کنکاشی در منش بزرگترین خبرنگار تاریخ:حضرت زینب کبری(س)

تقارنی زیبا در پیشه خبرنگاران رخ داده، روز عاشورا و روز خبرنگار. سعادتی که این حرفه حساس دارد امروز دوچندان شده علی رغم وجود دشواری های فراوان و جایگاه منحصر به فرد خبرنگاری، لکن الگوگیری از پیام آور کربلا مایه دلگرمی و نقطه عطف این شغل است. خبرنگار پیک انتقال اخبار و  نقل حوادث به منظر عموم است، بیش از هر زمانی اکنون می طلبد که خبرنگار امانت دار باشد، اخباری که منتقل می کند بدون جهت گیری و غرض ورزی های شخصی باشد. بی باک و بدون ترس از جوسازی ها و عنادورزی صاحبان قدرت و با پرهیز از جهت دهی مغرضانه به افکار عمومی، تنها کانالی باشد برای انتقال اخبار و روشنگری در عصری که سانسور و مخفی کاری و فشار صاحبان قدرت و اربابان رسانه افزونتر از گذشته است. خبرنگار اگر زینبی باشد و پیام رسان کربلا را الگوی خود قرار دهد از هر انحرافی در رسالت خود ایمن است. به راستی مگر زینب در کربلا و پس از آن چه کرده که اینچنین اوج گرفته؟

به مناسبت و اهمیت این تقارن نگرشی بر رفتار حضرت زینب(س) پس از واقعه کربلا می تواند جنبه های گوناگون شخصیتی و عملکردی ایشان را آشکار کند و برای اهل رسانه و امانتداران این عرصه، ملموس و در دسترس باشد. شجاعت در وجود حضرت زینب بزرگترین ویژگی بود که مقدمه پیغام آوری او را رقم می زند. قبل از رسیدن امام حسین به کربلا یزیدیان چنان اوضاع را دچار خفقان کرده بودند و مانع شفاف سازی شده بودند که کسی جرات دم زدن از نام امام حسین(ع) را در نهان و آشکار نداشت. مجازات های سنگین و شکنجه های بی سابقه ای که برای نامه رسان و سفیر امام حسین(ع) و یاران امام اعمال شد هراسی در دل مردم انداخت که کسی در فکر خود نیز از حمایت حسین(ع) می ترسید چه رسد به حمایت عملگرایانه. خوی وحشیگری لشگر ابن سعد و یزید در کربلا بی نهایت شد و پس از آن نیز جشن و پایکوبی در لشگر یزید فضایی رقم زده بود که کسی گمان نمی کرد نامی از حسین باقی بماند. او بساطی فراهم آورده بود که زن های شام هنگام ورود کاروان اسرا لباس نو پوشیده و دف می زدند و هلهله می کردند. در این شرایط بود که حضرت زینب(س) با شجاعت اوضاع را بر علیه یزید رقم زد. هنگامی که اسیران به شام و محل استقرار یزید برده شدند و از بین مردم عبور داده شدند و سر امام حسین(ع) را در عملی تبلیغاتی و ضد انسانی در تشت طلا گذارده و به مجلس آوردند تمام شرایط برای جولان یزید مهیا بود. او امام حسین(ع) و یارانش را طوری در منظر عموم جلوه داده بود که وی را دشمن رسول الله می دیدند. حضرت زینب(س) با دیدن سر امام حسین(ع) لب به سخن گشود و در رفتاری ضد جو حاکم اینگونه آغاز کرد: ای حسین ای محبوب پیامبر ای پسر فاطمه... و احساسات عمومی را برانگیخت. این گردهمایی یزید شاید به مثابه مجمعی بود که یزید بتواند چراغ هدایت را خاموش کند اما زینب گوش ها و چشم های کر و کور را به توجه و تامل واداشت. منابع تاریخی نقل کرده اند آنچنان شیون و سخن زینب(س) بر جمع تاثیر گذاشت که صدای گریه بالا گرفت. یزید که حمایت دلها و ذهن ها را  از ایشان دید با چوب بر لب و دندان امام حسین(ع) زد. یکی از اصحاب پیامبر در حمایت از حضرت زینب(س) گفت آن لب و دندان که با چوب بر آن می زنی بوسه گاه پیامبر بود. رفتار و منش شجاعانه حضرت زینب(س) اولین شکاف ها را بر فضای سنگین سانسور واقعیت ها ایجاد کرد.

دانایی و فصاحت و بلاغت حضرت زینب(س) اما کار را بر یزید سخت تر کرد. او به افشاگری پرداخت و فرمود: ای یزید آیا گمان برده ای که جای جای زمین و آسمان را بر ما بستی و ما را چون بردگان رانده شده دیدی که چنان برق در چشم و باد در بینی انداخته ای... این مایه کرامت ما و ننگ توست.

قدرت تسلط بر نفس و نکته بینی و موقعیت شناسی حضرت زینب(س) عرصه را بر یزید تنگ کرد او از افشاگری های حضرت از شرمساری سر به زیر افکنده بود. او که قیام امام حسین(ع) را در بین مردم با تبلیغات فراگیر و پردامنه عصر خود به حد شورش اجنبی بر علیه خلیفه وقت پایین آورده بود با سخنان حضرت زینب و یادآوری جایگاه امام حسین(ع) نزد رسول الله قافیه را باخت. لذا اگر نبود این افشاگری حضرت زینب(س) شاید این سخن واقعیت می یافت که: کربلا در کربلا می ماند اگر زینب نبود.

 یزید که برای برپایی این مجلس ده هزار نیرو بسیج کرده و بین آنها جاسوس گمارده بود و حمل سلاح را برای جلوگیری از هر درگیری و دادخواهی از سوی محبان امام حسین(ع) ممنوع کرده بود ناگاه خود را در مجلسی دید که گریه بر امام حسین(ع) فضا را پر کرده و آمال خود را از دست رفته دید و این مهیا نشد مگر با افشاگری حضرت زینب(س). دامنه افشاگری حضرت زینب(س) عام و خاص از دشمنان را شامل شد او رو به حضار کرد و  با شمردن اوصاف بد کوفیان فرمود: در شما جز شر و فساد و بغض و دشمنی و تملق چیزی نیست.

تیغ برنده سخنان حضرت زینب(س) شخص اول این توطئه را نیز نشانه گرفت. او به یزید گفت آیا این است رسم دادخواهی که کنیزانت را بر پرده و تخت و تاج بنشانی و دختران پیامبر را از این سو به آن سو برانی؟ یزید گفت این سخنان از یک زن داغ دیده برمی آید. لکن جملات فصیح و حملات ادبی زینبی، ابهت پوشالی یزید را شکست و باعث شد در همان مجلس مخالفت هایی با او صورت گیرد که مقدمه بیداد خواهی خون حسین(ع) را در بین مردم ایجاد کرد. آری دانایی، موقعیت شناسی، سانسور شکنی، و عملیات ضد تبلیغاتی، به همراه صفات و ویژگی های شخصیتی چون شجاعت و فصاحت و توکل و... می تواند مایه اثربخشی کلام و انتقال پیام یک خبرنگار نه تنها در جامعه خویش بلکه در ورای مرزها و از عصری به عصر دیگر شود. رفتار زینبی برای خبرنگاران جامعه ما دور از دسترس نیست مخصوصا که رهروان راه زینب، همچون شهید آوینی مسیری از این راه را پیموده اند.