این در حالیست که جمهوری اسلامی ایران از آوریل ۲۰۲۱ نیز با حسن نیت در حال مذاکره با طرف های دیگر برای از سرگیری اجرای کامل توافق است اما به دلیل ناتوانی دولت جو بایدن به منظور تصمیم گیری سیاسی برای بازگشت به این توافق و تضمین بهره مندی ایران از منافع اقتصادی وعده داده شده، بازگشت به این توافق تاکنون میسر نشده است.
این در حالی است که مقامات آمریکایی که خود عامل این وضعیت هستند، بجای غلبه بر مشکلات داخلی و تصمیم گیری سیاسی، در یک بازی مقصر نمایی از آغاز این مذاکرات، سناریوی های مختلفی را برای مقصر جلوه دادن ایران در پیش گرفته اند؛ از تاکتیک ضرب الاجل های تصنعی تا تاکتیک جدید ادعایی مبنی بر کم و محدودن بودن انتظاراتشان.
اما نکته قابل تامل این است که محور تمامی این سناریوهای، هراس از پیشرفت های برنامه هسته ای صلح آمیز ایران است که در قبال نقض عهد آنها انجام می شود و بدون کوچکترین اشاره ای به این بدعهدی، خسارات ناشی از آن و ارائه راهکارهای عملیاتی جبرانی، تنها در پی اجرای سناریوی هراس از پیشرفت های هسته ای و جنون اعمال فشار و تهدید هستند.
آنها در پازل هراس افکنی از برنامه هسته ای ایران حتی تلاش کرده اند رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی را با خود همراه سازند بگونه ای که گروسی در حاشیه دهمین کنفرانس بازنگری ان پی تی در نیویورک در جمع خبرنگاران مدعی شد برنامه هسته ای ایران بلند پروازانه، گسترده و پیچیده از نظر تکنیکی است.
وی با بیان اینکه برنامه هسته ای ایران در سال ۲۰۲۲ بسیار متفاوت از برنامه آن در سال ۲۰۱۵ است، مدعی شد برنامه هسته ای ایران بسیار بسیار سریع در حال پیشرفت و گسترش است.
مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی بدون اشاره به نقض عهد آمریکا گفت که برای تایید این برنامه هسته ای، متناسب با پیشرفت ها به دسترسی نیاز داریم و بلافاصله اذعان کرد تایید برنامه هسته ای ایران ناممکن نیست، اما کار بسیار جامع و ضروری است.
اما واقعیت این است که متاسفانه آژانس بین المللی انرژی اتمی در پی استانداردهای دوگانه در اعمال مفاد عدم اشاعه، نه تنها سلاح های هسته ای رژیم صهیونیستی را که با حمایت و کمک آمریکا تولید شده اند و تهدیدی جدی علیه امنیت کشورهای خاورمیانه‌ای عضو معاهده محسوب می شوند، نادیده می گیرد؛ بلکه حتی ادعاهای این رژیم تروریستی و سرویس های جاسوسی را مبنایی علیه برنامه هسته ای صلح آمیز ایران که به گواهی خود آژانس تاکنون تحریفی نداشته است، قرار می دهد.
اما این همه ماجرا نیست و روند مذاکرات در وین به نقطه حساس رسیده است. خبرگزاری بلومبرگ به نقل از دیپلمات‌های اتحادیه اروپا گزارش داده که موانع احیای برجام می‌توانند ظرف ۷۲ ساعت برطرف شوند یا دیگر توافقی امکان‌پذیر نخواهد بود. آنها گفته‌اند که این امر مستلزم تصمیم‌گیری‌های سیاسی در سطح بالا در تهران و واشنگتن است، اما به نظر می‌رسد که تمایل دو طرف برای سازش با یکدیگر کم‌تر شده است.
بلومبرگ نوشت، چشم‌انداز محدودی برای رسیدن به یک توافق وجود دارد. توافقی که می‌تواند بحران جهانی انرژی را کاهش دهد و امکان تولید و صادرات انرژی توسط ایران را افزایش دهد چرا که ایران از نظر ذخایر گاز طبیعی دومین و از نظر ذخایر نفتی نیز چهارمین کشور جهان است.
اتحادیه اروپا در پانزدهمین ماه مذاکرات میانجی بین رابرت مالی، فرستاده ویژه آمریکا و علی باقری کنی قرار دارد. از زمان خروج ایالات متحده از برجام، ایران فعالیت‌های هسته‌ای خود را دائما تشدید و امکان نظارت بین‌المللی بر این فعالیت‌ها را محدود کرده است. به نوشته بلومبرگ، اگر رهبری ایران تصمیم بگیرد برنامه اتمی خود را نظامی کند، این کشور اورانیوم غنی‌شده به اندازه کافی برای ساخت چندین سلاح اتمی در اختیار دارد.
به گفته دیپلمات‌های اتحادیه اروپا سیاست حاکم بر ایران و آمریکا ممکن است مانع از پذیرش پیشنهادهای اتحادیه اروپا از سوی هر یک از طرفین شود. ایران می‌داند که دست کشیدن از دستاوردهای هسته‌ای خود به معنای قربانی کردن اهرم‌های مذاکره است. در ایالات متحده نیز مخالفت با توافق هسته‌ای، قوی است. توافق با ایران برای جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا با از راه رسیدن انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره در ماه نوامبر می‌تواند دشوار شود.
به گفته مقامات اتحادیه اروپا، حتی اگر مذاکرات کنونی دوباره شکست بخورد، بعید است که این شکست و "توافق مرده" رسما اعلام شود، زیرا این به نفع هیچ‌کس نیست. از نظر آنها ماندن در یک برزخ ممکن است محتمل‌ترین نتیجه باشد.
به گفته دیپلمات‌های اروپایی، زمزمه‌هایی برای برگزاری دور دیگری از این مذاکرات وجود دارد. بلومبرگ می‌نویسد که ایران از خواست خروج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست گروه‌های تروریستی آمریکا و تاکید بر گرفتن تضمین از آمریکا برای عدم خروج مجدد از برجام عقب‌نشینی کرده است.
این دیپلمات‌ها گفته‌اند در دور جدید مذاکرات پیشرفت‌هایی در این زمینه حاصل شده است که حتی در صورت خروج آمریکا از توافق، بهره‌مندی اقتصادی ایران از آن تضمین شود.
این در شرایطی است که دور تازه مذاکرات رفع تحریم‌ها پس از نزدیک به پنج ماه وقفه، در پایتخت اتریش آغاز شده است. علی باقری کنی که ریاست هیات ایران را برعهده دارد وارد اتریش شد و با روسای هیات‌های روسیه، چین و نماینده اتحادیه اروپا دیدار کرد.
مذاکره کننده ارشد کشورمان پیش از آغاز گفت‌وگوها اظهار داشت: ما ایده‌های پیشنهادی شکلی و محتوایی خود را به‌منظور هموار ساختن مسیر برای جمع‌بندی سریع مذاکرات وین، که با هدف اصلاح یک شرایط پیچیده خسارت‌بار ناشی از خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا آغار شده، به طرف‌های مقابل ارائه دادیم.
باقری تصریح کرد: ایران آماده جمع‌بندی مذاکرات در مدت زمان کوتاهی است، اگر طرف مقابل نیز آماده اقدام مشابه باشد.
در واکنش به روند مذاکرات نیز حسین طائب، مشاور فرمانده کل سپاه در آخرین اظهارت خود گفته است: «در موضوع برجام و آمریکا اگر منافع ملی و امنیت ملی ما تأمین شود، پای کار هستیم. اگر روسیه و چین هم بتوانند این دو را حاصل کنند، ما می‌پذیریم. این با سیاست «نه شرقی و نه غربی» و خطوط قرمز ما منافاتی ندارد».
به گزارش اترک، هیات جمهوری اسلامی ایران با اراده و اختیارات لازم برای دست یابی به توافق نهایی در مذاکرات حضور دارد و اگر طرف غربی تعصبات نادرستی را که در تضاد با مذاکرات حرفه‌ای است کنار گذاشته و رفتار مسئولانه‌ای نشان دهد می‌توان در کوتاه‌ترین زمان به توافق نهایی دست یافت.