درحالی که روسیه و چین از خواسته های منطقی جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات حمایت میکنند، گفته میشود که غربیها در میز مذاکره دائما رویکرد متغیری را در پیش گرفته و تجدید نظر در پیشرفتهای حاصلشده را طلب میکنند. به گفته افراد آشنا با فضای مذاکرات، این عادت ناپسند طرفهای غربی است که معمولا در میانه مذاکرات سعی می کنند طرف مقابل خود را برای گرفتن امتیاز هر چه بیشتر تحت فشار قرار دهند.
این روزها مذاکرات به گردنه تصمیمگیریهای سخت سیاسی برای طرفهای غربی رسیده و ضروری است که با برداشتن گامهای معنادار و اقدام محور تمایل معتبر خود را برای دستیابی به توافق نشان دهند.
یک مقام ارشد اتحادیه اروپا: ممکن است توافق حاصل شود
با این همه روز گذشته یک مقام ارشد اتحادیه اروپا که نمیخواست نامش فاش شود روز جمعه عنوان کرد که مذاکرات هستهای با ایران در وین در مسیر درستی حرکت میکند و ممکن است که توافق نهایی حاصل شود. وی در این باره بیان کرد: مطابق با ارزیابی ما، داریم در مسیر درستی جهت رسیدن به توافق نهایی حرکت میکنیم.
این مقام اتحادیه اروپا همچنین عنوان کرد که "پیشرفتهای کوچکی" در شماری از مسائل در وین حاصل شده است. وی افزود: نگرانی من بیشتر از مفاد توافق بر سر زمانبندی آن است. حس من میگوید که داریم به کندی به پیش میرویم. این اشتباه بزرگی خواهد بود که به خاطر زمانبندی نتوانیم به راهحلی خوب دست بیابیم. این مقام ارشد اتحادیه اروپا ادامه داد: اما با این حال فکر میکنم که به توافق برسیم و به گمانم این اتفاق پیش از آنکه خیلی دیر شود، رخ دهد.
ادعای بلینکن: به «نقطه اضطرار» رسیدیم
آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا روز پنجشنبه در کنفرانس خبری مشترکی با همتای آلمانیاش در خصوص مذاکرات هستهای با ایران مدعی شد: اضطرار در این زمینه وجود دارد و تنها چند هفته فرصت باقی است تا تعیین کنیم که آیا بازگشت دوجانبه به توافق امکانپذیر است یا نه. «پیشرفت معتدلی» در مذاکرات وین حاصل شده و احیای توافق هستهای با ایران همچنان ممکن است.
وزیر خارجه آمریکا در این زمینه گفت: ارزیابی من پس از گفتوگو با همکارانم این است که بازگشت متقابل به پایبندی همچنان امکانپذیر است. ما طی هفتههای گذشته شاهد پیشرفت معتدلی در مذاکرات بودهایم.
با آنکه برنامه هستهای ایران تحت نظارت پادمانهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار دارد طرفهای غربی ادعا میکنند با گذشت زمان، پیشرفتهای هستهای ایران کار را به جایی خواهد رساند که توافق برجام در بردارنده همان «منافع منع اشاعهای» مربوط به سال ۲۰۱۵ نخواهد بود.
نگاه آمریکا به روند مذاکره
آمریکا بر پایه همین ادعا میگوید پنجره مذاکرات وین هر زمانی که ارزیابی کارشناسان دستگاههای مختلف آمریکا این باشد که پیشرویهای هستهای ایران از مزایای منع اشاعهای برجام زیادتر شده بسته خواهد شد.
جمهوری اسلامی ایران از مدتها پیش تأکید کرده برنامه هستهای این کشور اهداف صلحآمیز را دنبال میکند و تهران اساساً دنبال اشاعه اتمی نیست که برنامه غنیسازیاش منافع «منع اشاعهای» طرفی را به خطر بیندازد. هدف برجام هم از نگاه طرف ایرانی، نشان دادن ماهیت صرفاً صلحآمیز برنامه هستهای ایران به جهان غرب بود که با ایجاد بحرانهای ساختگی در این پرونده دنبال طراحی فشار به ملت ایران بود.
ایران علاوه بر این تلاشهای طرفهای غربی برای تزریق فوریتهای جعلی به گفتوگوها را رد کرده و گفته که «ضربالاجلهای ساختگی» که با اهدافی خاص از سوی طرفهای غربی ارائه میشود را نخواهد پذیرفت.
چگونه طرف غربی موجب کند شدن روند مذاکرات شد ؟
در نزدیک به سه ماهی که از دور جدید مذاکرات رفع تحریمها میگذرد آمریکا و تروئیکای اروپایی و بازوهای رسانهای آنها همواره سعی داشتهاند اینطور القا کنند که ایران عامل حرکت آهسته گفتوگوهای وین است و سرعت گفتوگوها تابع تنها اقدامات ایران است. این موضعگیری به چند دلیل غلط است. نخست، در هفتههای آغازین شروع به کار دولت بایدن، زمانی که تصور میشد او بر اساس وعدههای انتخاباتیاش ممکن است سریعاً آمریکا را به برجام بازگرداند مقامهای او در موقعیتهای مختلف از جمله در جلسات تأیید صلاحیت مجلس سنا بارها این موضع را تکرار کردند که واشنگتن با نقطه بازگشت به برجام فاصله زیادی دارد.
از جمله افرادی که این موضع را مقابل قانونگذاران سنا بیان کرد آنتونی بلینکن بود که این روزها مدام بر طبل محدودیت زمانی برای «احیای برجام» میکوبد و از دو ماه پیش این جمله را طوطیوار تکرار میکند که برای احیای برجام فقط چند هفته زمان باقی مانده نه چند ماه!
زمان خریدن بایدن!
از آن گذشته، دولت جو بایدن در مدت یک سالی که از ریاستجمهوریاش میگذرد با بحثهایی مانند «چه کسی اول باید به برجام برگردد» و «ضرورت مذاکره برای رسیدن به توافق قویتر و طولانیتر» و زمان را برای ورود به برجام تلف کرد و اکنون قصد دارد با بازی مقصرنمایی، این تقصیر را گردن ایران بیندازد.
سئوالی که طرف آمریکایی و متحدان غربی او باید به آن پاسخ دهند این است که اگر مقوله زمان برای بازگشت به برجام اساساً اهمیتی دارد چرا تا به حال سیاست وقتکشی در دستور کار آنها قرار داشته و اگر آنطور که از رفتار آنها تا اینجا استنباط میشود مسئلهای فرعی بوده چرا اکنون به یکباره اهمیت پیدا کرده و بر سر آن جار و جنجال راه انداختهاند؟
مسئله دوم اینکه سرعت مذاکرات وین را نمیتوان تابع اقدامات تنها یک طرف دانست بلکه هر طرفی باید به سهم خود گامی برداشته و متقابلاً از طرف دیگر هم بخواهد که کاری انجام دهد.
پیشنهاد «توافق موقت» رد شد
پیش از آغاز دور جدید مذاکرات میان ایران و ۱+۴ در دولت سیزدهم، کلید واژه ای تحت عنوان" توافق موقت" از سوی رسانههای آمریکائی و برخی کارشناسان سیاسی غربی جعل و به صورت گسترده منتشر شد. اکنون دو مقام آمریکایی که نخواستند نامشان فاش شود ادعا کردند روسیه در هفتههای اخیر با اطلاع واشنگتن به ایران پیشنهاد داده در ازای اعمال برخی محدودیتها بر فعالیتهای هستهای خود، شاهد کاهش برخی تحریمها علیه خود باشد.
به گفته ای بی سی نیوز، گفته میشود یکی از مقامات کنگره، یک مقام سابق آمریکا و چهار مقام فعلی در دولت در جریان این بسته پیشنهادی مسکو هستند.
به گفته منابع آگاه این پیشنهاد در حالی مطرح میشود که آمریکا این روزها به شدت نگران پایان مذاکرات هستهای ایران در وین است و اینکه این مذاکرات نتواند پاسخگوی خواستههای واشنگتن و بازگشت ایران به توافقنامه ۲۰۱۵ باشد.
مقامات آمریکایی آگاه میگویند مذاکره روسیه با ایران درباره توافق موقت با اطلاع آمریکا صورت گرفته است؛ اما به نظر میرسد مقامات ارشد دولت بایدن تمایلی برای میانجی گری روسیه در این موضوع ندارند.
منابع آگاه خبر دادند تهران تاکنون پیشنهاد ارائه شده از سوی روسیه را رد کرده است. هیئت دائمی ایران در سازمان ملل روز گذشته در واکنش به این بسته پیشنهادی روسیه گفت که تهران خواستار توافق موقت نیست.
به گفته منابع آگاه، اگر توافقی در مورد پیشنهاد روسیه حاصل شود احتمالا آمریکا و برخی کشورهای غربی آن را به عنوان نخستین گام برای بازگشت کامل به توافقنامه ۲۰۱۵ هستهای معرفی خواهند کرد.
در روزهای گذشته آنطور که حتی مقامهای کشورهای اروپایی و آمریکایی خودشان هم اعتراف کردهاند در گفتوگوهای وین پیشرفتهایی که در بخش مربوط به تعهدات هستهای ایران بوده بیشتر از بخشهای مربوط به رفع تحریمها بوده که مربوط به تعهدات طرف غربی است. این خود نشان میدهد کدام طرف باید به جای دست گذاشتن روی بوق، پا را از روی ترمز بردارد و حرکت کند.
به گزارش اترک مذاکرات رفع تحریمها در وین روز جمعه با دیدار علی باقری کنی مذاکره کننده ارشد ایران و انریکه مورا هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام آغاز و با برگزاری جلسات با نمایندگان سایر کشورهای مشارکت کننده پیگیری خواهد شد.آخرین خبرها از وین
روسیه پیشنهاد «توافق موقت» داد، تهران رد کرد
اترک_ مسیح هنری: دور هشتم مذاکرات رفع تحریمها از ششم دی ۱۴۰۰ آغاز شده و مذاکرهکنندگان سرگرم تبدیل ایدهها به کلمات و جملات هستند. راستی آزمایی لغو تحریمها و ارائه تضمینهایی که ایران بر آن تاکید دارد، دو موضوع مهم در روند مذاکرات وین است. گفتوگوها به اذعان هیاتهای مذاکره کننده پیشرفتهایی کرده و رسیدن به یک توافق خوب به تصمیمات خاص سیاسی واشنگتن درباره مسائل باقیمانده و رفع تحریمها، بستگی دارد.
درحالی که روسیه و چین از خواسته های منطقی جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات حمایت میکنند، گفته میشود که غربیها در میز مذاکره دائما رویکرد متغیری را در پیش گرفته و تجدید نظر در پیشرفتهای حاصلشده را طلب میکنند. به گفته افراد آشنا با فضای مذاکرات، این عادت ناپسند طرفهای غربی است که معمولا در میانه مذاکرات سعی می کنند طرف مقابل خود را برای گرفتن امتیاز هر چه بیشتر تحت فشار قرار دهند.
این روزها مذاکرات به گردنه تصمیمگیریهای سخت سیاسی برای طرفهای غربی رسیده و ضروری است که با برداشتن گامهای معنادار و اقدام محور تمایل معتبر خود را برای دستیابی به توافق نشان دهند.
یک مقام ارشد اتحادیه اروپا: ممکن است توافق حاصل شود
با این همه روز گذشته یک مقام ارشد اتحادیه اروپا که نمیخواست نامش فاش شود روز جمعه عنوان کرد که مذاکرات هستهای با ایران در وین در مسیر درستی حرکت میکند و ممکن است که توافق نهایی حاصل شود. وی در این باره بیان کرد: مطابق با ارزیابی ما، داریم در مسیر درستی جهت رسیدن به توافق نهایی حرکت میکنیم.
این مقام اتحادیه اروپا همچنین عنوان کرد که "پیشرفتهای کوچکی" در شماری از مسائل در وین حاصل شده است. وی افزود: نگرانی من بیشتر از مفاد توافق بر سر زمانبندی آن است. حس من میگوید که داریم به کندی به پیش میرویم. این اشتباه بزرگی خواهد بود که به خاطر زمانبندی نتوانیم به راهحلی خوب دست بیابیم. این مقام ارشد اتحادیه اروپا ادامه داد: اما با این حال فکر میکنم که به توافق برسیم و به گمانم این اتفاق پیش از آنکه خیلی دیر شود، رخ دهد.
ادعای بلینکن: به «نقطه اضطرار» رسیدیم
آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا روز پنجشنبه در کنفرانس خبری مشترکی با همتای آلمانیاش در خصوص مذاکرات هستهای با ایران مدعی شد: اضطرار در این زمینه وجود دارد و تنها چند هفته فرصت باقی است تا تعیین کنیم که آیا بازگشت دوجانبه به توافق امکانپذیر است یا نه. «پیشرفت معتدلی» در مذاکرات وین حاصل شده و احیای توافق هستهای با ایران همچنان ممکن است.
وزیر خارجه آمریکا در این زمینه گفت: ارزیابی من پس از گفتوگو با همکارانم این است که بازگشت متقابل به پایبندی همچنان امکانپذیر است. ما طی هفتههای گذشته شاهد پیشرفت معتدلی در مذاکرات بودهایم.
با آنکه برنامه هستهای ایران تحت نظارت پادمانهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار دارد طرفهای غربی ادعا میکنند با گذشت زمان، پیشرفتهای هستهای ایران کار را به جایی خواهد رساند که توافق برجام در بردارنده همان «منافع منع اشاعهای» مربوط به سال ۲۰۱۵ نخواهد بود.
نگاه آمریکا به روند مذاکره
آمریکا بر پایه همین ادعا میگوید پنجره مذاکرات وین هر زمانی که ارزیابی کارشناسان دستگاههای مختلف آمریکا این باشد که پیشرویهای هستهای ایران از مزایای منع اشاعهای برجام زیادتر شده بسته خواهد شد.
جمهوری اسلامی ایران از مدتها پیش تأکید کرده برنامه هستهای این کشور اهداف صلحآمیز را دنبال میکند و تهران اساساً دنبال اشاعه اتمی نیست که برنامه غنیسازیاش منافع «منع اشاعهای» طرفی را به خطر بیندازد. هدف برجام هم از نگاه طرف ایرانی، نشان دادن ماهیت صرفاً صلحآمیز برنامه هستهای ایران به جهان غرب بود که با ایجاد بحرانهای ساختگی در این پرونده دنبال طراحی فشار به ملت ایران بود.
ایران علاوه بر این تلاشهای طرفهای غربی برای تزریق فوریتهای جعلی به گفتوگوها را رد کرده و گفته که «ضربالاجلهای ساختگی» که با اهدافی خاص از سوی طرفهای غربی ارائه میشود را نخواهد پذیرفت.
چگونه طرف غربی موجب کند شدن روند مذاکرات شد ؟
در نزدیک به سه ماهی که از دور جدید مذاکرات رفع تحریمها میگذرد آمریکا و تروئیکای اروپایی و بازوهای رسانهای آنها همواره سعی داشتهاند اینطور القا کنند که ایران عامل حرکت آهسته گفتوگوهای وین است و سرعت گفتوگوها تابع تنها اقدامات ایران است. این موضعگیری به چند دلیل غلط است. نخست، در هفتههای آغازین شروع به کار دولت بایدن، زمانی که تصور میشد او بر اساس وعدههای انتخاباتیاش ممکن است سریعاً آمریکا را به برجام بازگرداند مقامهای او در موقعیتهای مختلف از جمله در جلسات تأیید صلاحیت مجلس سنا بارها این موضع را تکرار کردند که واشنگتن با نقطه بازگشت به برجام فاصله زیادی دارد.
از جمله افرادی که این موضع را مقابل قانونگذاران سنا بیان کرد آنتونی بلینکن بود که این روزها مدام بر طبل محدودیت زمانی برای «احیای برجام» میکوبد و از دو ماه پیش این جمله را طوطیوار تکرار میکند که برای احیای برجام فقط چند هفته زمان باقی مانده نه چند ماه!
زمان خریدن بایدن!
از آن گذشته، دولت جو بایدن در مدت یک سالی که از ریاستجمهوریاش میگذرد با بحثهایی مانند «چه کسی اول باید به برجام برگردد» و «ضرورت مذاکره برای رسیدن به توافق قویتر و طولانیتر» و زمان را برای ورود به برجام تلف کرد و اکنون قصد دارد با بازی مقصرنمایی، این تقصیر را گردن ایران بیندازد.
سئوالی که طرف آمریکایی و متحدان غربی او باید به آن پاسخ دهند این است که اگر مقوله زمان برای بازگشت به برجام اساساً اهمیتی دارد چرا تا به حال سیاست وقتکشی در دستور کار آنها قرار داشته و اگر آنطور که از رفتار آنها تا اینجا استنباط میشود مسئلهای فرعی بوده چرا اکنون به یکباره اهمیت پیدا کرده و بر سر آن جار و جنجال راه انداختهاند؟
مسئله دوم اینکه سرعت مذاکرات وین را نمیتوان تابع اقدامات تنها یک طرف دانست بلکه هر طرفی باید به سهم خود گامی برداشته و متقابلاً از طرف دیگر هم بخواهد که کاری انجام دهد.
پیشنهاد «توافق موقت» رد شد
پیش از آغاز دور جدید مذاکرات میان ایران و ۱+۴ در دولت سیزدهم، کلید واژه ای تحت عنوان" توافق موقت" از سوی رسانههای آمریکائی و برخی کارشناسان سیاسی غربی جعل و به صورت گسترده منتشر شد. اکنون دو مقام آمریکایی که نخواستند نامشان فاش شود ادعا کردند روسیه در هفتههای اخیر با اطلاع واشنگتن به ایران پیشنهاد داده در ازای اعمال برخی محدودیتها بر فعالیتهای هستهای خود، شاهد کاهش برخی تحریمها علیه خود باشد.
به گفته ای بی سی نیوز، گفته میشود یکی از مقامات کنگره، یک مقام سابق آمریکا و چهار مقام فعلی در دولت در جریان این بسته پیشنهادی مسکو هستند.
به گفته منابع آگاه این پیشنهاد در حالی مطرح میشود که آمریکا این روزها به شدت نگران پایان مذاکرات هستهای ایران در وین است و اینکه این مذاکرات نتواند پاسخگوی خواستههای واشنگتن و بازگشت ایران به توافقنامه ۲۰۱۵ باشد.
مقامات آمریکایی آگاه میگویند مذاکره روسیه با ایران درباره توافق موقت با اطلاع آمریکا صورت گرفته است؛ اما به نظر میرسد مقامات ارشد دولت بایدن تمایلی برای میانجی گری روسیه در این موضوع ندارند.
منابع آگاه خبر دادند تهران تاکنون پیشنهاد ارائه شده از سوی روسیه را رد کرده است. هیئت دائمی ایران در سازمان ملل روز گذشته در واکنش به این بسته پیشنهادی روسیه گفت که تهران خواستار توافق موقت نیست.
به گفته منابع آگاه، اگر توافقی در مورد پیشنهاد روسیه حاصل شود احتمالا آمریکا و برخی کشورهای غربی آن را به عنوان نخستین گام برای بازگشت کامل به توافقنامه ۲۰۱۵ هستهای معرفی خواهند کرد.
در روزهای گذشته آنطور که حتی مقامهای کشورهای اروپایی و آمریکایی خودشان هم اعتراف کردهاند در گفتوگوهای وین پیشرفتهایی که در بخش مربوط به تعهدات هستهای ایران بوده بیشتر از بخشهای مربوط به رفع تحریمها بوده که مربوط به تعهدات طرف غربی است. این خود نشان میدهد کدام طرف باید به جای دست گذاشتن روی بوق، پا را از روی ترمز بردارد و حرکت کند.
به گزارش اترک مذاکرات رفع تحریمها در وین روز جمعه با دیدار علی باقری کنی مذاکره کننده ارشد ایران و انریکه مورا هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام آغاز و با برگزاری جلسات با نمایندگان سایر کشورهای مشارکت کننده پیگیری خواهد شد.