اگرچه صنعت نساجی و پوشاک کشورمان در زمینه ایجاد فرصت های شغلی، تولید و به تبع آن رشد اقتصادی کشور پتانسیل قابل توجهی دارد، اما شاهد هستیم در سال های اخیر حتی به رغم برخی ممنوعیت های مربوط به واردات نتوانسته موفق عمل کند.
کمبود مواد اولیه تا چالش تامین سرمایه در گردش
آنچه که شاید مهمترین دلیلش کمبود مواد اولیه، نوسانات بهای ارز و چالش های مربوط به تامین سرمایه در گردش باشد. اکنون اما به نظر می رسد به فهرست علت های اشاره شده، باید قاچاق البسه را نیز اضافه کرد.
این در حالی بوده که اگر چه میزان قاچاق پوشاک در سال های قبل به تدریج با تدابیر اندیشیده شده از حدود چهار تا پنج میلیارد دلار به مرز یک میلیارد و 700 میلیون دلار رسیده بود، ولی این رقم دوباره روند صعودی در پیش گرفته و براین اساس در حال تبدیل شدن به یکی از دلایلی است که می تواند تولید پوشاک داخلی را با چالش هایی مواجه کند.
در این میان البته از نظر مجید نامی، نایب رییس اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک کشور بعضی کاستی ها در ساختارهای اقتصادی، علمی و صنعتی کشور باعث شده تا دوباره شاهد افزایش واردات پوشاک قاچاق باشیم.
مقوله ای که در راستای آن سعید جلالی قدیری، دبیر اتحادیه تولید و صادرات پوشاک ایران هم بیان کرده است؛ میزان واردات سالانه پوشاک قاچاق به بیش از دو میلیارد دلار رسیده است.
با این وجود اما اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران تاکید دارد که متأسفانه آمار‌های ارائه شده از سوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز بابت میزان قاچاق پوشاک کشور به هیچ عنوان با واقعیت منطبق نیست. به عبارتی عدد و رقم مذکور بسیار بیشتر است.
افزایش قیمت البسه داخلی بر تمایل به مصرف کالای قاچاق
در میان اما هستند کارشناسان و فعالانی در این حوزه از صنعت که معتقدند در سال های گذشته بالا رفتن بهای ارز و افت قدرت خرید خانواده ها موجب شده تا خرید کالاهای قاچاق نیز کمتر شود، موضوعی که علیرضا حائری،عضو هیات مدیره جامعه متخصصان نساجی نیز به آن اشاره داشته است، ولی وی مانند دیگر صاحب نظران تاکید داشته و دارد که نباید به سادگی از کنار اثرگذاری افزایش قیمت های البسه تولید داخل بر تمایل به مصرف کالای قاچاق گذشت.
عدم تشخیص پوشاک داخلی و خارجی
این اظهار نظرها در شرایطی بیان شده است که به گفته امیرمحمد پرهام فر، مدیرکل دفتر پیشگیری ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز یکی از مشکلات که بازرسان در خصوص کنترل و نظارت بر پوشاک قاچاق با آن مواجه هستند و براین اساس در سطح عرضه عدم تشخیص پوشاک داخلی و خارجی است.
چرا پوشاک خارجی قاچاق پر مشتری است؟
علاوه براین موضوع دیگری که در این زمینه چالش زا بوده این است که محصولات تولید شده در داخل کشور نسبت با نمونه مشابه خارجی، کیفیت پایین تر اما قیمت بالایی دارد. درصورتی که کالای خارجی همانند که به شیوه قاچاق وارد می شود هم کیفیت بالاتری داشته و هم در مقایسه با تولید داخل بهای منطقی تری دارد.
آنچه که موجب می شود تا خریداران در مقام مقایسه کفه ترازوی تصمیم گیری شان به سمت جنس خارجی قاچاق وزین تر شود.
روندی که موجب شد تا اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران و تشکل‌های نساجی با ارسال نامه ای به رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از روند مبارزه با قاچاق پوشاک و پارچه اعلام کردند: به رغم تلاش‌های صورت‌گرفته در رابطه با مبارزه با قاچاق پوشاک و منسوجات از سال ۱۳۹۷ تاکنون و به جهت عدم رعایت استمرار در اجرای مرحله ابتدایی طرح مبارزه با قاچاق انتقاد کرده و عنوان کند که بازگشت سریع قاچاق به سطح عرضه و سرازیر شدن پوشاک استوک به بازار هستیم، حجم پوشاک قاچاق در بازار به شدت گسترش یافته است.
در این خصوص همچنین باید عنوان کرد؛ بخش زیادی از تولید البسه مربوط به بخش های خصوصی بوده که در حیطه نساجی و پوشاک فعالیت دارند.
تولیدکنندگانی که کمترین بهره را از امکانات بانکی و دولتی در مقایسه با صنایع دیگر می برند و این امر چالش های جدی برای آنها به شمار می رود، آنچه که موجب افزایش بهای تولیدات شان شده و به طورغیر مستقیم راه را برای ورود کالای قاچاق هموار می کند. به این ترتیب باید گفت جدا از تدابیر پیشگیرانه و برنامه های مربوط به مبارزه با قاچاق یکی دیگر از مهمترین راهکارها در این زمینه حمایت از تولید کنندگان البسه به ویژه بخش خصوصی است تا بتوانند تولیدات خود را با بهای مناسب تری به مشتریان عرضه کنند. چرا که کاهش آمار مشتریان پوشاک قاچاق به طور قطع بر کاهش میزان خرید آن و به تبعش مقدار واردات این اقلام اثرگذار خواهد بود، زیرا بازار بدون خریدار دیگر فردی را برای وارد کردن البسه قاچاق ترغیب نمی کند.
در این میان البته باید به یاد داشت که یکی از اصول مهم و ضروری که در این راستا نباید از یاد برد؛ افزایش کیفیت تولیدات داخلی و متعادل نگه داشتن بهای پوشاک ایرانی است.