در سالهای اخیر، با تغییر اقلیم و تنش های زیستمحیطی و محدودیت منابع انرژی، مدیریت مصرف انرژی بیش از پیش احساس میشود. در کشور نیز چندیست مقوله ناترازی انرژی سبب ایجاد مشکلاتی شده است که متولیان امر نیز بسرعت در حال تلاش برای رفع این مشکل هستند. اما در این میان، در کنار نقش و تلاش همگان برای مدیریت مصرف انرژی،روابط عمومیهای ادارات نیز نقش برجستهای در بالا بردن فرهنگ مصرف بهینه انرژی دارند؛ چراکه این نهادها حلقه واسط میان سازمان و جامعه بوده و توانایی تأثیرگذاری گستردهای بر افکار عمومی دارند. در این یادداشت بطور خلاصه به نقش آفرینی روابط عمومی ادارات و سازمانها در ارتقاء فرهنگ مصرف انرژی اشاره می گردد.
۱- آموزش و اطلاعرسانی
بعنوان مهمترین اقدام در ترویج فرهنگ مصرف درست انرژی،روابط عمومی میتواند با تولید محتوای آموزشی و انتشار آن در قالبهای متنوعی چون بروشور، فیلمهای کوتاه، پوستر و پیامهای رسانهای، اطلاعات لازم درباره اهمیت صرفهجویی در مصرف انرژی و توجه دادن به منابع محدود انرژی و نیاز آیندگان به آن را به مخاطبان منتقل کند. استفاده از فضای مجازی و شبکههای اجتماعی هم می تواند وسعت این تأثیرگذاری را گسترش دهد.
۲- ترویج فرهنگ سازمانی سبز
بدون شک ترویج فرهنگ از درون سازمان آغاز میشود. روابط عمومی میتواند با راهاندازی کمپینهای داخلی، تشویق کارکنان به رعایت اصول مصرف صحیح انرژی و معرفی اقدامات سازمان در این زمینه، الگویی موثر برای جامعه ارائه دهد. انعکاس فعالیتهای صرفه جویانه کارکنان در سایت یا شبکه های مجازی سازمان مانند عدم استفاده از روشنایی لامپها در طول ساعت اداری،تنظیم دمای مناسب اتاق در گرما و سرما،انعکاس و روایت سازی از فعالیت داوطلبانه کارکنان در اشاعه فرهنگ بهینه مصرف به افکار عمومی می تواند از جمله اقدامات روابط عمومی ادارات در این زمینه باشد.
۳-تعامل با رسانهها و جامعه
ایجاد ارتباط موثر با رسانهها و انعکاس فعالیتهای سازمان در حوزه مدیریت انرژی یکی از اقدامات نقش آفرین در زمینه ترویج فرهنگ مصرف درست انرژی است. ضمن اینکه این تعامل باعث افزایش اعتماد عمومی و مشارکت گستردهتر جامعه در سیاستهای صرفهجویی میشود که نمونه های همکاری های موفق روابط عمومی و رسانه در این زمینه نیز وجود دارد مانند
<<پویش۲۵ درجه>> شرکت توانیر که این روزها برای عبور از بحران ناترازی انرژی راه اندازی شده و همچنین پویش «خاموشی داوطلبانه» که در گذشته توسط روابط عمومی وزارت نیرو و مشارکت رسانه ها با هدف کاهش مصرف انرژی در ساعات اوج مصرف در فصل تابستان اجرا شد. در این پویش روابط عمومی شرکتهای توزیع برق با پیامهایی ساده مانند «یک ساعت خاموشی برای آینده روشن» مردم را تشویق به کاهش مصرف میکردند و در این پویش استفاده از چهرههای شناختهشده، طراحی پوسترهای جذاب و ویدیوهای آموزشی کوتاه سبب موفقیت آن شد.اما در ابعاد جهانی نیز می توان به پویش «Earth Hour» سازمان جهانی حیاتوحش (WWF) اشاره کرد که با اجرای کمپینی به نام «ساعت زمین» از سال ۲۰۰۷ میلادی، از مردم میخواهد در آخرینشنبه ماه مارس یک ساعت چراغهای خود را خاموش کنند که این پویش بازتاب بسیاری در رسانههای جمعی و شبکههای اجتماعی داشت و آگاهی گستردهای درباره اهمیت صرفهجویی در مصرف انرژی و اثرات زیستمحیطی آن ایجاد کرده است.پویش «صرفهجویی از خانه آغاز میشود» شرکت ملی گاز ایران هم با تولید و انتشار مجموعهای از انیمیشنهای کوتاه، نکات صرفهجویی در مصرف گاز را آموزش داد. انیمیشنهایی که به صورت گسترده در صداوسیما، آپارات و شبکههای اجتماعی منتشر شد و توانست مخاطبان زیادی، بهویژه خانوادهها، را درگیر کند.
۴-استفاده از بلاگر ها در فضای مجازی
امروزه فعالیت بلاگرها و جذب مخاطبان فراوان توسط آنان را نمیتوان نادیده گرفت و روابط عمومی ادارات و سازمانها باید بسمت استفاده از این ظرفیت نیز گام بردارند. روابط عمومی های اداراتی همچون آب،برق و گاز می توانند با همکاری بلاگرهای محلی در اینستاگرام و سایر شبکه های اجتماعی نکات مصرف بهینه انرژی را در قالب محتوای طنز یا چالشی منتشر کنند. بدون شک این همکاری باعث مشارکت بیشتر نسل جوان بعنوان بخش عمده جنعیت حاضر در فضای مجازی در موضوع فرهنگ مصرف درست انرژی و صرفهجویی می شود.
۵-رباتهای پیامرسان
استفاده از ربات های پیام رسان در پیام رسانهای داخلی توسط شرکتهایی چون آب و برق و گاز با قابلیت ارسال روزانه نکات مصرف بهینه انرژی و حتی پاسخ به پرسشهای مخاطبان باعث یاداوری روزانه موضوع مهم مصرف درست انرژی برای افکار عمومی است. این اقدام ظاهرا در شرکتهای آبفا و برق تهران صورت گرفته است.
۶-همکاری بینبخشی
روابط عمومیها بویژه روابط عمومی شرکت های آب،برق و گاز با ایجاد همکاری مشترک با روابط عمومی های سایر ادارات و طراحی و اجرای برنامه های مشترک می توانند در مسیر فرهنگسازی مصرف بهینه انرژی گامهای موثری بردارند.
بطور خلاصه می توان اذعان نمود که روابط عمومیها با ایفای نقش فعال، خلاقانه و مسئولانه میتوانند به یکی از بازوان اصلی ترویج فرهنگ مصرف بهینه انرژی در کشور تبدیل شوند. این نقشآفرینی نهتنها به کاهش هزینهها و مصرف منابع کمک میکند، بلکه در بلندمدت به افزایش سطح آگاهی و رفتارهای زیستمحیطی مردم و مسئولیت پذیری آنان در قبال آیندگان نیز منجر خواهد شد.