این در حالیست که مقامات دولتی و در راس آنها وزیر ارتباطات در این روزها به دفعات بر توسعه شبکه ملی اطلاعات و تقویت زیرساخت‌های مورد نیاز پلتفرم‌های بومی تاکید و اعلام کرده‌اند که پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی داخلی گزینه‌های بهتری هستند و مردم و کسب‌وکارها باید آنها را جایگزین نمونه‌های خارجی بکنند. این در حالی است که آمارهای منتشر شده در یک ماه اخیر نشان می‌دهد که نه تنها میزان استقبال از پیام‌رسان‌ها و پلتفرم‌های بومی افزایش نیافته، بلکه تمایل مردم به استفاده از پیام‌رسان‌های فیلتر شده - به خصوص تلگرام- بیشتر هم شده است. این روند برای کسب‌وکارها و بازرگانانی که در فرآیندهای کاری خود ناچار به تبادل و تعامل با همکاران خارجی هستند، محسوس‌تر هم بوده است. گواه این موضوع میزان رشد انفجاری خرید ابزارهای فیلترشکن و وی‌پی‌ان در یک ماه گذشته است.
این در حالی است که به گواه آمارها و تایید بعضی مقامات، نه تنها هیچ کدام از تلاش‌های دولت برای کوچ اجباری کاربران و کسب‌وکارها به پلتفرم‌های بومی نتیجه نداشته، بلکه باعث تشدید بی‌اعتمادی و همچنین رونق بازار ابزارهای فیلترشکن و وی‌پی‌ان برای دسترسی به شبکه‌های اجتماعی فیلتر شده و از همه مهم‌تر اینترنت آزاد شده است.
نابودی مشاغل آنلاین
در همین رابطه حمید حاج‌اسماعیلی کارشناس حوزه کار می‌گوید: شاید در برخی موارد نرخ بیکاری خیلی بالایی در کشور اعلام نشود، اما این نشان از وضعیت مطلوب کسب و کار و توسعه اقتصاد نیست بلکه نشانگر رشد ناکافی جمعیت فعال کشور است.حاج‌اسماعیلی گفت: «پس از یک دوره نسبتاً طولانی محدودیت‌های کرونایی در کشور رفع شد و انتظار برای بازگشت رونق به کسب و کارها به ویژه در بخش خدمات بالاگرفت، اما متأسفانه این روزها با اعمال فیلترینگ و قطعی اینترنت نگرانی‌های زیادی در این بخش ایجاد شده است. این وضعیت باعث از بین رفتن تعداد زیادی مشاغل و افزایش بیکاری شد.»
وی تصریح کرد: «وزارت کار نمی‌تواند ادعا کند که نرخ اشتغال مبتنی بر برنامه‌های اشتغال‌زایی افزایش پیدا کرده است؛ چون بخشی از احیای مشاغل به رفع محدودیت‌های کرونایی در بخش خدمات مربوط می‌شود وهمین موضوع باعث بازگشت رونق دوباره به بخش‌های گردشگری، حمل‌ونقل و افزایش معاملات در بستر اقتصاد ایجاد کرد.»
نماینده مجلس هم هشدار داد
این کارشناس حوزه کار گفت: «قطعاً نبود اینترنت بسیاری از فعالیت‌ها و کسب و کار‌های آنلاین در کشور را دچار مشکل کرده است تا جایی که طبق برآورد‌ها تنها در مدت زمان یک ماه گذشته دقیقاً پس از قطع اینترنت و فیلتر شدن برخی شبکه‌های مجازی حدود ۳۵۰ هزار شغل آنلاین تعطیل شده اند.این فعال کارگری گفت: وزارت کار و تعاون کشور بدون وزیر است و این بیشترین آسیب را به کسب و کارها وارد کرده است. در حال حاضر نه وزارت کار نه وزارت ارتباطات پاسخگوی چرایی و چگونگی جبران خسارت وارد شده از قطعی اینترنت نیست.وی با اشاره به اینکه با وجود قطعی اینترنت و فیلترینگ، قطعا به بخش خدمات آسیب‌های جدی وارد شده است، گفت: با توجه به رویکرد جدید فعالیت‌های اقتصادی در دنیا یکی از فرصت‌های خوب برای رونق اشتغال، استفاده از بستر اینترنت و فضای مجازی است.»
در همین راستا یکی از نمایندگان مجلس درباره تعطیلی بسیاری از مشاغل به خاطر قطعی اینترنت هشدار داد. ولی‌الله بیاتی، نماینده تفرش با تذکری شفاهی در صحن علنی مجلس گفت: «امروز صاحبان مشاغل آسیب‌دیده به دنبال قطعی اینترنت به‌شدت نگران بوده و انتظار می‌رود رئیس‌جمهور هر چه سریع‌تر تدابیر لازم را در این زمینه اتخاذ کند. ادامه قطعی اینترنت موجب تعطیلی بسیاری از مشاغل شده است.»
مسیری که امروز دولت طی می‌کند، دیگران رفتند و نتیجه نگرفتند
به گفته فعالان اقتصادی در تمام دنیا خرید حضوری دیگر جایی در جامعه ندارد و دنیای دیجیتال و اینترنت کسب و کارها در جهان امروز را با سرعت جلو می برند اما ما در کشور خود با محدود کردن اینترنت به گونه ای وقت مردم را هدر می دهیم و کسی هم پاسخگوی این اتفاق نیست. این در حالیست که در چند سال اخیر، به خصوص اوج همه گیری بیماری کرونا، بسیاری از مشاغل در بستر فضای مجازی شکل گرفت و این اتفاق در وهله نخست بسیاری از هزینه ها را کاهش و در مقابل بهره وری را افزایش داد چون طیف وسیعی از جوانان نسبت به مشاغل آنلاین علاقه نشان دادند و موجب رشد و خلاقیت مشاغل و کسب و کار در پلتفرم های مجازی شدند.
حال اما به جای به جای آماده سازی زیرساخت ها و توسعه آنها، محدودیت‌ها در خارج کردن شبکه‌ها و اینترنت از خدمت رسانی بیشتر شده که باعث آسیب‌های فراوان به کسبوکارهای کوچک، متوسط و حتی بزرگ شده و تعطیلی کسب و کارها را به همراه داشته است. با ادامه وضعیت قطعی اینترنت و فیلتر شدن شبکه‌های مجازی شغل‌های زیادی تعطیل شدند و در نتیجه افزایش نرخ بیکاری را می‌توان حاصل سیاست دولت دانست.
در واکنش به محدودیت اینترنت در کشور عضو کمیسیون کسبوکارهای دانش بنیان اتاق ایران تاکید کرد: «من به عنوان یک شهروند می‌گویم مسیری که امروز دولت می‌خواهد طی کند در کشورهای دیگر نیز تجربه شده است و آنها نتوانستند از این مسیر نتیجه بگیرند. ما بخشی از جامعه جهانی هستیم و باید جامعه را آموزش بدهیم که از امکانات روز دنیا درست استفاده کنند، نمی‌توانیم مردم را محدود کنیم، همه باید از سازوکارهای مدرن استفاده بهینه کنند.»
وی ادامه داد: «ایران با داشتن یک درصد جمعیت و یک درصد خاک دنیا را دارد و بدون توجه به در نظر داشتن منابع موجود در این کشور ما باید حداقل سالیانه ۴۰۰ میلیارد دلار صادرات داشته باشیم این در حالیست که عدد صادرات ما حدود ۵۰ میلیارد دلار است پس این آمار نشان می‌دهد که ما با دنیا ارتباط خوبی نداریم و قطعی جایگاه ما را در اقتصاد جهانی خدشه‌دار خواهد کرد.»
به گزارش اترک و به تایید کارشناسان و فعالان حوزه اقتصاد و ارتباطات- اهداف دولت برای تامین امنیت و جلوگیری از اعتراضات را چندان تامین نمی‌کند و کسب‌وکارها را هم فلج کرده و می‌تواند باعث آسیب‌های جدی و گاهی جبران‌ناپذیر به اقتصاد کشور شود.