خراسان شمالی و توسعه فرهنگی

به گزارش اترک، اقتصاددان ها معتقدند که زیرساخت‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی مبتنی بر فرهنگ هستند و توسعه کشورها بدون درنظر‌گرفتن زیرساخت‌های فرهنگی آنها امکان‌پذیر نیست. به دلیل همین ارزش بالای فرهنگ ها در توسعه یافتگی و یا توسعه نیافتگی جوامع است که یونسکو برای اولین بار در دهه ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۷ از مفهومی به نام توسعه فرهنگی استفاده کرد. مفهومی که به معنای توسعه و پیشرفت زندگی یک جامعه با هدف تحقق ارزش‌های فرهنگی، به صورتی که با واقعیت کلی توسعه اقتصادی و اجتماعی هماهنگ شده باشد، می باشد. واضح است که هزینه‌های صرف‌شده در مسیر فرهنگ، هزینه نیستند بلکه نوعی سرمایه‌گذاری‌هایی هستند که کشورها می‌توانند از طریق سرمایه‌گذاری در داشته‌های فرهنگی خود، رشد اقتصادی خود را تقویت نموده و سبب رفاه مردم جامعه شوند.

اکنون که خراسان شمالی در آستانه ورود به 19 سالگی خود است، هنوز از ضعف زیرساخت های فرهنگی رنج می برد و بسیاری از شهرهای این خطه از داشتن سالن های سینمایی و فرهنگی محروم هستند. نگاه به توسعه اقتصادی گرچه برای رشد و پیشرفت این خطه ضروری است اما این نکته را نباید از یاد برد که تا توسعه مبتنی بر رشد فرهنگی نباشد، راه به جایی نخواهد برد.

+ضعف زیرساخت مدیریت فرهنگی در خراسان شمالی

یک مستندساز فعال در خراسان شمالی در گفت و گو با خبرنگار اترک بیان دارد: زیرساخت های فرهنگی استان شامل میراث معنوی، هنرهای دستی و هنرهای مکتوب هستند که زیرساختی به نام مدیریت باید بتواند به نحو احسن از آنها بهره برداری کند.

مجید جهانگرد افزود: اداراتی مانند ارشاد و یا صدا و سیما بر مبنای همین موارد تاسیس شده اند که تاکنون در نمود آنها به مردم ضعیف عمل کرده اند.

وی بیان کرد: هرچقدر متولیان حوزه فرهنگی بیشتر عمل کنند، فضای گفتمان فرهنگی نیز در جامعه گسترده تر می شود.

جهانگرد با اشاره به اینکه متولی این حوزه صرفا اداره ارشاد نیست، تصریح کرد: در بررسی این موضوع باید همه اداراتی را که به صورت یک کل ارگانیک با یکدیگر در ارتباط هستند درنظر گرفت و تنها آن را بر گردن اداره ارشاد ندانست.

این مستندساز تاکید کرد: در طول تاریخ هیچگاه مشکلات اقتصادی باعث بی رغبتی مردم به برنامه های فرهنگی نشده اما ادارات گوناگون باید برنامه هایی را تدارک ببینند که با سطح درآمد مردم متناسب باشد زیرا سطح درآمد مردم در میزان استفاده آنها از یک کالا موثر است.

جهانگرد ادامه داد: یکی از مشکلات مستندسازان استان، کمبود منابع موجود و دسترسی سخت به آنها در خراسان شمالی است، مثلا اگر خواسته شود تا درباره یک نوع موسیقی اثری ساخته شود، منابع کمی درباره تاریخچه آن داریم.

+نبود منابع مالی کافی یکی از مشکلات حوزه فرهنگی خراسان شمالی است

یک پژوهشگر فرهنگی در گفتگو با خبرنگار اترک تصریح کرد: نیمی از مشکلات زیرساخت های فرهنگی استان، نبود منابع مالی کافی است زیرا واضح است که تا پولی نباشد، هیچ برنامه ای را نمی توان اجرا کرد.

سیداحسان سیدی زاده افزود: حتی هم اکنون به تعداد شهرهای استان رسانه فعال نداریم که این از آنجایی که خبرنگاران پیگیر مطالبات مردم هستند، می تواند آسیب زا باشد.

وی گفت: ما مرز مشترکی با ترکمنستان داریم که تاکنون نتوانسته ایم برنامه فرهنگی مشترکی را با آنها برگزار کنیم، مثلا اگر یک شب شعر مشترک با آنها برگزارشود، جمعیتی که در سالن گلشن حاضر می شوند را نمی توان تصور کرد.

این پژوهشگر فرهنگی با بیان اینکه توجه به برنامه های فرهنگی می تواند سبب توسعه استان شود، خاطرنشان کرد: گاهی اوقات که در بجنورد کنسرت برگزار می شود، مردم از مشهدی به استان می آیند که اگر هر یک از آنها با خود یک سوغاتی از خراسان شمالی ببرند، سرمایه زیادی وارد خراسان شمالی می شود.

سیدی زاده ادامه داد: قبلا برنامه ای به نام شب های فرهنگی در سالن گلشن اجرا می شد که به دلیل حجم بالای استقبال مردم، هیچ جایی در سالن نمی ماند، اگر برگزاری چنین برنامه هایی به طور مداوم انجام شود، قطعا مورد استقبال مردم قرار می گیرد.

وی تصریح کرد: در استان ظرفیت های فرهنگی بالایی داریم که باید بتوانیم از آنها استفاده کنیم، مثلا ترکمن ها مراسمی به نام جشن ۶۳ سالگی دارند که برای افرادی که به سن پیامبر می رسند جشن می گیرند.

سیدی زاده بیان کرد: تغییرات پی در پی مدیران، بها ندادن مسئولین به ظرفیت های فرهنگی استان و اختلافات قومی می توانند سه رکن اساسی بی توجهی به مقولات فرهنگی خراسان شمالی باشد.

+پژوهشگاه فرهنگ اقوام در خراسان شمالی دائر شود

یک نویسنده در گفتگو با خبرنگار اترک بیان کرد: بعد تاسیس استان و دائرشدن ادارات کل در این منطقه که در نتیجه آن منابع بهتر جذب شدند، برنامه های فرهنگی خوبی تدارک دیده شد و مردم نیز استقبال خوبی از آنها کردند.

اسماعیل حسین پور افزود: در مقایسه با استان هایی که همزمان با خراسان شمالی تاسیس شدند، مثلا خراسان جنوبی که دانشگاه بیرجند قدمتی پنجاه ساله دارد، ضعف هایی داشتیم اما به تدریج در حوزه هایی مانند تاسیس صدا و سیمای استان، گسترش رسانه ها و نشریات بومی و آموزش عالی، اقدامات خوبی انجام شد اما همچنان با ضعف زیرساخت ها روبه رو هستیم.

وی بیان کرد: باید بتوانیم از ظرفیت اقوامی گوناگونی که در استان ساکن هستند به خوبی استفاده کنیم، مثلا برنامه شب های فرهنگی که قبلا در سالن گلشن اجرا می شد، تمام سالن را مملو از تماشاگران می کرد.

این نویسنده با بیان اینکه اداراتی مانند ارشاد و میراث فرهنگی باید مکمل همدیگر باشند، خاطرنشان کرد: فرهنگ بر معیشت مردم تاثیرگذار است و می تواند بسترساز توسعه اقتصادی باشد بنابراین اگر ظرفیت های گردشگری استان را معرفی کرده و گردشگر به استان بیاوریم، می توان از لحاظ اقتصادی هم رشد کنیم.

حسین پور بیان داشت: تغییر رویکرد مدیران استان و توجه بیشتر آنها به ظرفیت های فرهنگی، استفاده از مدیرانی که در سطح ملی قراردارند، فراهم کردن زیرساخت های مناسب فرهنگی و پژوهشی مانند پژوهشگاه اقوام خراسان شمالی و تهیه سند فرهنگی استان از برنامه هایی است که می تواند در دستور کار مدیران قرارگیرد.

توسعه پایدار یعنی اینکه رشد و پیشرفت جامعه را تنها در افزایش قدرت اقتصادی مردم نبینیم و به رشد و پیشرفت عرصه های دیگری همچون فرهنگ عمومی مردم جامعه نیز بپردازیم. بدون شک یکی از ضعف های اساسی خراسان شمالی در حوزه فرهنگی، ضعف زیرساخت هاست.

با توجه به اینکه استان خراسان شمالی به گنجینه فرهنگ ها معروف است نشان از فرهنگ بالای مردم این خطه است. مردمی که با اقوام و فرهنگ های گوناگون سالیان سال است با خوشی درکنار هم زندگی کرده اند و قطعا یکی از بزرگترین داشته و افتخارات این استان وجود همین اقوام است. قطعا وجود زیر ساخت های اساسی در جوزه فرهنگ میتواند نام این خطه از ایران عزیز را به عنوان الگو در دنیا معرفی کند و مصوبات سفر اخیر رییس جمهور به خراسان شمالی می تواند سهم به سزایی در کاهش این معظل ایفا نماید.