قانون مالیات بر سکه
بر اساس قانون افرادی که از سال ۹۷ به این طرف از بانک مرکزی سکه خریده‌اند باید مبلغی را به‌عنوان مالیات بپردازند. نکته قابل توجه این است که مبلغ مالیات در سال ۹۷ عددی بین ۱۵۰ تا ۲۵۰ هزار تومان بود (براساس تعداد سکه خریداری شده) اما این رقم در سال ۹۹ بیش از ۶ برابر شده و به ۹۶۰ هزار تومان تا یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان رسیده است. همچنن طبق قانون مالیاتهای مستقیم، همه افرادی که سال ۹۹ از بانک مرکزی سکه خریده‌اند باید مالیات آن را بپردازند. افرادی که یک تا پنح عدد سکه خریده‌اند معاف از مالیات هستند اما اگر فردی بیش از ۵ سکه خریده باشد بسته به تعداد سکه، باید مالیات بدهد. هر چه تعداد سکه خریداری شده بیشتر باشد، رقم مالیات هم تصاعدی افزایش یافته و بیشتر می‌شود. به عبارت دیگر اگر فردی ۱۵ سکه خریده باشد، ۵ سکه آن از پرداخت مالیات معاف است و باید مالیات ۱۰ سکه را بدهد. مالیات هر قطعه سکه ۹۶۰هزار تومان است و این فرد باید ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان مالیات بدهد. از سوی دیگر اگر فردی ۲۵ سکه از بانک مرکزی خریده باشد باید برای ۲۰ سکه مالیات بدهد که مالیات هر سکه یک میلیون و ۲۶۰ هزار تومان است. بنابراین این فرد باید ۲۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان مالبات بدهد. همچنین برای فردی که ۱۰۵ سکه خریده، مبلغ مالیات ۱۶۰ میلیون تومان است.
وقتی افزایش قیمت سکه چشمگیر می‌شود
در این میان نکته قابل توجه درباره مالیات سکه، افزایش قابل توجه رقم آن و کاهش سطح معافیت مالیاتی است. سال ۹۷ تعداد سکه‌های معاف از مالیات ۲۰ سکه بود که در سال ۹۹ به ۵ سکه رسیده است. حداکثر رقم مالیات در سال ۹۷ مربوط به خریدران ۲۰۰ سکه بود که باید در مجموع ۵۰ میلیون تومان مالیات می‌دادند. اما در سال ۹۹ دارندگان ۱۰۵ سکه باید ۱۶۰ میلیون تومان مالیات بدهند.
در این راستا قرار بود، تمامی اشخاص حقیقی خریدار سکه از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران که در سال ۱۳۹۹ نسبت به دریافت حداکثر (۱۰۵) قطعه سکه اقدام کرده‌اند، حداکثر تا پایان خرداد ماه سالجاری با مراجعه به سامانه عملیات الکترونیک مودیان مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور به نشانی my.tax.gov.ir نسبت به پرداخت مالیات متعلقه اقدام کنند.
اگر سکه ها مورد سرقت قرار بگیرند
با توجه به اینکه ممکن است تعداد زیاد سکه ها احتمال سرقت را افزایش دهد، قانونی وضع شده که محمد مسیحی - معاون درآمدهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی وقت – درباره آن گفته بود: "در صورتی که سکه‌های خریداری شده به سرقت بروند، هر ادعایی در این زمینه باید مستدل و مستند به مدارک و شواهد متقن و روشن باشند. به ویژه در خصوص دارایی‌هایی که بیم ادعاهای متقلبانه وجود دارد، این مستندات مدارک و شواهد باید قدرت اقناع کنندگی بسیار بالایی را برای حسابرسان مالیاتی داشته باشد. مسیحی در پاسخ به اینکه خرید سکه از صرافی‌ها و طلا فروشی‌ها نیز مشمول مالیات می‌شود؟ گفت: هر فعالیت اقتصادی مادامی که تصریح به معافیت در قانون نشده باشد، مشمول مالیات می‌شود."
چه کسانی مشمول مالیات نیستند؟
کلیه اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی بنا به حکم صریح بندهای ٢و ٤ ماده یک قانون مالیاتهای مستقیم نسبت به فعالیتهای اقتصادی خود مشمول مالیات هستند. از طرفی به استناد مواد 100 و 110 قانون مالیتهای مستقیم، افراد مکلفند اظهارنامه مالیاتی مربوط به فعالیت یک سال خود را ابراز و اظهار نمایند، بر این اساس اشخاصی که مبادرت به خرید و فروش سکه می‌نمایند نیز مکلفند اظهارنامه مربوط به این نوع فعالیت خود را تا مهلت مقرر قانونی (اشخاص حقیقی تا پایان خرداد و اشخاص حقوقی تا پایان تیرماه ) به سازمان امور مالیاتی ارسال نمایند.
با این توصیف خرید و فروش سکه به استناد بندهای ٢و٤ ماده ١ و ماده ٩٣ قانون مالیاتهای مستقیم مشمول مالیات است و هیچ معافیتی برای آن در قانون پیش بینی نشده است. بر همین اساس از سوی سازمان امور مالیاتی کشور در اجرای تبصره ماده 100 قانون دستور العملی به منظور تسریع و تسهیل در انجام امور مالیاتی اشخاصی که کمتر از 200 عدد سکه خرید و فروش نموده باشند صادر کرده که مطابق آن اینگونه افراد نیازی به ارائه و تسلیم اظهارنامه مالیاتی ندارند و مالیات آنان به صورت مقطوع تعیین شده است.
اشخاص حقیقی که کمتر از 20 سکه خرید و فروش کرده‌اند با محاسباتی که انجام شده با اعمال معافیت ماده 101 درآمد آنها به حد نصاب درآمد مشمول مالیات نمی‌رسد و بنابراین افراد مذکور معاف از مالیات هستند.
در حالیکه بررسی دستورالعمل‌های سازمان امور مالیاتی درباره ارقام تعیین شده برای خریداران سکه حاکی از افزایش درآمدهای این سازمان از این محل است اما تاکنون هر بار پیگیری از سازمان امور مالیاتی درباره میزان وصولی از محل مالیات سکه از سال ۱۳۹۷ تاکنون بی‌پاسخ مانده است. همچنین، در جداولی که هر چند ماه یکبار درباره جزئیات عملکرد درآمدهای مالیاتی منتشر می‌شود، خبری از اعداد و ارقام در رابطه با مالیات وصول شده از مالیات خریداران سکه نیست.
بنابراین، لازم است تا سازمان امور مالیاتی نسبت به انتشار درآمدهای وصول شده از محل مالیات خریداران سکه طی سه سال اخیر اقدام و همانند سایر درآمدهای مالیاتی در بازده‌های مشخصی میزان وصولی‌ها، معوقات و فرارهای مالیاتی در این زمینه را اعلام کند.