اگرچه امسال از سوی متولیان صنعت برق خراسان رضوی اعلام شد مانند سال گذشته قطعی‌های برق مستمر و برنامه‌ریزی شده در استان صورت نمی‌گیرد اما همچنان قطعی برق در برخی از بخش‌ها از جمله بخش کشاورزی باعث بروز خسارت‌های زیادی شده است.
صنعت کشاورزی که در سال‌های اخیر به دلیل تغییرات آب و هوایی متحمل خسارت‌های زیادی شده، حالا در فصل تابستان نیز خاموشی‌ها به شکل دیگری به آن خسارت وارد می‌کند زیرا این صنعت وابستگی زیادی به برق دارد. چاه‌های کشاورزی با برق کار می‌کند و خاموشی‌های تابستانه باعث اختلال در بحث تولید و کشاورزی می‌شود.
به گفته فعالان بخش کشاورزی بسیاری از چاه‌های کشاورزی به وسیله پمپ‌های الکترومکانیک روشن می‌شود که هزینه هر یک از آن بالای ۸۰ میلیون تومان است. قطع و وصل این پمپ‌ها بر اثر قطعی برق باعث سوختگی و خسارت جبران‌ناپذیر به کشاورزان می‌شود.
به گفته مسئولان ۴۶ درصد مصرف برق در استان در بخش کشاورزی است و برای مدیریت و کنترل میزان مصرف و تامین برق در بخش خانگی دولت مصوبه‌ای مبنی بر اینکه برق پمپ‌های کشاورزی باید روزانه به مدت پنج ساعت قطع شود، به تصویب رسانده است اما این شرایط چه بر سر تولید می‌آورد؟
انگیزه‌ای برای برداشت و کشت محصول جدید برای‌مان نمانده است
یک کشاورز در این خصوص بیان می‌کند: ما در استان کویری با اقلیمی گرم و خشک قرار گرفته و به اندازه کافی از خشکسالی و نبود آب کافی متضرر شده‌ایم و بیش از این تاب و توانی برای کشت‌وکار نداریم؛ چه برسد به اینکه مشکل بزرگتری همچون قطعی برق چاه‌های کشاورزی هم به آن اضافه شود.
وی ادامه می‌دهد: هم‌اکنون زمین‌های کشاورزان زیر کشت بوده و قطعی برق چاه‌های کشاورزی باعث طولانی شدن دوره آبدهی محصولات‌مان می‌شود که این وضعیت نه تنها به زراعت و کشت‌وکار ما آسیب جدی وارد می‌کند بلکه آن انگیزه و رغبتی را که برای گذراندن تابستان و رسیدن به فصل برداشت داشته‌ایم، به شدت کاهش داده و اکنون هیچ امیدی به برداشت موفقیت‌آمیز این محصول نداریم.
این کشاورز خاطرنشان می‌کند: محصولی را که مدار آبیاری آن ۱۲ روز است، با قطعی‌های مکرر برق دوره آبدهی آن به ۱۸ روز رسیده است. مساله قطعی برق پمپ‌های کشاورزی دوره آبدهی محصولات به ویژه محصولی همچون پنبه را به تعویق انداخته است و این مساله بر برداشت محصول تاثیرگذار خواهد بود.
وی ادامه می‌دهد: چاه‌های کشاورزی با زمین‌های زراعی بیش از یک کیلومتر فاصله دارد و تا زمانی که آب مجدد به زمین‌های زراعی برسد، ۲.۵ ساعت زمان نیاز دارد؛ لذا وقتی گفته می‌شود پنج ساعت قطعی، این به معنای پنج ساعت قطعی صرف نیست بلکه با این وضعیت ۲.۵ ساعت هم باید به این زمان اضافه کرد و قطعی به ۷.۵ ساعت می‌رسد.
این کشاوررز با اشاره به خرید قسطی پمپ‌های کشاورزی بیان می‌کند: هزینه خرید هر پمپ ۸۰ میلیون تومان است و کشاورزان توان پرداخت چنین هزینه‌ای را ندارند. بر اثر قطع و وصل پمپ‌ها کابل‌های آن دچار آسیب جدی می‌شود و در صورت تکرار پمپ به صورت کامل می‌سوزد.
وی تصریح می‌کند: نمی‌دانم چطور متولیان امر و تصمیم‌گیران چاره کار را در خاموشی چاه‌های کشاورزی دانسته‌اند اما متاسفانه تنها کسی که در این تصمیات رضایت یا نارضایتی آن‌ها اهمیتی ندارد، کشاورز است. ما مجبور به پذیرش این تصمیمات هستیم زیرا چاره‌ای نداریم. کاش روزی برسد که ما همچون دیگر اقشار جامعه مورد لطف و عنایت متولیان امر و دولتمردان قرار بگیریم.
در همین خصوص غلامحسین ساربان، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی، بیان می‌کند: بر اساس پیمان قراردادی که با شرکت توزیع نیروی برق خراسان رضوی منعقد شده، حدود ۷۱۶ مگاوات برق برای چاه‌های کشاورزی خریداری شده است. در پیک مصرف میزان مصرف چاه‌های کشاورزی ۵۷۸ مگاوات است.
وی ادامه می‌دهد: متاسفانه عواملی از جمله خشکسالی، گرمای شدید هوا و کاهش بارندگی‌ها منجر به کاهش تولید برق شده است. به همین دلیل متاسفانه مجبور شده‌ایم یک‌سری خاموشی‌ها را بر چاه‌های کشاورزی اعمال کنیم.
معاون بهبود تولیدات‌گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به مصوبه هیات دولت مبنی بر قطعی برق چاه‌های کشاورزی تصریح کرد: به منظور مدیریت در مصرف برق قرار بر این است برق چاه‌های کشاورزی در کشور روزانه پنج و در طول هفته ۳۰ ساعت قطع شود.
ساربان با تاکید بر تدابیر انجام شده در خراسان رضوی در زمینه اعمال خاموشی‌های اخیر تصریح می‌کند: البته در حال حاضر با مشارکت شرکت توزیع نیروی برق و حضور دستگاه‌های نظارتی و امنیتی و در راس آن استانداری خراسان رضوی تصمیم بر این شد که استان را به سه منطقه تقسیم کنیم و هر منطقه در ۲ روز از هفته باید به مدت پنج ساعت برق چاه‌های کشاورزی خود را خاموش کند. در حقیقت در هر شهرستان ۲ روز در هفته معمولا بین ساعات ۱۱ تا ۱۸ برق چاه‌های کشاورزی خاموش می‌شود.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در خصوص کاهش خسارات احتمالی به کشاورزان ناشی از قطعی برق تصریح کرد: این مساله به محصولات زراعی، باغی، آبزیان، زراعت، چوب، طیور و سایر فعالیت‌های کشاورزی و منابع طبیعی خسارت وارد کرده و موجب کاهش عملکرد، تولید، تلفات و خشکیدگی باغات می‌شود. توافقات در این زمینه با شرکت توزیع نیروی برق انجام شده که با اطلاع‌رسانی به صورت پیامکی کشاورزان را از ساعت خاموشی برق مطلع سازند تا به این جهت نیازی به قطع شبکه نباشد.
وی ادامه می‌دهد: تنها مشکل بخش کشاورزی به دلیل قطع برق تنها در ۲ ماه ابتدای تابستان است. خوشبختانه از شهریور ماه با کاهش دمای هوا مشکلات ما در زمینه قطعی برق چاه‌های کشاورزی کمتر خواهد شد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی خراسان رضوی در خصوص مشکلات پیش‌روی کشاورزان تصریح کرد: اگر قطعی برق در بخش کشاورزی بدون جدول برنامه و به صورت آنی بی‌خبر و هر روز باشد، قطعا این موضوع باعث سوختن پمپ‌های کشاورزی می‌شود.
ساربان در ادامه گفت: چنانچه خاموشی بیش از هفت ساعت به طول انجامد، محصولاتی که به روش‌های قطره‌ای آبیاری می‌شود، دچار تنش آبی خواهد شد که عملکردشان تا حدودی کاهش پیدا می‌کند. در حال حاضر این خسارت در باغ‌های انار و در مزارهای جالیزی مشاهده می‌شود اما محدودی از محصولات ما همچون باغات پسته تحمل‌شان بالاتر است.
خسارت ۸۵۰ میلیارد تومانی به بخش کشاورزی ناشی از قطعی برق چاه‌های در سال گذشته
وی ضمن اشاره به برآورد اولیه خسارات وارده ناشی از قطعی برق گفت: سال گذشته حدود ۸۵۰ میلیارد تومان خسارت به کشاورزان وارد شد اما امسال هنوز بررسی‌های لازم در این خصوص انجام نشده و در پایان فصل جلساتی را با شهرستان‌ها برگزار خواهیم کرد.
وی اظهار کرد: ما بر اساس مصوبه هیات دولت مکلف به همکاری هستیم و ما برای تامین برق خانگی تمام توان‌مان را به کار گرفته‌ایم و امیدواریم که این مشکل به زودی حل شود. قیمت برق در بخش کشاورزی بسیار مناسب است؛ لذا اگر یکی از بخش‌های وابسته به برق دچار مشکل شود، بسایر بخش‌ها نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
۴۶ درصد مصرف برق در بخش کشاورزی
در ادامه سید مجیدآزیز، مدیر روابط عمومی شرکت توزیع نیروی برق خراسان رضوی، در خصوص قطعی چاه‌های کشاورزی برای تامین برق در بخش‌خانگی بیان می‌کند: میزان مصرف برق در خراسان رضوی ۶۸۰ مگاوات است که از این میزان ۴۶ درصد آن مربوط به بخش کشاورزی است. روزانه ۱۵۰ مگاوات معادل ۱۰ درصد از پیک با همکاری بخش کشاورزی مدیریت می‌شود.
وی با اشاره به رایزنی‌ها و همکاری‌های صورت گرفته در زمینه قطعی برق چاه‌های با سازمان جهاد کشاورزی در این استان بیان می‌کند: جلسات مختلفی در خصوص قطع برق چاه‌های کشاورزی برگزار شده است.
آزیز ادامه داد: در این راستا جلسه ویژه‌ای را در چهار اردیبهشت سال جاری با حضور معاون جهادکشاورزی و نمایندگان نظام صنفی‌کشاورزان استان به میزبانی شرکت توزیع برق خراسان رضوی برگزار شد و از ابتدای این طرح تا اردبیهشت امسال هم‌اندیشی انجام شده است.
مدیر روابط عمومی شرکت توزیع نیروی برق خراسان رضوی عنوان کرد: شرکت توزیع نیروی برق استان با شرکت در نشست دبیران نظام صنفی کشاورزی استان که در ۱۸ اردیبهشت امسال در محل سازمان جهاد کشاورزی برگزار شد، در خصوص چالش‌های پیش رو گفت‌وگو کردیم و ۲ روز بعد دباره در این خصوص در برنامه شبکه برکت هشتم که در محل سازمان جهاد کشاورزی برگزار شد، حضور به هم رساندیم؛ لذا مکاتبات متعددی در زمینه قطعی برق چاه‌های کشاورزی با سازمان جهاد کشاورزی انجام داده‌ایم.
آزیز ضمن اشاره به بند چهار مصوبه هیات وزیران عنوان کرد: بر این اساس تمام چاه‌های کشاورزی باید هر روز پنج ساعت همکاری کرده و براساس ضوابط و دستورالعمل‌های اجرایی برنامه‌های پاسخگویی بار به میزان همکاری پاداش تعلق خواهد گرفت. طی سال گذشته بیش از ۲۱ میلیارد و ۹۷۶ میلیون ریال به مشترکان کشاورزی پاداش همکاری تعلق گرفته است.
کشاورزی به عنوان بخش کلان این کشور نقش بسیار مهم و ضروری در اقتصاد و به ویژه تولید مواد غذایی دارد و اگر آسیبی به این بخش وارد شود، پیامدهای جبران‌ناپذیری برای دیگر بخش‌های جامعه به دنبال خواهد داشت که در این صورت نه تنها کشاورز بلکه امنیت غذایی کل کشور با مشکل مواجه می‌شود./ایسنا