انتظارات تورمي و آينده نرخ دلار

شنبه 24 ارديبهشت ماه دلار در بازار ارز تهران روز پرنوساني را تجربه کرد. در واپسين ساعات روز جمعه و در حالي که بازار ارز تعطيلات آخر هفته خود را سپري ميکرد، خبر جريانساز و قابل توجه منتشر شده در حوزه نشستهاي هستهاي وين معامله گران ارزي را وادار به ارائه نرخهاي غيررسمي براي معاملات روز شنبه کرد.

اين پيشبيني ها که خبر از شروع روند کاهشي جديدي براي نرخ دلار داشت در محدوده ارقام 30 هزار و 150 تا 30 هزار و 250 تومان مطرح ميشد. اما شروع بازار روز شنبه متفاوت با اين نرخها و در سطح 30 هزار و 540 تومان بود. در طي ساعات کاري روز گذشته نرخ اين ارز نوسانات زيادي را تجربه کرد. در ابتداي معاملات شنبه دلار با کاهش قيمتي حدودا 200 توماني نسبت به نرخ آغازين بازار در سطح قيمتي 30 هزار و 350 تومان معامله شد. در نزديکي ظهر ديروز نرخ اين ارز به رقم 30 هزار و 200 تومان رسيد و در ساعات پس از ظهر دلار توانست با بازگشت از مرز 30 هزار توماني در سطوح قيمتي نهايي کانال 29 هزار توماني به فروش برسد.

اين پايان فعاليت اسکناس آمريکايي در روز گذشته نبود و در عصر اين روز نرخ اين ارز مجددا با نوسانات افزايشي کم رمق به سطوح اوليه کانال 30 و محدوده قيمتي 30 هزار تا 30 هزار و 60 تومان برسد. يورو ديگر ارز شاخص بازار تهران نيز روز گذشته همزمان با کاهش ارزش دلار در بازار تهران روند کاهشي جديدي را تجربه کرد و با حدود 900 تومان کاهش به سطوح قيمتي اوليه کانال 31 هزار توماني بازگشت. از ديگر نکات بازار ارز در روز گذشته ميتوان به کاهش 200 توماني قيمت درهم در معاملات بازار آزاد اشاره کرد. عدهاي از معاملهگران بازار بهواسطه ثبات نرخ برابري دلار به درهم از نرخ اين ارز جهت تعيين محدوده قيمت دلار آزاد استفاده ميکنند و به همين ترتيب درهم را ميتوان از ارزهاي مورد توجه معاملهگران بازار تهران دانست. نرخ اين ارز در پي افزايش قيمتهاي صورت گرفته در هفته گذشته به سطوح قيمتي ميانه کانال 8 هزار توماني رسيده بود که در روز گذشته با حدود 220 تومان کاهش به رقم 8 هزار و 180 تومان رسيد.

از اخبار مورد توجه بازار ارز در روز گذشته ميتوان به خبر مسدودسازي حسابهاي ارزي و رمزارزي غيرمجاز توسط وزارت اطلاعات اشاره کرد.

وزارت اطلاعات جمهوري اسلامي ايران در اطلاعيهاي اعلام کرد: با همکاري بانک مرکزي و با دستور مقام قضايي، حسابهاي بانکي 454 نفر از عوامل غيرمجاز ارزي در سطح کشور شناسايي و مسدود شدند. با اجراي طرح برخورد با عوامل داد و ستد غيرمجاز ارزي در مدت اخير، بيش از 9هزار فقره حساب بانکي با گردش بيش از 600 هزار ميليارد ريال از اين عناصر در سطح کشور مسدود شد. طبق مشاهدات به عمل آمده از هسته مرکزي بازار ارز تهران، شيوع جو امنيتي از تعداد معاملهگران آزاد موجود در بازار کاسته و سبب شده افراد کمتري ريسک دستگيري يا انسداد داراييهاي خود را بپذيرند. هر قطعه سکه امامي نيز در بازار روز گذشته با کاهشي 450 هزار توماني به رقم 14 ميليون و 100 هزار تومان رسيد.

طبق نظر کارشناسان، افزايش قيمت کالاهاي مصرفي مخصوصا مواد غذايي، حذف ارز 4200 توماني و اخباري که از احتمال افزايش قيمت در بخشهاي مختلف وجود دارد انتظارات تورمي را افزايش ميدهد. انتظارات تورمي خود يکي از عواملي است که ميتواند در شکلگيري تورم نقش اساسي داشته باشد، بنابراين موضوعاتي که پيشتر به آن اشاره شد باعث ميشود مردم به دنبال اين باشند تا داراييهاي خود را به داراييهايي امنتر تبديل کنند. اين موضوع که دلار در روزهاي اخير افزايش داشته برگرفته از عواملي است که انتظارات تورمي افراد را در جامعه افزايش داده است.

انتظار ميرود درصورتي که اقدامات اصلاحي توسط دولت صورت نگيرد قيمت دلار همچنان افزايشي باشد چون تقاضاي خريد دلار به عنوان يک کالاي امن نسبت به ريال در دستور کار تمامي افزاد قرار ميگيرد. در بازارهاي جهاني نيز با توجه به سياستهاي شديد انقباضي فدرال رزرو شاهد افزايش ارزش دلار در جامعه جهاني هستيم و اين افزايش به ايران هم تسري پيدا ميکند. بنابراين دو مسئله مهم در افزايش قيمت دلار تاثيرگذار بوده؛ افزايش اننتظارات تورمي در جامعه و افزايش قيمت دلار در سطح جهاني.

سهراب دل انگيزان در تشريح اين موضوع گفت: بازار دلار يک جريان عمومي و يک نوسان دارد که روي آن روند عمومي ممکن است اتفاق بيفتد. جريان عمومي به اصليترين متغيرهاي اقتصادي ايران وابسته است. اصليترين متغيرهاي اقتصادي ايران شامل رشد نقدينگي، رابطه ايران با فضاي اقتصاد بين الملل و تحريمها و حوزه برجام و... است که اين فرايند عمومي به اين مسائل ارتباط دارد و قاعدتا وابسته به اين روند حرکت ميکند.

شوک افزايش يارانهها به قيمت دلار

عضو هيات علمي دانشگاه رازي کرمانشاه گفت: در مقابل نوسان قيمت دلار به اخبار و مباحث کوتاهي که اتفاق ميافتد، بستگي خواهد داشت.

دل انگيزان ادامه داد: به طور مثال نقدي کردن يارانهها و شوکي که اواخر گذشته وارد کرد، در يکي، دو روز دلار را تغيير داد و افزايشي کرد. در حال حاضر اين شوک تقريبا تمام شده و حالا دلار منتظر اثرات ديگري است که اگر اتفاق نيفتد، اثر شوک قبلي تخليه خواهد شد تا به اثرات بعدي برسد.

سمت و سوي قيمت دلار در اين هفته

اين اقتصاددان در مورد پيش بيني قيمت دلار در هفتههاي آينده، گفت: اصليترين عاملي که بر روند قيمت دلار موثر است، رشد نقدينگي است ک به طور مداوم روي دلار موثر است و پس از آن، قيمتهاي انتظاري و تورم مورد انتظار است.

دل انگيزان ادامه داد: اين موارد اصليترين عناصري است که روند قيمت دلار را پوشش ميدهند. تا کنترل نرخ رشد نقدينگي و کنترل تورم انتظاري انجام نشود روند قيمت دلار تغييري نخواهد کرد؛ اما نوسانها که مربوط به اخباري است که دفعتا پيش ميآيد تاثير خود را ميگذارند. ما بايد منتظر باشيم که اين هفته چه اخبار جديدي پيش ميآيد. اگر اخبار مثبت پيش آيد قطعا مقداري از افزايش قيمت دلار کم ميکند و حتي ممکن است دلار را بين 300 تا 3 هزار تومان کاهش دهد و اگر برعکس اخبار منفي باشد ميتواند به همين شيوه قيمت دلار را افزايشي کند.

دلار سقوط ميکند؟

اين اقتصاددان در مورد احتمال سقوط قيمت دلار گفت: سقوطي در قيمت دلار وجود ندارد، چون مبناي قيمت دلار در بودجه 23 هزار تومان است و اين عدد، عددي نيست که ما به آن سقوط بگوييم.

دل انگيزان ادامه داد: مساله بعدي نيز اين است که قاعدتا سقوط دلار به ضرر خيليها تمام خواهد شد. مساله ما در حال حاضر تثبيت قيمت دلار است؛ يعني ما به هر عددي ميرسيم آن را تثبيت کنيم. البته اين به اين معنا نيست که دولت نرخ دلار را تثبيت کند، بلکه دلار به يک ثبات ساختاري برسد که مردم و بازارها با آن کار کنند. به عبارت ديگر دلار، دلاري باشد که بازار آن را تعيين ميکند و نه حرفهاي سياسي. يعني عرضه و تقاضاي واقعي دلار همديگر را پيدا کنند و در اين صورت خواهيد ديد که دلار در يک استخوان بندي سالم نشسته است.

به گزارش اترک انتظار ميرود اين روال در هفته آينده نيز ادامه داشته باشد و شيب بسيار کند افزايش قيمت دلار را شاهد باشيم. مگر اينکه دولت به ارائه راهکارهاي نهايي و اساسي دست بزند تا نرخ را کنترل کند. تنها راه جلوگيري از افزايش دلار درحال حاضر اقدامات اصلاحي دولت است.