از ایده تا اجرای اثر هنری (کارتون-کاریکاتور) تجربیات، شنیده ها و گرد آوری های عباس ناصری

مرز تصویرسازی و کارتون

هرگاه فرم، رنگ و سطح در خدمت موضوعی (تخیلی ،علمی ،تاریخی و...) قرار بگیرد و در القای مفهومی به ما کمک کنند یا انگیزه پی گیری موضوع مورد مطالعه را بیش تر سازند، آثاری بوجود می اید که در محدوده «تصویرسازی» قرار میگیرد.
اما در کارتون که خود به شاخه های مختلفی تقسیم میشود، با به کارگیری فرم، رنگ و استفاده از اغراق سعی در بیان طنزآمیز و کنایه وار به موضوعات مورد نظرش دارد.
سه رشته نقاشی، تصویرسازی و کارتون دارای تقسیماتی هستند که برای هریک معانی و تعاریفی ذکر شده است، اما در برداشت کلی این سه رشته، اساسا تصویرسازی ساختن تصویر برای منظوری است که بتواند محتوی یک مطلب یا یک موضوع یا یک داستان را به مخاطب منتقل کند، که البته فرم و اجرای تصویر بستگی به گروه سنی مخاطبان متفاوت میشود.

زمانی که تصویر ساز میخواهد مطلب طنزامیز یا تخیلی را به تصویر بکشد اثر کارتون و گاهی از ابزارهای رنگ و تکنیک های نقاش بهره میبرد تا به تصویر بیفزاید که اغراق و دفرمه کردن عناصر در ان بیان جدیدی را ارائه دهد .
در واقع ،این رشته ها دائما در حیطه کار خود از ویژگی های رشته های هم مرزشان وام می گیرند و وام میدهند و این داد و ستد دائما در حال انجام است، انها بدین شکل حیطه ی عملکرد خود را گسترش می دهند.

خلق کارتون
محمد علی بنی اسدی می گوید: 
"اگر توانستی یک خط داستان خلق کنی ،میتوانی کاریکاتوریست شوی."

در خلق کارتون داستان زیربنا است. برای خلق کارتون باید اول داستانی را خلق کرد. داستان در کارتون به اندازه سینما مهم است. اما نکته اینجاست که در مقایسه با سایر هنرهای روایی مانند سینما، تئاتر و ادبیات از ابزار بیانی محدود تری برخوردار است.
یک فیلمساز به عناصر زمان ،حرکت و صدا دسترسی دارد ولی یک کارتونیست داستانش را با ابزار محدودتری بیان میکند، نکته ای که هنر کارتون را منحصر بفرد میکند این است که همه عناصر و عوامل بصری به بهترین شکل ممکن به کار گرفته میشود که تا 

داستان در یک محدوده تصویری بیان شود- از خلق شخصیت ها ،بازی های بدنی ،میمیک ان گرفته تا طراحی لباس و دکور، رنگ نوو حتی جلوه های تصویری باید در محدوده همین قاب انجام گیرد.

یک کارتونیست برای خلق اثرش درست مثل یک کارگردان سینما عمل میکند – یعنی از جهت هنری اثرش را کارگردانی می کند. 
یک کارتونیست خود تصمیم می گیرد که با دوربینش از کدوم زاویه به صحنه نگاه کند که اشراف کامل از نظر فنی داشته باشد.
ترکیب بندی کار چگونه باشد ، اوست که تصمیم میگیرد شخصیت هایش چگونه بازی کنند ، چه لباسی بپوشند .میزان رنگ و نور صحنه را خودش مشخص میکند و حتی در مورد جلوه های تصویری وصوتی تمهیداتی را می اندیشد تا انها را در قاب دو بعدی خود بازسازی و بازنمایی کند.

خلق یک کارتون نمیتواند یک تصادف باشد،برای خلق یک اثر هنرمند باید علاوه برگسترش توانایی های تکنیکی و هنری اش، حساسیت و سطح دانش خود را نسبت به مسائل و روابط اجتماعی و حتی علوم دیگر گسترش دهد و حتی تخصصی تر هم نزدیک شود.

مطالعه جز جدایی ناپذیر زندگی یک کارتونیست است و این مطالعه صرفا خواندن کتاب نیست، بلکه دیدن فیلم،گوش کردن به رادیوو نگاه کردن و دقت در جهان پیرامون هم مطالعه محسوب میشود.
کارتونیست را در حقیقت میتوان متفکری نامید که ابزار بیانش تصویر و طنز است و کارتون را میتوان هنر ظریفی دانست که برآیند تفکر،مهارت ،طنز وتجربه است.
شاید ادعای بزرگی بنظر بیاید،اما عقیده دارم کارتونیست ها انسان های گران قیمتی هستند. 

بنابراین در پس یک اثر خنده دار و در عین حال عمیق که ما را به فکر فرو میبرد ،یک هنرمند متفکر حضور دارد که ذوق طنز پردازی و هنر و بینشش را از صافی تجربه عبورداده و اثر را خلق کرده است او سهم خود را خوب بازی کرده و حالا نوبت مخاطب است سهم خود را خوب ادا میکند و پیام هنرمند را بگیرد. 
اگر خلق کارتون هنر است،فهمیدن ان هم هنر است.