مصرف بیرویه آنتی بیوتیکها، بزرگترین تهدید بهداشت عمومی
سالانه بیش از ۸.۲ میلیون مورد جدید از عفونت توسط میکروبهای مقاوم به باکتری در دنیا رخ میدهد و در نتیجه آن بیش از ۳۵ هزار نفر میمیرند، بر این اساس مقاومت آنتی بیوتیکها یکی از بزرگترین تهدیدات بهداشت عمومی محسوب میشود.
به گزارش اترک، سازمان بهداشت جهانی (WHO) هشدار داده که مقاومت آنتی بیوتیکها رو به افزایش بوده و ایران دومین کشور پرمصرف آنتیبیوتیک در جهان است.
براساس شاخص اعلام شده از سوی سازمان جهانی بهداشت، به صورت میانگین ۳۰ درصد نسخ حاوی آنتی بیوتیک هستند، بنابر گزارشات بدست آمده از کمیتههای نظارت بر تجویز و مصرف منطقی دارو در ایران، در بازه زمانی سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۸، میزان نسخ حاوی آنتی بیوتیک کاهش داشته است به نحوی که از میانگین کشوری ۴۵ درصد در سال ۱۳۹۰، به میانگین زیر ۴۰ درصد در سال ۱۳۹۸ کاهش یافته و این کاهش نشان دهنده ثمر بخش بودن آموزشها و نظارتهای به عمل آمده از جانب وزارت بهداشت، سازمان غذا و دارو و دانشگاههای علوم پزشکی کشور است و ضرورت تداوم آموزشها برای رسیدن به شاخص جهانی ۳۰ درصد را دوچندان میکند.
نگرانیهای مرتبط با مصرف آنتی بیوتیکها خیلی زود پس از معرفی آنها به دنیای پزشکی در سالهای ۱۹۴۰ میلادی ایجاد شد. آنتی بیوتیکها از جمله رایجترین داروهای مصرفی در جهان هستند.، اگر چه این دسته از داروها، میتوانند نجات بخش جان بسیاری از مردم جهان از بیماریهای عفونی و ویروسی باشد اما استفاده بی رویه از آنها سبب بروز عوارض متعددی میشود که سالهاست جامعه پزشکی جهان را نگران کرده است.
+ هشدار نسبت به افزایش بی رویه مصرف دارو
محمد مهدی گویا رئیس مرکز مدیریت بیماریهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز در این زمینه میگوید: مصرف بی رویه دارو در بیمارستانها زیاد است در حالی که مسوولان بهداشت اعلام میکنند خطر قریب الوقوع مقاومت میکروبها به داروهایی که برای درمان بکار میرود، وجود دارد.
گویا تصریح میکند: در حال حاضر این نگرانی به وقوع پیوسته و باید داروها به درستی و میزان لازم توسط پزشک به بیمار برای مصرف آموزش داده شود تا مقاومت دارویی رخ ندهد، بعضی از درمان بیماریها بصورت بستری و سرپایی در بیمارستانها به علت بروز مقاومت میکروبی با سختی زیادی روبرو هستند به عنوان مثال بیماری سل که در بازده زمانی ۶ ماه بیمار میتواند کاملاً بهبود یابد به دلیل مصرف ناشی از داروهای بی رویه، مقاوم شده و درمانهای قبلی بر روی آن مؤثر نیستند، باید بیمار با داروهای گران قیمتتر و پرعارضه تر تحت مداوا قرار داد و ۶۰ درصد موجب بهبودی بیمار میشود.
وی اظهار میدارد: مواردی از بیماریهای آمیزشی نیز داریم که به دلیل مقاومت میکروبها ناشی از مصرف بی رویه داروها درمان نمیشوند زیرا پزشک داروها را به صورت مناسب تجویز نکرده است و این بیماریها مقاوم به دارو شده مانند انواع سوزاک که هیچ درمانی ندارند و دارویی هم مؤثر نیست.
گویا ادامه میدهد: مواردی از عفونت اچ آی وی نیز داریم که مقاوم به دارو شده و میلیونها تومان هزینه درمان آن است، پزشک باید به بیمار آموزش دهد که چه میزان دارو مصرف کند.
رئیس مرکز مدیریت بیماریهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی میگوید: عوامل مختلفی در بروز مقاومت میکروبی دخیل هستند و بسیاری از این مقاومتها نسبت به میکرو ارگانیسم در بخشهای آی سی یو بیمارستانها اتفاق می افتد که امید است برنامه ریزی مناسبی در این زمینه انجام شود و باید عزم ملی و جهانی برای جلوگیری از تجویز بی رویه دارو و ایجاد مقاومت میکروبی بوجود آید.