برخی از اینان در طول تاریخ، حکیمانی بوده که به جهت آشنایی با علم طب و گیاهان طبیعی، به مداوای بیماران می پرداختند.
پس از پیشرفت در پزشکی و تاسیس اولین دانشکده های علم طب در اروپا، اولین گروه دانشجویان ایرانی در آخرین روزهای پایانی حکومت قاجار و طلیعه ی حکومت پهلوی اول، روانه ی اروپا شدند و بسیاری از اینان چند سال بعد برای خدمت به ایران برگشتند که پیشتر، " دارالفنون" هم تاسیس شده بود.
در شهرمان بجنورد، مرحوم دکتر "نظم الاطباء"، دکتر "اسمعیل و فرزندش دکتر حسین سامی راد" از اولین گروه پزشکان بجنوردی بودند که پس از فارغ التحصیل شدن از "دارالفنون" به طبابت همشهریان خود پرداختند.
دکتر "کاظم زاده" هم از جمله کسانی بود که بعد از تحصیل در فرانسه و تهران، زادگاهش را برای ادامه ی کار پزشکی انتخاب کرد.
اما دیر زمانی نیست که دکتر وثوق پزشک همشهری مان سر بر بالین خاک گذاشته و در کوچه ی وثوق، همسایگی سبزه میدان و حمام های جاجرمی و ریحانی، بنای دواخانه و مطبی کاهگلی با نمایی از آجرهای زیبا برایمان به یادگار مانده است و روزی فراخواهد رسید که در تعریض کوچه ها، "نه از تاک نشان خواهد ماند و نه از تاک‌نشان".
برادران وثوق، جزو تحصیلکردگانی بودند که شاید پیش از دهه ی 20 کمر همت به همنوعان خود در زادگاهشان بستند و شب و روز، دستان پر مهرشان، نوازشگر تن بیمارانی بود که مادرانی هراسان و گریان، از هر نقطه ای، خود را پای پیاده و یا با درشکه به "سبزه میدان" می رساندند و بدون توجه به زمان، نیمه شبان یا پیش از طلوع آفتاب، مشت بر در می کوفتند و دکتر را بیدارش می کردند.
دواخانه ی وثوق، اولین مجموعه ی پزشکی آن سال ها بود که به همت "کلوه آقا تقی وثوق" در سبزه میدان که پیشتر عطاری و دارو سازی می کرد، بنا شد و تا سال ها با ساخت دارو، به مداوای بیماران هم می پرداخت که در این مسیر انسانی، یکی از فرزندان جوان خود را تنها به سبب استفاده ی اشتباه از دارو، از دست داد.
چند سال بعد که پسرانش با نام های "نصرالله، عزیزالله و قدرت الله" وثوق، موفق به گرفتن مدرک پزشکی خود شدند، به یاری پدر شتافته و دواخانه ی وثوق را رونقی دیگر بخشیدند که سال ها بعد، داروخانه ی وثوق، به نبش پاساژ توسلیان انتقال یافت.
هر چند کلوه آقا تقی و پسرانش از پیام های کنایه آمیز و گاه تهمت های رمالان و دعانویسان که حرفه شان رو به کسادی رفته بود در امان نبودند، اما تلاش و هدف وثوق ها تنها خدمت به همنوعان و همشهریان خود بود.
در کنار وثوق ها، چندی بعد دکتر "پورهاشمی" هم به این مجموعه پیوست که از خدمات شایان ایشان، رسیدگی به وضعیت بهداشتی مدارس بجنورد بود که در بازدیدهای دوره ای، تک تک دانش آموزان را از نظر سلامتی مورد معاینه قرار می داد.
اما چندی بعد در سال 1342 به نمایندگی از مردم بجنورد به مجلس شورای ملی رفت.
در کنار پزشکان تحصیلکرده ی آن روزها که به مرور به تعدادشان در بجنورد افزوده می شد، پیران جهان دیده ای هم بودند که به شکل سنتی و به ارزان ترین شکل ممکن، شکستگی ها و در رفتگی های اعضای بدن را انجام می دادند.
زنده یادان " کربلایی اسدالله و حاج بَی لَر (بیگلر) "در همان سال ها و در دو سوی شهر، از جمله مردان کارآزموده و خوشنامی بودند که کار پزشکان اورتوپد امروزی را تمام و کمال انجام می دادند.
و در هر کوی و محله ای، گاه مادر بزرگ هایی مهربان هم دستی بر این کار داشتند که تنها مرهم برای مداوای دست و پای ضرب دیده و شکسته، ضِمَه یِمِرتَه ( ضماد، تخم مرغ) بود که با تکه پارچه ای، آن را می بستند.
یاد همه ی پزشکان انسان دوستی که با خدمت به همنوعانشان، نامی نیک از خود به یادگار گذاشتند، گرامی باد.
پی نوشت:
کوچه ی وثوق پس از آغاز جنگ در شهریور 1359، به شهید پورآدینه تغییر نام داد.