قیمت دولتی تأمین شود، قطعاً قیمت مرغ با همان قیمت مصوب یعنی ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان توزیع خواهد شد. البته این اتفاق با توجه به روند و فرآیند تولید به گونه‌ای نیست که ظرف ده روز انجام شود، بلکه باید یک فرصت یک ماهه تا ۴۵ روز داده شود.
وی با اشاره به اینکه مرغداران هم راضی به این قیمت‌های لاکچری نیستند، افزود: مرغداران به حداقل‌ها راضی هستند. حتی در این مدت متحمل زیان‌های سنگینی هم شده‌اند، اما مرغداران فارغ از این مسائل باز هم به حداقل‌ها راضی هستند چرا که این ضررها به هر حال به شرایط کشور و حضور در یک جنگ اقتصادی باز می‌گردد و می‌گشت.
نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران کشور در مورد وضعیت جوجه ریزی در حال حاضر گفت: جوجه ریزی هم اکنون بین ۱۰۰ تا ۱۰۵ میلیون قطعه است و با توجه به اینکه سرانه مصرف هم به دلایل معیشتی کاهش پیدا کرده، پیش بینی این است که همین میزان جوجه ریزی نیاز بازار را تأمین خواهد کرد. البته جوجه ریزی با توجه به تغییراتی که در سامانه بازارگاه ایجاد شده است، افزایش یافته و از همین جهت است که می‌گویم احتمالاً مشکل فعلی مرغ حل خواهد شد.
وی افزود: سه مساله موجب ایجاد شرایط کنونی شده است؛ اول اینکه جوجه ریزی کاهش یافته است.
دوم آنکه با توجه به نیاز بازار، مرغدار مجبور به تخلیه سریع سالن‌ها و این موضوع موجب شده هم سن و هم متوسط وزنی مرغ‌های کشتار کاهش یابد.
سوم اینکه مردم با دیدن افزایش قیمت یک محصول، میل به خریدشان افزایش می‌یابد و به نوعی احتکار خانگی رخ می‌دهد. اسدا... نژاد در مورد قیمت واقعی مرغ گفت: الان قیمت تمام شده برای مرغدار ۱۸۵۰۰ تا ۱۹۰۰۰ تومان است و قیمت فروش باید بین ۲۷۰۰۰ تا ۲۸۰۰۰ تومان باشد.