طرح شفافیت آرای نمایندگان به تصویب می‌رسد؟

براین‌اساس طرح شفافیت آراء نمایندگان در تاریخ ۱۴ شهریورماه ۱۳۹۷ با حمایت رسمی ۱۶۰ نماینده اعلام وصول شد. گفته می‌شود که در مجموع ۲۱۰ نماینده در این طرح، سایر طرح‌های مشابه، یا به‌صورت مستقل از موضوع شفافیت آراء نمایندگان اعلام حمایت کرده بودند اما اتفاقی که رخ داد این بود که این طرح با تمام بررسی‌های صورت‌گرفته، در مجلس دهم به سرانجام نرسید. همین امر سبب شد تا متقاضیان رسیدن به کرسی بهارستان یازدهم، شعار شفافیت را در رأس برنامه‌های خود قرار دهند.

تنها 3 رای مثبت فاصله با تصویب طرح شفافیت

ازاین‌رو طرح شفافیت آرای نمایندگان مجلس یکی از نخستین طرح‌هایی بود که در مجلس یازدهم اعلام وصول شد و بعد از چند ماه بررسی در مرکز پژوهش‌های مجلس و کمیسیون تدوین آیین‌نامه داخلی مجلس بالاخره در مجلس به رای گذاشته شد اما تصویب نشد.

به‌این‌ترتیب کلیات طرح اصلاح موادی از آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی تحت عنوان طرح شفافیت آرای نمایندگان روز چهارشنبه 15 بهمن‌ماه با ۱۵۳ رأی موافق، ۶۳ رأی مخالف و ۱۲ رأی ممتنع از مجموع ۲۳۴ نماینده حاضر در جلسه علنی رد شد.

آن‌چنان که محمدباقر قالیباف رئیس مجلس توضیح داد این طرح نیاز به دو سوم آرای نمایندگان داشت که رأی لازم را نیاورد. بر اساس ماده ۱۱۷ آیین‌نامه داخلی که نصاب رأی‌گیری در مجلس، کمیسیون، کمیته و شعبه در موارد مختلف را تعیین کرده، در مورد اصلاح آیین‌نامه داخلی مجلس؛ اکثریت دو سوم نمایندگان حاضر برای به تصویب رسیدن، لازم است. براین‌اساس طرح شفافیت آرای نمایندگان تنها سه رای مثبت تا تصویب شدن فاصله داشت.

تلاش مجدد برای بازگشت طرح شفافیت به صحن

در ادامه بعد از رد این طرح خبر از نامه 50 نماینده مجلس به هیئت‌رئیسه مجلس برای بررسی مجدد طرح شفافیت آرا نمایندگان در صحن علنی مجلس رسید؛ نامه‌ای که در آن علاوه بر درخواست رای گیری مجدد، اعمال ماده ۱۲۰ و ۱۲۱ آیین‌نامه هم برای طرح پیشنهاد شده بود تارای گیری هم شفاف شده و به‌صورت قیام‌وقعود برگزار شود.

در توضیح این اتفاق عباس مقتدایی نماینده مردم اصفهان و از امضاکنندگان نامه به هیئت‌رئیسه برای طرح مجدد شفافیت آرا در صحن علنی مجلس گفت: باتوجه‌به اینکه موضوع شفافیت آرای نمایندگان مبحث قابل‌توجهی در مجلس است و عمده نمایندگان به آن حساسیت لازم را داشتند اما برخی معتقد بودند طرح موجود نمی‌تواند جوابگوی اهداف شفافیت آرا باشد اما ما معتقد بودیم طرح فعلی می‌تواند زمینه شفافیت آرا در همین مجلس فراهم کند اما در نهایت طرح با اختلاف سه رای تصویب نشد.

این نماینده مجلس یادآوری کرد: از همان لحظه که عدم رای به طرح در مجلس قطعی شد تعدادی از نمایندگان به این فکر افتادند که با استفاده از ظرفیت قانونی آیین‌نامه مجدداً روند بررسی طرح شفافیت آرا در صحن علنی را پیگیری کنند و به این منظور حدود ۵۰ نفر از نمایندگان با استناد به مواد ۱۳۰ آیین‌نامه داخلی مجلس و همچنین مواد ۱۲۰ و ۱۲۱ آیین‌نامه‌ای تنظیم کردند.

سخنگوی هیئت‌رئیسه مجلس چه گفت؟

در این زمینه محمدحسین فرهنگی سخنگوی هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی روز شنبه 18 بهمن‌ماه در نشست خبری خود که در مجلس شورای اسلامی برگزار شد توضیح داد که در طرح شفافیت آرای نمایندگان تنها با سه رأی نصاب دو سوم برای این طرح حاصل نشد.

وی یادآور شد: برخی روزنامه‌ها نوشتند به دلیل اینکه مغایر آیین‌نامه بوده رأی نیاورده درحالی‌که طبق قانون اساسی برای هرآنچه مربوط به آیین‌نامه است نصاب دو سوم تعیین شده است.

فرهنگی بیان کرد: کسر سه نفر و عدم رأی‌آوری این طرح به معنی خارج‌شدن آن از دستور کار نیست و آیین‌نامه راهکارهایی پیش‌بینی کرده که از آن استفاده می‌شود. همچنین برخی نگرانی‌های نمایندگان هم در بررسی رفع خواهد شد و تلاشمان این است که موضوع شفافیت حتماً به نتیجه برسد.

به گزارش روزنامه اترک پس از 3 سال تصویب طرح شفافیت در مجلس بی‌نتیجه ماند و در نهایت ادامه بررسی‌های آن به شهریور 1400 هم رسید. در این راستا حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی عضو کمیسیون تدوین آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، در تشریح آخرین وضعیت طرح شفافیت آرای نمایندگان در مجلس، گفت: کار بررسی طرح شفافیت آرای نمایندگان در کمیسیون تدوین آیین‌نامه به پایان رسیده و طرح جهت بررسی در جلسه علنی تقدیم هیئت‌رئیسه مجلس شده است. باتوجه‌به اینکه طرح شفافیت آرای نمایندگان به‌صورت عادی اعلام وصول شده، لذا در حال حاضر در نوبت رسیدگی در جلسه علنی قرار دارد.

تغییر در جزئیات طرح

حجت‌الاسلام سلیمی در پاسخ به این پرسش که آیا طرح فعلی که در کمیسیون تصویب شد با طرح اولیه که کلیات آن در جلسه علنی مجلس رد شد تفاوت اساسی دارد، گفت: کلیات و اسلوب طرح فعلی شفافیت آرای نمایندگان تغییر چندانی نکرده و تنها جزئیاتی از آن تغییر کرده است.

وی تصریح کرد: طرح شفافیت آرای نمایندگان بسیار کمک خواهد کرد به بهترشدن عملکرد مجلس و نمایندگان و ما می‌خواهیم با این طرح همه فعالیت نمایندگان در حیطه وظایف نمایندگی را در ویترین قرار دهیم تا مردم بتوانند آن را رصد و بر عملکرد آن‌ها نظارت کنند.

نماینده مردم محلات در مجلس با بیان اینکه نهایی شدن این طرح به استحکام قانون‌گذاری و سلامت مجلس کمک می‌کند، اظهار کرد: مردم حق دارند در جریان عملکرد نمایندگان قرار گیرند چرا که نمایندگان وکلای آن‌ها هستند از طرف دیگر تصویب این طرح باعث مشارکت مردم در امور کلان کشور و تصمیم‌گیری‌ها می‌شود.

پیش‌ازاین نیز مالک شریعتی نیاسر در صفحه شخصی خود در توییتر، نوشته بود: در جلسه صبح امروز کمیسیون آیین‌نامه، پیشنهاد کردم صوت و تصویر جلسات هیئت‌رئیسه مجلس و آرای اعضای آن، برای نمایندگان شفاف شود که با اجماع تصویب شد. رسیدگی به طرح شفافیت آرای نمایندگان در کمیسیون به پایان رسید، گزارش به صحن علنی ارسال خواهد شد تا در دستور کار هفتگی مجلس قرار گیرد.