تحولات بازار سهام در روز دوشنبه همچنان شامل رویدادهای تکراری بود. در این روز هم شاخص اصلی بازار سهام موفق به بازگشت به مدار صعود نشد و تقابل عرضه و تقاضا سبب شد مجددا شاهد کاهش نسبی قیمت‌ها نسبت به‌روز معاملاتی قبل باشیم. همین امر موجب شد میانگین وزنی قیمت‌ها که روز یکشنبه نیز حدود ۲درصد افت کرده بود، ۷۴/ ۱درصد کاهش یافت. پیگیری روند تحولات بازار سهام در روزهای اخیر نشان می‌دهد که با توجه به شدت گرفتن شیب ریزش شاخص نسبت به دوره‌های ریزشی در ماه‌های قبل اگر قرار باشد فروش سهام به همین روال فعلی ادامه پیدا کند، تقریبا دیگر فاصله زیادی تا رسیدن به کف ابرکانال ۲/ ۱میلیون واحدی باقی نمانده است. چرا که نسبت به گذشته تقاضای کمتری در بازار وجود دارد تا بتواند با سطح عرضه فعلی مقابله کند.
تازه ترین نظرسنجی اقتصادنیوز نشان می دهد که معاملات بازار سهام در سمت عرضه مسیر بهتری را دنبال می کند. در معاملات روز سه شنبه اگر سیگنال مثبتی به بازار ارسال نشود یا مقاومتی برای جلوگیری از سقوط شاخص به کف کانال 1.2 میلیون صورت نگیرد، چه بسا تا پایان همین هفته کاری شاهد سقوط کانال به محدوده 1.1 میلیون واحد هم باشیم.
بازار نسبتا یکدست قرمز پوش و منفی است اما در برخی سهام ها هم نوسان مثبت دیده می شود. با این وجود در معاملات سه شنبه ارزیابی توان سمت تقاضا و عرضه نشان می دهد که همچنان فروشندگان دست بالا را در اختیار دارند و در غیاب تقاضاهای فعال، عرضه ها دوباره مشهود خواهد بود.
ریزش بی امان بورس
ریزش بی‌امان شاخص کل در حالی ادامه می‌یابد که چند روز پیش برخی از نمایندگان مجلس با عنوان حل مشکلات بورس جلسه‌ای با فعالان این حوزه برگزار کرده بودند. جلسه‌ای که برخی از فعالان بورس به نتایج آن امیدوار بودند و عده زیادی نیز معترض.
با ادامه‌دار شدن روند منفی چندین هشتگ بورسی در توییتر ترند شد. فعالان با ادامه هشتگ بورس اولویت اول و همچنین ایجاد هشتگ معاملات بورس را تعطیل کنید و بورس قلک دولت انتقادات تندی به عملکرد دولت رئیسی در بورس داشتند. این اعتراضات در حالی مطرح است که رئیس جمهور منتخب پیش از انتخابات قول حل مشکلات بورس به صورت ویژه را داده بود.
علی سعدوندی، اقتصاددان در توییتر خود نوشت: «بورس به خاک و خون کشیده شد و مدیریت بازار حتی از circuit breaker استفاده نمی کند. تا آخر هفته گنداب بورس را تعطیل کنید؛ کازینوی خودرو را برای همیشه متوقف کنید؛ قیمت گذاری های ظالمانه را متوقف کنید؛ با خبرگان واقعی مشورت کنید. بورساولویتاول»
بهنام صمدی، فعال بازار سهام نوشت: «دومینوی بحران بورس شروع شده. بعد از بورس نوبت صندوق‌های درآمد ثابته که مردم به دلیل زیان پول‌هاشون رو خارج کنند و این بحران به شبکه بانکی سرایت خواهد کرد و در نهایت صندوق‌های بازنشستگی فرو می‌پاشن.»
بورس مصداق بحران
رضا خانکی، فعال بازار سهام نوشت: «اگه مسئولی چیزی حرف من رو اینجا میبینه و میخونه این رو باید صادقانه برای بار چندم عرض کنم. وضعیت بورس این روزها مصداق بحرانه، نه شرایط عادی عرضه/تقاضا. مقابله با بحران حتما سیاست‌های متفاوتی رو میخواد. این بحران عمیق شده و اگر تصمیمات درستی نگیرید هزینه‌های گزافی خواهید داد!»
رضا نگهبان، فعال اقتصادی نوشت: «آقایون اگه بورس امروز جمع نشه اوضاع دیگه خیلی خیط می‌شه! شاخص داره کف کانال نزولی رو سوراخ می‌کنه! دست بردارید از اختلاف و پمپاژ خبرها ضد تولید. کسری بودجه رو که نباید از جیب شرکت و سهامدار برداشت! ۱۰۰جور قانون برای کندن از تولید تصویب می‌شه اما دلالی ارز طلا مسکن خودرو آزاد!»
افزایش خروج سرمایه
پنجم بهمن برای بیست و چهارمین روز متوالی ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار منفی شد و هزار و 127 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد که نسبت به روز گذشته رشد 171 درصدی داشته است. این بیشترین خروج پول حقیقی در 4 ماه گذشته است.
در معاملات روز سه‌شنبه بیشترین خروج پول حقیقی باز هم به سهام فولاد (شرکت فولاد مبارکه) اختصاص داشت که ارزش تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی آن 150 میلیارد تومان بود. پس از فولاد، فملی (شرکت ملی صنایع مس ایران) و نوری (شرکت پتروشیمی نوری) بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند.
در همین رابطه عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس با اشاره به اینکه متاسفانه بورس رها شده و با وجود اینکه مجلس تاکید دارد، دولت بورس را حمایت کند، اما دولت تاکنون برنامه جدی برای آن ندارد گفت: از آنجایی که ۶۰ میلیون نفر سرمایه در بورس دارند و عده ای از آنها با تشویق مسئولان و رئیس جمهور پول های خود را وارد بورس کردند و خیلی از این سهامدارن خرد، امکانات خانواده خود را فروختند و وارد بازار شدند و امروز از نظر معیشتی با مشکل مواجه هستند، از دولت انتظار می رود در راستای حمایت از این سهامداران اقدامی کند، زیرا سال گذشته به دلیل عدم نظارت و ارائه برنامه ایی منسجم، سواستفاده جدی از سهامداران خرد شد.
محمد حسن آصفری با تاکید بر اینکه دولت باید به مشکل بورس به طور جدی ورود کند، اظهار کرد: اگر دولت از بورس حمایت نکند این اعتماد از دست رفته و سرمایه ها همچنان از بازار بورس خارج خواهد شد و بازارهای موازی تقویت می‌شوند، از طرف دیگر مردم در شرایط کنونی با مشکلات اقتصادی روبرو هستند و نباید از بورس غفلت شود.
نکته جالب توجه در بازار کنونی این است که صندوق توسعه ملی اعلام کرده ۱۰۰۰ میلیارد تومان به حساب صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز شده و قرار است ۱۲ قسط دیگر از اعتبار پیش بینی شده با اقساط حدود ۷۰۰ میلیارد تومان به حساب صندوق تثبیت واریز شود تا از بازار حمایت شود. این مسائل در کنار سخنان معاون اقتصادی رئیس جمهور که یک ماه گذشته وعده داده بود که شاخص کل بورس به سطح یک میلیون و ۷۰۰ هزار واحد خواهد رسید و بعد از آن بورس راه خودش را باید برود مشکلات را بیشتر نمایان کرده است، هرچند این عددی که معاون اقتصادی دولت سیزدهم داده بیشتر یادآور سطح حمایتی شاخص واعظی در سال ۹۹ است که به عنوان مسئول دفتر دولت روحانی تاکید داشت که شاخص کل از محدوده یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد پایین تر نخواهد رفت، اما بعد از آن تا یک میلیون و ۱۰۰ هزار واحد هم سقوط کرد؛ این اتفاق در دولت سیزدهم هم بارها افتاده است و این موضوعی باعث ناامیدی مردم و سهامداران شده است.
وعده های توخالی اقتصادی!
در شرایط کنونی هم بسیاری از سهامداران خرد که وضعیت بغرنج اقتصادی جامعه را می بییند و اینکه تورم ها به صورت لحظه ای تغییر می کند و حتی ارزش جایگزینی دارایی ها هم به شدت بالا رفته، اما ارزش سهام همان شرکت ها با افتی ۹۰ درصدی از قله تاریخی در صف فروش قرار گرفته اند و رنج می برند که این مسئله ادعای دستوری بودن بازار را تقویت می کند.
از طرف دیگر برای همه سهامداران بازار سرمایه کاملا روشن است که وقتی مسئولی از مقام های دولتی مدعی حمایت از بازار می شود یا وعده اتفاق بزرگی در بازار می دهد اتفاقا به معنی این است که قرار شده یک نوسان از سرمایه گذاران بگیرند و بار دیگر ارزش سهام را به کف های پایین تر ببرند و این موضوع حکایت از این دارد که دست های پشت پرده عده ای بورس را به سمتی که مورد نظر خودشان است هدایت می کنند.
به طور قطع این مساله نه تنها تبعات اقتصادی همچون خروج سرمایه از بازار را تشدید می کنند، بلکه منجر به بروز مشکلات اجتماعی و سیاسی هم خواهد شد؛ زیرا در حال حاضر حدود ۶۰ میلیون نفر در بازار سرمایه ایران فعال هستند که بیشتر آنها هم زیان دیده‌اند و متاسفانه در میان آنها دهک های پایین و متوسط جامعه هم هستند که می توانند موجی از اعتراضات را نسبت به سازمان بورس، دولت و ... ایجاد کنند. بنابراین در حال حاضر وزیر اقتصاد باید به جای نوسان گیری از طریق شرکت های دولتی به دنبال جلوگیری از بروز حاشیه و مشکل باشد.