مدتهاست که با اجرای طرحهای انحصارطلبانه مورد حمایت دولت توسط خودروسازان، خرید خودروی صفر برای مصرفکنندگان واقعی به یک مسئله بغرنج و لاینحل تبدیلشده است. طرحهایی که با اهداف خاصی به مورداجرا گذاشته شد تا هم جیب خودروسازان را پرپول کند و هم به جبران کسری بودجه دولت کمک نماید.
نتیجه حرکت در این جاده یکطرفه، که با ایجاد محدودیت در واردات خودرو از یکطرف و کاهش عرضه خودروهای تولید داخل و همزمان ایجاد تقاضای کاذب در بازار خودرو از طرف دیگر به افزایش چند برابری قیمت خودروهای تولید داخل (که هدف اصلی از اجرای این طرحها بود) انجامید و تا آنجایی پیش رفت که امروزه بورس هم راهی برای گذاشتن کلاه گشاد تر بر سر مردم، بهویژه مصرفکنندگان واقعی شده است.
اگر تا دیروز مصرفکنندگان واقعی مجبور بودند برای خرید یک خودرو چند ده و بعضاً چند صد میلیون تومان را به دارندگان برگههای حواله برندگان قرعهکشیها بپردازند، امروز با طرح فروش در بورس مجبورند این مبالغ مازاد بر قیمت بورس را به دلالان و واسطههایی بپردازند که بازار خودرو را در اختیار خود گرفته و میگیرند.
با اجرای سیاستهای غلط فعلی شرایط بهگونهای پیش میرود که همچون کارتهای بازرگانی در آینده نهچندان دور شاهد اجاره دادن شماره ملی نیز خواهیم بود. این سیاستهای غلط نتیجه ایجاد انحصار مطلق (و نه نسبی) در بازار خودروی داخلی کشور هست که با خواست و حمایت دولتها صورت گرفته و میگیرد و روزبهروز همشکل جدیدی از اجحاف در حق مصرفکننده اجرایی میشود که نمونههای بارز آن را هرروزه شاهد هستیم.
آنچه در این آشفتهبازار به کمک مافیای خودرو میآید هجوم (هدایتشده) مردم به صفهای خرید است که در هر مرحله سود بیشتری را به جیب دولت و مافیای خودرو سرازیر میکند. افزایش 300 میلیون تومانی قیمتهای پیشنهادی برخی خودروهای خارجی عرضهشده در بورس نسبت به عرضه قبلی آنها نتیجه اجرای این سیاستهای پشت پرده است که مصرفکننده هیچ نقش، سهم و جایگاهی بهجز قربانی شدن در این جاده یکطرفه ندارند.
بهعنوان نمونه به یکی از طرحهای شرکت سایپا در هفتههای اخیر اشاره میکنم تا خود حدیث مفصل را بخوانید از این مجمل. در هفتههای اخیر شرکت سایپا خودروی جدید خود با برند شاهین را بهصورت یکماهه پیشفروش کرد. وقتی توجهها را جلب کرد بلافاصله آن طرح را متوقف و زمان تحویل را به 3 ماه افزایش داد و به فاصله کوتاهی آن طرح فروش را هم متوقف کرد.
این شرکت وقتی استقبال مردمی را دید و تقاضا را بهطرف خود جذب کرد، طرح فروش خودروی شاهین از طریق بورس را کلید زد که خوشبختانه برای اولین بار با عدم اقبال مردم مواجه شد و مجبور شد به متقاضیان (که بسیار کمتر از میزان عرضه بودند) به قیمت پایه این خودرو را در بورس بفروش رسانده و تحویل متقاضیان بدهد.
بلافاصله بعد از اعلام نتایج قرعهکشی ایرانخودرو، در طرحی هدفمند در یکزمان محدود و بدون اطلاعرسانی مناسب مجدداً طرح پیشفروش 3 ماهه را به مورداجرا گذاشت تا بهظاهر خودروهایی دیپورت شده از بورس را پیشفروش نماید اما هدف اصلی ایجاد حساسیت و به وجود آوردن تقاضای کاذب در بازار این خودرو بود تا دوباره بتواند با افزایش تقاضا از یکطرف و ایجاد محدودیت در عرضه این خودرو از طرف دیگر، خودروهای باقیمانده مرحله قبل را این بار باقیمت بالاتری در بورس بفروش برساند.
شاهد بارز بر این ادعا اینکه در اطلاعیهای به نمایندگیها بهجای اعلام زمان مشخص برای ثبتنام، عنوانشده ثبتنام از ساعت ... شروع و صرفاً تا زمان تکمیل ظرفیت ادامه خواهد داشت. بدون اینکه اعلام شود ظرفیت ثبتنام به چه میزان هست و چه کسی و چگونه بر تکمیل شدن ظرفیت نظارت میکند.
با همین ترفند، بهصورت یکجانبه تصمیم میگیرد که خودرو شاهین را همراه با کوئیک بهطور همزمان باقیمت مقطوع پیشفروش نماید اما ازآنجاییکه هدف اصلی مرحله بعد بورس است، این طرح با کمترین اطلاعرسانی و بعضاً خبرهای ضدونقیضی به گوش مردم میرسد.
مردم بیاطلاع از شرایط واقعی ثبتنام یکی دو روز مانده به زمان ثبتنام بر اساس شنیدهها، نسبت به افتتاح حساب وکالتی اقدام و پولهای خود را برای خرید جمعوجور میکنند اما شرکت سایپا در اقدامی کاملاً هدفمند و برنامهای از پیش طراحیشده، زمان ثبتنام را ساعت 10 صبح سهشنبه 4 بهمن اعلام میکند اما در زمان مقرر که افراد برای ثبتنام اقدام میکنند سایت به صورتی کاملاً برنامهریزیشده و هدفمند بالا نماید.
پس از دو ساعت انتظار و تلفنهای مختلفی که در جامعه زده میشود و از جیب مردم برای شرکت سایپا تبلیغ میشود، طی یک بخشنامه داخلی اعلام میشود به جهت پارهای مشکلات پیشآمده، ثبتنام از ساعت 14 انجام خواهد شد و دوباره مدتی مردم انتظار میکشند اما بازهم سایت بالا نمیآید و اعلام میکنند ثبتنام به ساعت 18 موکول شده است.
ساعت 18 تا 20 هم روال گذشته تکرار میشود و برای چندمین بار بدون ذکر ساعت مشخص، اعلام میشود ثبتنام بهروز چهارشنبه موکول شده است و مردم از صبح روز 4 شنبه تا ظهر پیگیر ثبتنام میشوند اما همچنان سایت بالا نمیآید و بعدازظهر اعلام میشود ثبتنام ساعت 18 امروز انجام خواهد شد.
ساعت 18 بالاخره با تأخیر حدود نیمساعته سایت ثبتنام باز میشود اما به فاصله بسیار کوتاهی اعلام میشود ثبتنام در این مرحله به اتمام رسیده و منتظر آگهیهای بعدی باشید.
جالبتر اینکه شرکت سایپا که قریب چهل ساعت مردم را علاف کرده و سرکار گذاشته بود عدهای را که حساب وکالتی را در روز سوم افتتاح کرده بودند اما بخشی از مبالغ موجودیشان بعد از ساعت اداری روز دوشنبه سوم بهمن به حسابشان آمده بود از لیست ثبتنام حذف و علیرغم تکمیل بودن موجودی آنها در روز قبل از ثبتنام، شرکت اجازه انتخاب خودروی موردنظر را به ایشان نداده و از گردونه ثبتنام کنار گذاشته میشوند.
آنچه بیان شد بخش کوچکی از اتفاقات بزرگی است که در بازار خودرو افتاده و میافتد و مردم در این فرایند فقط اجازه دارند در این جاده یکطرفهای که مافیای خودرو با حمایتهای پیدا و پنهان متولیان امر ساختهاند حرکت کنند. جادهای که معلوم نیست انتهای آن قرار است به کجا ختم میشود؟!!!!
امیدواریم گوش شنوایی وجود داشته باشد هرچند میدانیم نیست و اگر هم هست، آگاهانه خود را به ناشنوایی زدهاند.