پیشنهادها روی میز
در این راستا جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: پیشنهادهای ما برای احیای توافق هستهای با ایران همچنان روی میز است.
بورل در ادامه افزود: پیشنهادهایی که برای احیای توافقنامه هستهای با ایران مطرح کردیم، تا زمانی که به مذاکره بازگردیم همچنان روی میز خواهد بود.
این در حالیست که پیشتر سخنگوی بورل با بیان اینکه هنوز فرصت برای جمعبندی و دستیابی به توافق نهایی وجود دارد، گفته بود که رسیدن به خط پایان در گرو برداشتن گام لازم از سوی مشارکتکنندگان در گفتوگوهاست.
او با اشاره به اظهارات بورل پس از نشست غیررسمی وزرای امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا گفت که انتظار نمیرود در این هفته تحول چشمگیری در رابطه با مذاکرات رفع تحریمها رخ دهد. با این وجود هیچ ارتباط مستقیمی بین دیدار وی (بورل) با همتای ایرانی یا هر فرد دیگری که در مذاکرات شرکت میکند برای دستیابی به توافق نهایی وجود ندارد.
وی به پیشنویس توافق پیشنهادی اتحادیه اروپا اشاره کرد و گفت: هنوز [برای حصول توافق] فرصت وجود دارد و ما در شرایطی قرار داریم که به توافق نهایی نسبتا نزدیک هستیم، اما برای رسیدن به مرحله آخر شرکتکنندگان باید در مورد پیشنهادی که روی میز است حرکت لازم را انجام دهند.
ایران به تعهدات خود عمل کند
در این راستا فیصل بن فرحان، وزیر امورخارجه عربستان در سخنرانی خود در شصتوششمین نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل که این روزها در نیویورک در حال برگزاری است از ایران خواست تا هرچه سریعتر به تعهدات هستهای خود عمل کند.
وی در ادامه فرافکنیهای خود گفت: همچنین از ایران میخواهیم که گامهای اعتمادساز با همسایگانش را در پیش بگیرد.
این مقام سعودی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع جنگ اوکراین پرداخت و در حالیکه عربستان خود سالهاست خاک یمن را هدف حملات غیر قانونیاش قرار میدهد گفت که ریاض از تلاشهای بینالمللی برای یافتن راه حل بحران این دو کشور حمایت کند.
بن فرحان بدون اشاره به نقض مکرر آتش بس روزانه در یمن نیز مدعی شد: پادشاهی عربستان همواره بر حمایت از آتش بس در یمن و توانمندسازی شورای ریاست جمهوری برای انجام ماموریت خود تاکید دارد.
ارسال پیام از اروپا
با توجه به اهمیت سفر رئیس جمهور به نیویورک، وحید جلیل زاده رئیس کمیسون امنیت ملی که در این سفر هیات ایرانی را همراهی میکرد، گفت: مکرون، رئیس جمهور فرانسه در دیدار با رئیس جمهور خیلی علاقه مند به مذاکره هستهای بود و حامل پیامهایی نیز بود و میگفت اگر ایران روشهایی را اتخاذ کند ما میتوانیم طرف آمریکایی را برای احیای برجام راضی کنیم.
وی تاکید کرد: رئیس جمهور در دیدار با مکرون بر این مسئله تاکید کرد که یک بار خسارت دیدن از برجام کافی است و از ما نخواهید مجددا خسارت ببینیم.
جلالزاده تصریح کرد: رئیس جمهور سوئیس هم حامل پیام آمریکا برای ملاقات دو جانبه با ایران بود و رئیسی در پاسخ گفت که آیا ما تا کنون از ملاقات های دوجانبه قبلی سودی بردیم؟، آمریکایی ها مذاکره را برای مذاکره میخواهند و این درحالی است که اشخاص حقیقی و حقوقی جمهوری اسلامی مکرر درحال تحریم شدن هستند.
این نماینده مجلس اظهار داشت: آقای رئیسی همچنین در دیدارهایی که داشت قاطعانه گفت ما از پادمان عقب نشینی نمی کنیم.
محورهای گفتگوی ایران با کشورهای اروپایی
همچنین وزیر امور خارجه که در نیویورک به سر می برد، درباره محور دیدارهای خود با وزرای خارجه دیگر کشورها گفت: گفتگوها و رایزنی های ما با دیگر کشورها و آنها با ایران بیشتر حول محور لغو تحریم ها بوده است.
امیرعبداللهیان افزود: اینکه ما در نیویورک هستیم، حساسیت را برای طرف های خارجی بیشتر می کند که چه اتفاقی می افتد.
بر اساس گزارش العالم، وزیر امور خارجه ادامه داد: تیم ما و همکاران ما در نیویورک با نماینده اتحادیه اروپا و کشورهای مرتبط با مذاکرات برجام، گفتگوهایی را انجام دادند و در گفتگوهایی که من نیز با طرف های مختلف در دو روز گذشته داشتم، این موضوع از موضوعات اصلی در دستور کار بود.
امیرعبداللهیان اضافه کرد: در این دیدارها تاکید کردم برای رسیدن به توافق اراده وجدیت لازم را داریم و واقعا اکنون این طرف آمریکایی است که بایستی شجاعت اتخاذ تصمیم را داشته باشد تا بتوانیم از رسیدن به یک توافق خوب، قوی و پایدار سخن بگوییم.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: طرف آمریکایی بارها حتی در این روزهای اخیر به ما اعلام کرد که دارای اراده و حسن نیت لازم برای رسیدن به توافق هستیم و ما به آنها گفتیم پس با واقع بینی اراده و حسن نیت خود را نشان دهید و (اثبات) کنید تا بتوانیم به نقطه توافق برسیم.
تطویل و فرسایش و عدم حسن نیت
ایران و آمریکا هر کدام طرف مقابل را به تطویل و فرسایش و عدم حسن نیت در گفت وگوها متهم کرده اند. در شرایط کنونی دو مساله تضمین و پادمان به عنوان گره اصلی مذاکرات عمل کرده و تهران و به خصوص واشنگتن حاضر نیستند با دادن امتیازهای بیشتر، زمینه احیای توافق را فراهم کنند. آنچه امیدها به احیای مذاکرات را همچنان زنده نگه داشته است، عبور برجام از خوان نشست فصلی آژانس بود که بدون صدور قطعنامه علیه ایران به کار خود پایان داد. بسنده کردن شورای حکام به یک بیانیه غیرالزام آور نشان می دهد که ارزیابی غربی ها این است که شانس احیای برجام همچنان وجود دارد، با این حال درپیش بودن دو رخداد یعنی انتخابات زودهنگام کنست در ماه اکتبر و انتخابات کنگره آمریکا در ماه نوامبر گویای این واقعیت است که مسیر برجام همچنان پرسنگلاخ است و می تواند با تاثیرپذیری از این دو رخداد، حتی تا مرز شکست هم پیش برود. آنچه مسلم است اینکه احیای برجام منوط به نزدیک شدن ادراک ایران و آمریکا از ضرورت احیای برجام و نقش آن در ثبات بخشی به منطقه است و پاسخ مهم تری که دو طرف باید آن را ارائه بدهند این است که آیا جایگزین معقول و کم هزینه ای برای عدم توافق وجود دارد یا خیر؟
خیلی دور،خیلی نزدیک مذاکرات برجامی
در مجموع باید گفت بسیاری از رویدادهای بین المللی فارغ از ماهیت واقعی خود، به گونه ای خاص در ذهن نخبگان جلوه می کنند و از همین رو، برداشت ها و سو ءبرداشت های مختلفی از آن می شود. سیاستمداران بر اساس برداشت های خود از رویدادها و نه بر اساس ماهیت واقعی آنها، دست به اتخاذ خط مشی سیاسی می زنند. یکی از عوامل مهم به نتیجه نرسیدن مذاکرات هسته ای در شرایط کنونی، نه عوامل عینی و واقعی بلکه عوامل ذهنی و برداشت های نخبگان طرفین است. اگر در نتیجه گفت و گوهای مداوم داخلی با موافقان و مخالفان توافق و گفت و گوی خارجی با طرفین دیگر، بتوان دیدگاه ها را به هم نزدیک کرد می توان به احیای برجام فکر کرد، در غیر این صورت، باید آن را در لابه لای صفحات کتاب های تاریخ جست وجو کرد، لذا تداوم گفت و گوهای رسمی و غیررسمی در سطح ملی و بین المللی برای زنده نگه داشتن امیدها به منظور رسیدن به توافق هسته ای جدید بسیار حیاتی است. هرچند که امیدها برای این توافق خیلی کمرنگ شده است، اما چنانچه برداشت طرفین از اهداف و نیات طرف مقابل به هم نزدیک شود، رسیدن به توافق جدید دور از دسترس نیست.