به علت خواص منحصر به فرد فلز آلومینیوم و استراتژیک بودن این فلز در دنیا، استفاده از آن در بسیاری از صنایع و بخصوص صنایع با تکنولوژی بالا، روز به روزگسترده‌تر شده و نیاز بازار جهانی به مصرف این فلز افزایش چشمگیری یافته است. با توجه به هدف گذاری تولید ارقام بالای این فلز در برنامههای توسعهای کشور و تولید 1.5 میلیون تن آلومینیوم در افق 1404 و احداث چند کارخانه تولید شمش آلومینیوم، اهمیت تولید این فلز استراتژیک بیشتر مشخص می گردد. در این میان شرکت آلومینای ایران تنها شرکت در خاورمیانه است که دارای زنجیره کامل آلومینیوم از سنگ بوکسیت تا شمش آلومینیوم می باشد. سنگ بنای این صنعت در سال 81 با تولید 100 هزار تن آلومینا یعنی حدود 40 درصد ظرفیت تولید گذاشته شد و با مطالعاتی که شرکت NFC چین انجام داد و بخشی از فرآیند را اصلاح نمود، تولید آلومینا را به تناژ 200 هزارتن رساند. در ادامه تا 250 هزارتن نیز پیش رفت نمودکه تقریبا متناسب با ظرفیت کارخانه جاجرم و متناسب با عیار معدنی بود. با تلاش مستمر و سیاست‌های آینده نگر شرکت، در سال 1397 با راه اندازی دیگهای شمش آلومینیوم کارخانه شمش آلومینیوم جاجرم توانست ارزش افزوده بیشتری را بدست آورد، به نحوی که تمامی شاخص های مالی شرکت با اضافه شدن کارخانه شمش آلومینیوم دو برابر شده است. و انشاا... در دهه فجر سال 1401 با راه اندازی واحد هیدرات های ویژه سبد متنوعی از محصولات را عرضه کند. بر این اساس تورج زارع مدیرعامل شرکت آلومینای ایران مدیرعامل شرکت آلومینای ایران افزایش شدید قیمت جهانی آلومینیوم به میزان 3983.5 دلار در ماه مارس سال 2022 مورد اشاره قرار داد و یکی از دلایل اصلی آن را تنش های بوجود آمده در منطقه اروپا و شرق اروپا اعلام کرد که میزان تقاضا را به شکل بسیار شدیدی با افزایش مواجه کرد.
به گفته وی؛ در ماه های اخیر قیمت آلومینیوم و به تبع آن پودر آلومینا روند نزولی را تجربه می کند و قیمت شمش آلومینیوم در بورس فلزات لندن به عدد 2319.5 دلار در تن رسیده است که کمترین میزان خود در یک سال گذشته است. این کاهش قیمت به تبع به طور مستقیم بر سودآوری شرکت آلومینای ایران تاثیر دارد و سود آوری شرکت را کاهش می دهد.
زارع با اعلام برنامه افزایش سبد محصولات شرکت آلومینای ایران به منظور کاهش وابستگی شدید سود آوری این شرکت به قیمت جهانی آلومینیوم، به انجام طرح تولید هیدرات ویژه با دانش انحصاری اشاره کرد .
وی در بیان ویژگی های این طرح عنوان کرد: هیدرات ویژه یک محصول جانبی بوده که هم اکنون مقیاس صنعتی با عنوان طرح تولید هیدرات ویژه در حال احداث است، این محصول قبلاً در مقیاس آزمایشگاهی توسط متخصصان با تجربه شرکت تولید شده است. در دنیا فقط 3 کشور موفق به تولید این محصول شده‌اند این ماده استراتژیک با ارزش افزوده 3برابر آلومینا به عنوان کندسوز کننده در صنایع تولید کابل برق استفاده فراوانی دارد. این پروژه در حال حاضر 78.34 درصد پیشرفت فیزیکی دارد و امیدواریم در دهه فجر سال جاری به بهره برداری برسد.
وی در ادامه با اعلام طرح توسعه و افزایش ظرفیت تولید آلومینا از 240 به 280 هزارتن در سال عنوان کرد: با توجه به نیاز داخلی کشور به محصول استراتژیک آلومینا و در راستای اهداف و چشم انداز شرکت آلومینای ایران، پروژه افزایش ظرفیت تولید تعریف گردید.
مدیرعامل شرکت آلومینای ایران ادامه داد: در ابتدا بررسی‌های کارشناسی اولیه در حوزه‌های مختلف و نهایتاً در کمیته راهبردی تحقیق و توسعه برای شناسایی گلوگاه‌ها و نیازهای تجهیزاتی لازم، انجام شد و مطابق تصمیم کمیته، گزارش فنی- اقتصادی آن می‌بایست توسط یک شرکت فنی و معتبر بین المللی تهیه می‌شد که با عنایت به روند افزایشی شدت تحریم‌ها و ایجاد موانع در استفاده از شرکت‌های خارجی در این طرح (تحریم صنعت آلومینیوم و صنایع مربوطه)، جهت تسریع در اجرایی این پروژه، برگزاری مناقصه بین المللی از دستور کار خارج و استفاده از توان و دانش داخلی جایگزین شد.
وی اضافه کرد: لذا پروژه‌های ذیل در راستای مطالعات و تصمیمات اتخاذ شده فوق، با توجه به برآورد ظرفیت تولید فعلی این مجتمع و نیز بازدهی سریع برای تحقق امر افزایش تولید، در دستور کار قرار گرفت.
- پروژه های در دست شرکت آلومینا جهت افزایش ظرفیت تولید
این مقام مسوول در شرکت آلومینای ایران همچنین در اشاره به بررسی و امکان سنجی فنی اقتصادی تولید آلومینا به روش سینترینگ (فاز دوم تولید آلومینا) نیز ابراز داشت: با توجه به ذخیره بالای بوکسیت شیلی و کمعیار (70میلیون تن در حال حاضر) و فقر بوکسیت پرعیار در ایران و همچنین با عنایت به هدف‌گذاری تولید سالانه 1.5میلیون تن آلومینیوم افق 1404 در اسناد بالادستی کشور، مطالعات پروژه فاز دوم تولید آلومینا به روش سینترینگ در دستور کار قرار گرفت.
وی تصریح کرد: در حال حاضر با توجه به پیگیری‌های انجام شده، شرکت NFC چین پیشنهاد عقد قرارداد با یک شرکت واسط (داخلی یا خارجی) را ارائه داده که این پیشنهاد در حال بررسی است. هم‌زمان با پیشبرد مذاکرات با شرکت NFC و با هدف افزایش قدرت چانه‌زنی، شناسایی شرکت‌های دارای صلاحیت و توانمند جهت اجرای این پروژه در دستور کار قرار دارد که حاصل آن شناسایی و مذاکره با شرکت SINOMACH از کشور چین است.
زارع در خصوص فرآوری بوکسیت های کم عیار بواسطه انجام پروژه واسطه سنگین (هوی مدیا) نیز گفت: به منظور بکارگیری کلیه کانه‌های آلومینیوم‌دار استخراج‌شده در معدن و با توجه به بالابودن هزینه‌های اکتشاف و استخراج این مواد معدنی، نیاز به بررسی و تجزیه و تحلیل روش‌هایی است که بتوان استفاده بهینه‌ای از مواد معدنی موجود نمود. با توجه به میزان ذخایر بوکسیت ایران در مقایسه با سایر کشورها (6/0 درصد از ذخایر جهان) و افزایش سرانه مصرف آلومینیوم در کشورهای توسعه‌یافته، بکارگیری روش‌های پیش‌فرآوری و فرآوری به منظور پایداری زنجیره تولید آلومینیوم ضروری است.
وی تصریح کرد: لذا پروژه واسطه سنگین جهت حذف کلسیت، دولومیت و کائولینیت به منظور کاهش مصرف سود سوزآور و قطعات یدکی با عنایت به کاهش کیفیت بوکسیت ورودی به مجتمع آلومینا تعریف شد. به گفته وی؛ در این پروژه با زدودن و کاهش عوامل مزاحم از جمله CaO , MgO، استفاده از سنگ بوکسیت با عیار Al2O3 بیشتر، فراهم خواهد شد. لازم به ذکر است با توجه به محدودیت شرکت آلومینای ایران در استفاده از منابع بوکسیت، اجرایی شدن این پروژه در راستای تولید اقتصادی و پایدار می‌تواند بسیار راه‌گشا باشد.
به گفته مدیرعامل شرکت آلومینای ایران؛ فاز مطالعاتی پروژه واسطه سنگین (هوی مدیا) به اتمام رسیده و مناقصه فاز اجرایی آن در دو مرحله برگزار شد که در هر دو مرحله نیز فقط شرکت تام ایران خودرو در مناقصه شرکت کرد.
وی در خصوص صادرات شرکت آلومینای ایران اظهارداشت: در سالهای اخیر با توجه به شدت تحریمهای ظالمانه علیه کشور عزیزمان و مشکلات بوجود آمده به واسطه این موضوع و همچنین با توجه به اینکه شرکت پیش از سال 1397 تنها تولید کننده پودر آلومینا و هیدرات بوده است که این مواد کاملا مصرف داخلی داشته و حتی کمبود و نیاز به واردات هم داریم در این بخش صادراتی نداشتیم. با اضافه شدن شمش آلومینیوم به سبد محصولات شرکت آلومینای ایران در اسفند سال 1397 و راهاندازی دیگهای کارخانه شمش آلومینیوم جاجرم، توانستیم در بحث شمش آلومینیوم از اواسط سال 1400 صادرات داشته باشیم که میزان صادرات شرکت آلومینای ایران در سال 1400 تا خرداد 1401، 5643.48 تن بوده است است که 12.6 درصد از تولیدات شمش آلومینیوم شرکت آلومینای ایران را شامل میشود.
زارع میزان فروش شمش آلومینیوم شرکت آلومینای ایران در بورس کالا 30175 تن برای سال 1400 را اعلام کرد که این میزان فروش برای تولید 37265 تن شمش آلومینیوم در سال 1400 میزان فروش بیش از 80 درصد تولیدات شمش آلومینیوم را در بورس کالا شامل میشود.
وی در خصوص نوسانات نرخ ارزی و مشکلات ناشی از آن به خصوص برای این صنعت ابراز داشت: نوسان نرخ ارز و تورم ناشی از آن بر جنبه های مختلف تولید از قبیل تأمین قطعات و مواد اولیه، مشکل تامین سوخت مورد نیاز شرکت و پیمانکاران سایه افکنده است. به گونه ای که پیمانکاران در اثر تغییر نرخ های خدمات و تجهیزات توان تأمین تعهدات خود را ندارند که این مسئله باعث کندی اجرای پروژه ها و قراردادهای شرکت و باقی گذاشتن خسارت هایی چند شده است. همچنین افزایش تحریمهای سخت‌گیرانه مشکلات متعددی را به وجود آورده است که می توان به مشکلات انتقال ارز، مشکلات ترخیص کالاها و قطعات وارداتی اشاره کرد.