دکتر محسن ابوطالبی اصفهانی، مدیر گروه راه‌آهن و برنامه‌ریزی حمل‌ونقل دانشکده عمران و حمل‌ونقل دانشگاه اصفهان به چالش‌های حمل‌ونقل عمومی در اصفهان اشاره کرد و گفت: وسایل حمل‌ونقل عمومی شامل اتوبوس، اتوبوس‌های تندرو، تاکسی، مترو و ترامواست، درحالی‌که استفاده از خطوط تراموا در شهر پرهزینه است و با توجه به تحریم ایران شاید اصلاً امکان‌پذیر نباشد، ضمن اینکه یک منظره نازیبای شهری ایجاد می‌کند، مثل خیابان دماوند تهران که سیم‌ها و کابل‌ها آویزان است.
بی آر تی گزینه مناسبی برای حمل‌ونقل عمومی اصفهان
وی در مورد اتوبوس‌های تندرو(BRT) نیز گفت: اتوبوس‌های تندرو گزینه مناسبی برای اصفهان هستند فقط باید زیرساخت‌های آن در شهر آماده شود، به‌ویژه در خیابان‌هایی که عرض پهن‌تری دارند و این خطوط اجرا شد. در خیابان‌های دیگری مثل عبدالرزاق یا باهنر و ... ممکن است در ابتدا با افتتاح این خطوط، کمی مشکل ایجاد کند، اما شهرداری می‌تواند با استفاده از نرده و تجهیز خطوط به دوربین و باز کردن مسیر در مواقعی که اتوبوس‌ها تعطیل هستند و یا ترافیک زیاد است، این خطوط را به‌خوبی مدیریت کند.
مدیر گروه راه‌آهن و برنامه‌ریزی حمل‌ونقل دانشکده عمران و حمل‌ونقل دانشگاه اصفهان با بیان اینکه خطوط بی آر تی مانند هر سیستم حمل‌ونقل عمومی دیگر ظرفیت حداکثری دارد، گفت: این‌گونه نیست که با احداث خطوط بی آر تی مشکلات حمل‌ونقل عمومی به‌طور کامل حل شود و باید ظرفیت هرکدام از تسهیلات حمل‌ونقل را مدنظر داشته باشیم.
استفاده از گونه‌های مختلف شبکه حمل‌ونقل عمومی
وی بزرگ‌ترین مزیت خطوط بی آر تی را حرکت اتوبوس‌ها با سرعت زیاد در مسیر ویژه و انحصاری خود و دانست و افزود: اتوبوس‌های بی آر تی می‌توانند حرکت پیوسته و روان و با سرعت قابل قبولی داشته باشند. خطوط مسیر ویژه در اصفهان نیز با استقبال خوبی روبرو شد، با این‌وجود بهتر است از گونه‌های مختلف شبکه حمل‌ونقل عمومی استفاده کنیم و هرکدام از این گونه‌ها هم باید کامل باشند.
ابوطالبی با بیان اینکه داشتن یک خط بی آر تی شمالی جنوبی و شرقی غربی در کلان‌شهری مثل اصفهان کافی نیست، تصریح کرد: ما باید یک شبکه کامل «بی آر تی» در شهر داشته باشیم. خطوط مترو هم باید کامل باشد، اما الان فقط یک خط شمال جنوبی داریم. مگر چقدر از سفرها مقصد و مبدأ آن‌ها دقیقاً به این مسیر ختم می‌شود و یا شهروندان باید با تاکسی خودشان را به مبدأ و مقصد بی آر تی و مترو برسانند. در چنین شرایطی از خِیر استفاده از مترو و بی آر تی می‌گذرند.
او توضیح می‌دهد: اگر شبکه حمل‌ونقل عمومی کامل باشد مثل برخی شهرهای دنیا که شبکه اتوبوس‌های تندرو و مترو کامل است و ادعا می‌شود در هر نقطه‌ای که باشید شبکه حمل‌ونقل در فاصله ۵۰۰ متری شماست، در این صورت ترغیب می‌شوید از وسیله نقلیه شخصی کمتر استفاده کنید و با هزینه و زمان کمتر و بدون دغدغه ترافیک و سوخت و جای پارک به مقصد برسید. اما همه این‌ها منوط به این است که شبکه حمل‌ونقل عمومی کامل و زیرساخت‌های آن کامل باشد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه از الان می‌شود یک شبکه کامل حمل‌ونقل را در شهر طراحی کرد و برای مدت ۵ ساله به‌مرور معابر را آماده و زیرساخت‌های شبکه را تکمیل کرد، افزود: اینکه یک‌مرتبه این مراحل طی شود حرف غیرمنطقی و کار سختی است، اما در طول زمان و همراه با برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت و بلندمدت می‌شود آن را اجرا کرد. توسعه خطوط حمل‌ونقل عمومی اصفهان می‌تواند با بی آر تی دنبال شود، چون با هزینه کمتر نسبت به مترو قابل توسعه است و پوشش خوبی نیز می‌تواند داشته باشد، ضمن اینکه انعطاف‌پذیری آن نسبت به مترو بهتر است و سریع‌تر انجام می‌شود.
مزایای توسعه خطوط بی آر تی در اصفهان
وی با یادآوری اینکه خطوط بی آر تی نسبت به خطوط معمولی اتوبوس، آلودگی کمتری دارند، به این دلیل که سرعت آن بالاتر است، اما نسبت به مترو که از برق استفاده می‌کند آلودگی بیشتری دارد، گفت: اگر از اتوبوس‌های برقی و هیبریدی در خطوط تندرو استفاده شود، علاوه بر مزایایی که اشاره شد می‌تواند در کاهش آلودگی هوا هم نقش مؤثرتری داشته باشند. با توجه به اینکه اصفهان بیشترین روزهای آلوده را در کشور داشته باید توجه به این موضوع جدی گرفته شود و در بلندمدت مسیرهایی که محل تجمع خودروها و آلودگی‌ها بیشتر است، به اتوبوس‌های برقی تبدیل شود و از این تکنولوژی در آن‌ها استفاده کرد و یا گازسوز شوند که هر دو به کاهش آلودگی هوای اصفهان در فصول مختلف سال کمک می‌کند.
مدیر گروه راه‌آهن و برنامه‌ریزی حمل‌ونقل دانشکده عمران و حمل‌ونقل دانشگاه اصفهان خاطرنشان کرد: در کنار طراحی ایستگاه‌های بی آر تی، جانمایی آن باید به‌گونه‌ای باشد که باز باشند و از همه‌جا قابل دیدن باشند تا اتفاقات ناخوشایندی در آن رخ ندهد.
اولویت حمل‌ونقل عمومی است
وی با تأکید بر اینکه در حمل‌ونقل عمومی باید جابه‌جایی انسان و کالا به‌صورت ایمن، با حفظ مسائل اقتصادی و حفظ محیط‌زیست و ... مدنظر باشد، افزود: در این تعریف جابجایی خودروها مدنظر نیست و اگر بخواهیم به این موضوع توجه کنیم که با توسعه حمل‌ونقل عمومی، سرعت خودروهای شخصی در خیابان‌ها کم و ترافیک و ازدحام برای خودروها ایجاد می‌شود اشتباه است، چون مفهوم اصلی و اولیه حمل‌ونقل، جابجایی انسان و کالا به بهترین نحو است، بنابراین خودروهای شخصی در اولویت نیست.
جلب اعتماد شهروندان به حمل‌ونقل عمومی
سرهنگ محمدی، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی استان اصفهان نیز پیرامون خطوط بی آر تی در اصفهان، به ایسنا گفت: توسعه خطوط بی آر تی در حقیقت توسعه حمل‌ونقل عمومی است که در دنیا و کلان‌شهرها بسیار به آن توجه می‌شود، البته مشروط به اینکه وسایل نقلیه کافی و برنامه دقیق و منظمی هم تعریف شود تا مجموعه کاملی از وسایل نقلیه عمومی از مترو، تاکسی و اتوبوس را داشته باشیم.
وی ترافیک روان در کلان‌شهری مثل اصفهان را منوط به توجه به حمل‌ونقل عمومی دانست و افزود: در حال حاضر وضعیت ترافیکی اصفهان باعث نارضایتی و گلایه‌مندی مردم شده است، در حالی که هرچقدر بتوانیم حمل‌ونقل عمومی در شهر را توسعه دهیم و مردم نیز به حمل‌ونقل عمومی اعتماد کرده و کمتر از حمل‌ونقل شخصی استفاده کنند، به نفع شهر و شهروندان خواهد بود.
سرهنگ محمدی توسعه خطوط بی آر تی را از ضروریات حمل‌ونقل عمومی و روان‌سازی ترافیک به‌ویژه در هسته مرکزی شهر و مناطق پرتردد دانست و گفت: برای احداث مسیرهای بی آر تی مخالفتی نداریم، چون باید زمینه توسعه حمل‌ونقل عمومی را فراهم و تردد وسایل نقلیه شخصی را در شهرها محدود کنیم. متأسفانه در حال حاضر بسیاری از خودروهایی که در سطح شهر تردد می‌کنند تک‌سرنشین هستند. شاید بخشی از این مسئله به دلیل ضعف در سیستم حمل‌ونقل عمومی است، اگرچه در صورتی که حمل‌ونقل ارزان و مناسب و در دسترس در اختیار شهروندان باشد قطعاً از خودروی شخصی خود کمتر استفاده می‌کنند و با هزینه کمتر و راحتی بیشتر، بدون احتمال تصادف و جریمه به کارهای روزمره خود می‌رسند.
راه نجاتی برای ترافیک اصفهان
وی با بیان اینکه در حال حاضر اعتماد به حمل‌ونقل عمومی وجود ندارد، تصریح کرد: نتیجه عدم اعتماد تردد خودروهای تک‌سرنشین در سطح شهر است، درحالی‌که ما باید از حمل‌ونقل عمومی مثل اتوبوس، تاکسی و مترو حمایت کنیم چون راه نجات ما از ترافیک اصفهان همین است.
رئیس پلیس راهور اصفهان با بیان اینکه با احداث خطوط بی آر تی در اصفهان باید برای خودروهای شخصی محدودیت‌هایی اعمال کرد، گفت: اگر بخواهیم خودروهای تک‌سرنشین را حذف کنیم، باید از طرف دیگر، خطوط بی آر تی هم باید اشباع از اتوبوس‌ها و پذیرای مسافران با هزینه کمتر و دسترسی بسیار بالا باشد، چون این دو این‌ها مکمل هم هستند.
سرهنگ محمدی در مورد ورود موتورسیکلت‌ها به خطوط بی آر تی نیز گفت: موتورسیکلت‌ها قصه پر غصه‌ای در ترافیک شهری است که مختص اصفهان هم نیست. متأسفانه تاکنون ابزار بازدارنده‌ای برای برخورد و مقابله با موتورسیکلت‌ها وجود نداشته، اما امیدوارم که این اتفاق بیفتد و نظارت‌ها و بازدارندگی‌ها به نحوی شود که موتورسیکلت‌سواران به خود اجازه ندهند قوانین را نقض کنند و به خودشان و دیگران آسیب برسانند.
پیش‌بینی ۱۱ خط بی آر تی برای اصفهان
حمید آقایی، مدیرکل امور اجرایی ترافیک معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان نیز چندی پیش توسعه حمل‌ونقل ریلی را زمان‌بر و هزینه‌بر دانسته و گفته بود: با بودجه‌های فعلی نمی‌توانیم ظرف مدت کوتاهی معضل ترافیک اصفهان را حل کنیم، اما با توسعه خطوط بی آر تی می‌توانیم با هزینه و زمان کمتر، دسترسی شهروندان به حمل‌ونقل عمومی را تسهیل کنیم.
وی از پیش‌بینی ۱۱ خط بی آرتی برای اصفهان خبر داد و گفت: با اجرای این خطوط شهروندان دسترسی راحتی به حمل‌ونقل عمومی پیدا می‌کنند و در بررسی‌هایی که مشاور پیش‌ازاین انجام داده بود، شهروندان می‌توانند ظرف ۱۰ تا ۱۲ دقیقه به اتوبوس دسترسی پیدا کنند.
آقایی با بیان اینکه بر اساس مطالعات انجام شده بهترین راه برای رها شدن از معضل ترافیک شهرها، توسعه حمل‌ونقل عمومی است، تأکید کرد: باید ببینیم اولویت را به چه چیزی می‌دهیم؛ اگر اولویت را به خودروهای شخصی بدهیم و خودرو محور باشیم باید دست به ترکیب خیابان‌ها نزنیم، اما اگر بخواهیم اولویت را به حمل‌ونقل عمومی بدهیم باید بخشی از عرض خیابان را بگیریم تا اتوبوس با یک زمان‌بندی مناسب به مردم خدمات بدهد.
وی با تأکید بر اینکه اگر بخواهیم به سمت حمل‌ونقل ریلی برویم زمان‌بر و هزینه‌بر است و با این بودجه‌ها نمی‌توانیم ظرف مدت کوتاهی به هدفمان برسیم، تصریح کرد: با توسعه خطوط بی آر تی هم هزینه‌ها کمتر است و هم راحت‌تر و با زمان کمتری می‌توانیم این خطوط را راه‌اندازی کنیم. تردد با اتوبوس برای مردم نیز راحت‌تر از رفتن به فضای زیر زمین است و درعین حال می‌توانند از منظر و سیمای نیز استفاده کنند./ایسنا