استان سمنان دارای ظرفیت‌های چهارگانه مهم برای توسعه اقتصادی است شامل صنعت، گردشگری، معدن و کشاورزی که از این بین سه مورد درگیر و دار مشکلات عدیده هستند و اصطلاحاً کجدار و مریز فعالیت دارند.
کشاورزی در یک دهه اخیر درگیر مشکلات تغییرات اقلیمی، خشکسالی و سرمازدگی شده و صنعت نیز در کش و قوس‌ها و تلاطم‌های اقتصادی، ارز و واردات و… کم خود را نیمه خم می‌بیند از سوی دیگر استان سمنان علی رغم داشتن معادن فراوان نتوانسته در زمینه سرمایه پذیری در این بخش موفقیتی را کسب کند و در نتیجه معادن ما نیز امروز یا فعالیت ندارند و یا با کمترین بهره‌وری کار می‌کنند در نتیجه گردشگری رکن اصلی توسعه اقتصادی استان محسوب می‌شود.
تغییرات عمده در ۵ سال
یک فعال بخش گردشگری استان سمنان با بیان اینکه تغییرات عمده در پنج سال اخیر در مجموعه میراث فرهنگی به نحوی که در این بازه زمانی چهار بار مدیران و سرپرستان کل تغییر کردند از جمله دلایلی است که نتوانسته‌ایم شاهد برنامه‌ریزی درست در حوزه گردشگری استان باشیم، گفت: این را بارها کارشناسان اعلام کرده‌اند و ما نیز می‌گوئیم این استان حتی یک طرح جامع گردشگری هم ندارد و این فاجعه است.
محسن فرهادی با بیان اینکه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مثلث پتانسیل‌های قوی برای توسعه استان سمنان هستند اما باید معرفی شوند، بیان کرد: برای این منظور هیچ برنامه عملیاتی و درستی را در سراسر استان شاهد نیستیم و فقط برخی رویدادها و نمایشگاه‌ها اگر در تهران برگزار شود غرفه‌ای به نام استان سمنان آن هم از روی تکلیف که به استان شده، ایجاد می‌کنیم.
وی با بیان اینکه این استان هنوز یک بازارچه رسمی صنایع دستی و تولیدات هنرمندان استان سمنان را ندارد و بعد انتظار داریم که مسئولانش نشسته باشند و برنامه‌ریزی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برای توسعه مسیرهای گردشگری و استفاده از ظرفیت افزایش تقاضای گردشگری در دوران پساکرونا و… را داشته باشند؟ ابراز کرد: شرایط امروز ماحصل مدیریت بدون برنامه و توسعه اشتباه در مسیر اشتباه است که نشان می‌دهد اصلاً گردشگری اولویت مسئولان ما نبوده و حالا که صنعت و کشاورزی و… به مشکل برخورده می‌خواهند تکلیفی کاری را صورت دهند که بگویند گردشگری هم در زمره مسائل استان است.
فقدان تفکر مدیریت در برنامه‌ریزی ها
دیگر فعال حوزه میراث فرهنگی و گردشگری فقدان تفکر مدیریتی را بزرگترین مشکل گردشگری استان سمنان می‌داند و می‌گوید: در واقع این تفکر که مجموعه میراث فرهنگی خودش بزرگترین ضربه را به گردشگری استان سمنان زد چندان بیراه نیست چرا که در یکی از دولت‌ها فقط برای اینکه عظیم‌ترین پروژه گردشگری استان سمنان در زادگاه رئیس دولت ایجاد شود یک معلم عربی که مدیرکل کانون پرورش فکری بود را در رأس نهاد تخصصی میراث فرهنگی قرار دادند و در نتیجه شرایطی پدید آمد که از مجموعه بودجه‌های ملی، استانی، تملک و… بخش اعظمی به یک شهرستان اختصاص یافت.
سید حسین میرزایی ادامه می‌دهد: البته این موضوع بدی نیست و کسی هم نمی‌گوید که نباید یک بخش از استان سمنان توسعه یابد اما اینکه مجموعه اعتبارات سه شهرستان شاهرود، سمنان و دامغان حتی به نصف اعتبارات یک شهرستان دیگر استان سمنان نیز نرسد قدری عجیب است و در این وضعیت شاهد بروز نوعی توسعه کاریکاتوری بودیم، در واقع استان سمنان جایی است که از لحاظ گردشگری و صنایع دستی، سری بزرگ دارد، یک دست کوچک، یک پای بسیار قطور و یک کمر باریک و نازک و لذا موجود عجیب‌الخلقه ای است که اتفاقاً بنده امیدوارم هرگز برند سازی در استان شکل نگیرد! چرا که ضد تبلیغ است.
وی با بیان اینکه استان سمنان ۸۷۳ اثر ثبت شده ملی دارد اما ۸۷ صفحه برنامه برای توسعه گردشگر پذیری در این بناها ندارد، افزود: برای مثال شما گردشگری را با خود به بسطام می‌برید وضعیت آن شهر آنقدر اسفناک است که به واقع شما خجالت زده می‌شوید یا حتی شرایط در شهمیرزاد هم همین گونه است در نتیجه این توسعه غیرمعقول و کاریکاتوری، مبتنی بر علاقه‌های فردی و نه برنامه‌ریزی در مجموعه میراث فرهنگی استان سمنان سبب شده تا دشواری‌هایی بر سر راه توسعه اقتصادی مبتنی بر گردشگری و میراث فرهنگی پدید بیاید.
دولت حامی بخش گردشگری
مقوله ساماندهی به گردشگری استان سمنان در برنامه‌های دولت قرار دارد و استانداری سمنان نیز این موضوع مهم را متوجه شده و در راستای رفع آن برآمده است تا امیدها در دل فعالان بخش گردشگری روشن بماند استاندار سمنان درباره این موضوع به خبرنگار مهر، می‌گوید: افزایش ماندگاری مسافران و تغییر سمنان از معبر به مقصد دو مقوله مهمی است که پیگیر آن هستیم و در این ارتباط اقدامات خوبی هم در مدت بیش از نیم سال صورت داده‌ایم.
سید محمد رضا هاشمی با بیان اینکه ایجاد زیرساخت برای معرفی و حمایت از فعالان بخش صنایع دستی و گردشگری با اقداماتی مانند راه اندازی نمایشگاه و بازارچه صنایع دستی که در واقع محور آن تسهیل در فروش و خدمات برای فعالان این بخش است، دیگر اقدام ما در استان محسوب می‌شود که فرصت ارتقای ظرفیت‌های اقتصادی گردشگری و صنایع دستی را مهیا می‌سازد چرا که اعتقاد داریم فعالان صنایع دستی در بحث ایجاد فرصت‌های شغلی نقش مؤثری دارند.
وی با بیان اینکه استان سمنان از لحاظ گردشگری و میراث فرهنگی دارای جاذبه‌های فراوانی است، بیان کرد: در کنار حمایت از هنرمندان مقوله شناساندن ظرفیت‌های گردشگری استان در دستور کار قرار دارد در این باره و با هدف تبدیل استان سمنان به مقصد گردشگری کمیته تخصصی گردشگری با اقدامات کارشناسی تشکیل شده است که مانند نشست رونق تولید در بخش صنعت کار کرده و سعی دارد موانع پیش پای توسعه گردشگری را برطرف کند در این کمیته موانع و مشکلات واحدها بررسی می‌شود.
نقش گردشگری در اشتغال و توسعه تقویت می‌شود
استاندار سمنان همچنین گره گشایی از امور سرمایه گذاران در حوزه گردشگری استان را سومین محور حمایتی دانست و تاکید کرد: اعتقاد داریم که بخش گردشگری و میراث فرهنگی به واسطه میزان اشتغال‌زایی که دارد می‌تواند در تحقق رشد اقتصادی کمک کند از سوی دیگر دولت برای سال جاری رشد ۸.۸ درصدی را در نظر گرفته است و لذا گردشگری می‌تواند کمک کند.
هاشمی با بیان اینکه نقش گردشگری در اشتغال و توسعه تقویت می‌شود، بیان کرد: ارتقای بهره وری و اقتصاد گردشگری و ایجاد زمینه اشتغال با محوریت افزایش جذب گردشگر از اولویت‌های ما در استان سمنان است از طرف دیگر باید گفت ما ۱۲۳ واحد اقامتی بوم گردی در استان داریم که فعال هستند و لذا همانطور که در جلسات هم تاکید داشتیم دهیاران به دنبال راه اندازی واحدهای بوم گردی و ارتقای اقتصاد گردشگری روستا و جذب گردشگر باشند.
وی با بیان اینکه دیگر اقدام ارزشمندی که در استان سمنان صورت می‌گیرد، ایجاد انجمن میراث فرهنگی است، گفت: در نهایت یکی از اقدامات ما برای ارتقای اقتصاد گردشگری ارتباط حوزه شرکت‌های دانش بنیان و پارک علم و فناوری برای ارتقای ظرفیت‌های گردشگری و گردشگر پذیری استان سمنان خواهد بود که می‌تواند در کنار تحقق شعار سال به اشتغال‌زایی در بخش گردشگری نیز منجر شود همچنین زیرساخت فرودگاهی مطلوبی در استان وجود دارد که می‌توان از این ظرفیت برای رشد و تقویت حوزه صادرات و دانش بنیان و ایجاد زمینه‌های اشتغال بیشتر بهره گرفت.
حرکت به سمت ترویج و شناساندن داشته‌ها
امیر کرم زاده مدیرکل میراث فرهنگی استان سمنان از امضای تفاهم نامه اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان سمنان و پارک علم و فناوری استان سمنان در خصوص اجرای طرح‌های مشترک خلاقانه خبر داد. طرحی که می‌تواند در توسعه بخش ترویج و معرفی ظرفیت‌های گردشگری استان سمنان مؤثر باشد و این نشان می‌دهد که تعبیر و تصور مسئولان استان از گردشگری تا حد زیادی در حال تغییر است.
این نشان می‌دهد که میراث فرهنگی استان سمنان نیز متوجه شده که امروز اگر گردشگری نباشد و ترویجی صورت نگیرد، تبدیل ۱۲۳ بوم گردی به یک هزار و ۲۳۰ بوم گردی نیز اثری در اقتصاد استان نخواهد داشت و ماحصل این توسعه کمی و فله‌ای چیزی جز تعطیلی واحدهای گردشگری نخواهد بود لذا اتفاقات خوبی در استان سمنان رخ داده که می‌تواند امید را در دل‌های فعالان این بخش زنده کند مقوله‌ای که دولت سیزدهم در بدو روی کار آمدن با تغییرات اساسی که در مجموعه میراث فرهنگی رخ داد، ایجاد کرده است./مهر