در حالی که مسئولان دولت اعلام کردند هیچ کالای دیگری مشمول افزایش قیمت نمی‌شود، ولی در بازار کماکان شاهد بالارفتن نرخ سایر محصولات طی یک ماه اخیر هستیم. در واقع با نبودن نظارت مستقیم بر بازار و قیمت‌ها نمی‌توان گفت که فقط افزایش قیمت در کالا‌های اساسی و محصولات پایه است، اما انتظار می‌رود که سایر قیمت محصولات وابسته بدون تغییر باقی بماند.
با این همه شاید مردم به گرانی کالای اساسی عادت کرده اند، اما تأمین اقلام خوراکی مورد نیاز سفره هایشان با توجه به درآمد پایین‌تر از نرخ تورم، بسیار سخت شده است.
یک حلب روغن نباتی ۴۵۰ هزار تومانی، شکر کیلویی ۲۷ هزار تومان، گوشت گوسفند کیلویی ۲۴۰ هزارتومان و سایر مواد غذایی و مورد نیاز سفره‌های مردم همچنان روند افزایش قیمت دارند، اما متأسفانه همچنان وعده کاهش قیمت این اقلام مورد نیاز از سوی دولتمردان کشور اعلام می‌شود.
در این بین مردم مصرف کننده نه تنها امیدی به کاهش قیمت‌ها ندارند بلکه به این زودی‌ها اجرای ثبات قیمت اقلام اساسی و مورد نیاز سفره هایشان را نمی‌دانند.
چندی پیش بر اساس گزارش مرکز برنامه‌ریزی و اطلاعات راهبردی وزارت کار، قیمت برخی اقلام خوراکی طی اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ نسبت به ماه قبل از آن به گونه‌ای بوده است که در ۲ قلم از کالا‌های منتخب تغییرات بیش از ۱۰ درصد بوده و بیشترین افزایش قیمت در کالا‌های منتخب مربوط به روغن مایع با ۲۲.۳ درصد، شکر با ۱۰.۳ درصد و قند با ۹.۴ درصد است.
قبل از تخصیص ارز ترجیحی به واردات روغن، سالیانه یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن روغن در داخل مصرف و ۱۰۰ هزار تن به بازار‌های هدف صادر می‌شد که از سال ۹۷ با تخصیص ارز ترجیحی، مصرف به ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن رسید.
ماجرای کمبود و گرانی روغن در فروشگاه‌ها و حتی واحد‌های صنفی خرد به اواسط مهرماه سال ۱۳۹۹ بر می‌گردد که با خالی شدن یکباره قفسه ها، مردم ساعت‌ها منتظر در صف دریافت خرید بودند و این جریان ماه‌ها به طول انجامید.
علی رغم تلاش مسئولان تنظیم بازار و کارخانجات روغن نباتی، اما مشکلات سیستم توزیع منجر به ایجاد بازار سیاه روغن و عرضه چندبرابر نرخ درج شده بر روی کالا شد که در تیرماه ۱۴۰۰ بازار به آرامش رسید، هر چند قیمت روغن حلب با چندین بار افزایش قیمت داشت.
پس از جریان‌ها موضوع اصلاح یارانه مطرح شد و کارشناسان و فعالان این صنعت با تأکید براینکه با اصلاح نظام یارانه و به دلیل نبود زیر ساخت‌های لازم در این صنعت، قیمت روغن بیش از ۲۰۰ درصد افزایش خواهد داشت، هشدار دادند که این محصول از سفره‌های مردم حذف خواهد شد!
حالا روغن خوراکی در بهترین حالت با افزایش حدود ۲۵۰ درصدی همچنان پیشتاز گرانی است و علی رغم کاهش تقاضای این محصول در بازار، تولید کنندگان هنوز هم به وضعیت قیمت‌ها انتقاد دارند.
این روز‌ها باز هم شکر در بیشتر فروشگاه‌های بزرگ و مغازه‌ها کمیاب شده است. افزایش قیمت گروه قند، شکر طی یک سال گذشته ۱۳ تا ۹۳ درصد بوده است. در این مدت قیمت هر کیلو قند ۷۰ درصد، شکر فله ۸۱ درصد، شکر بسته بندی ۹۳ درصد افزایش یافته است.
پس از اینکه ارز ترجیحی برای واردات شکر حذف و واردات این کالای اساسی با ارز نیمایی صورت گرفت، نرخ شکر به یکباره در بازارگران و برای مدتی کمیاب شد. در حالی شکر در سال گذشته ۴ مرتبه افزایش نرخ را تجربه کرد که در سال ۱۴۰۰ نرخ آزاد شکر ۲۷۰ درصد افزایش قیمت داشته است.
تولید کنندگان محصول براین موضوع که شکر در کشور تولید می‌شود هم نظرند، اما حجم قابل توجهی از نیاز تولید شکر از طریق واردات تامین می‌شود. حالا در صورت لغو تحریم‌ها وضعیت سرمایه گذاری در واردات مورد نیاز این بخش تسهیل می‌شود، اما با توجه به اخبار‌های رسیده از مذاکراتف نمی‌توان خیلی به موضوع برداشته شدن تحریم‌ها امید وار شد.
در ادامه نایب رئیس کمیسیون امور داخلی و شورا‌ها با اشاره به گرانی کالا‌ها گفت: مجلس چنین اجازه‌ای را به دولت نداد که قبل از اینکه زیرساخت‌های ارز ترجیحی فراهم شود این ارز را حذف کند. قرار نبود با حذف ارز ترجیحی کالایی گران شود قرار بود آنقدر کالا آماده باشد و کالابرگ به مردم بدهند که مردم بتوانند کالای اساسی خودشان را تامین کنند و مشکلی برای تامین کالایشان نداشته باشند.
محمد حسن آصفری با بیان این مطلب گفت: متاسفانه با حذف ارز ترجیحی تعداد زیادی از کالا‌ها گران شده است کالا‌هایی که ارتباطی با ارز ترجیحی نداشته است بی حساب و کتاب گران شده است و این به مردم فشار مضاعفی آورده است. مجلس در این زمینه گلایه‌مند جدی است و باید هر چه سریعتر دولت جلوی گرانی افسارگسیخته‌ای که در جامعه وجود دارد را بگیرد و اقدامی به موقع در این زمینه انجام دهد.
وی ادامه داد: نرخ مالیات در حالی افزایش داشته است که کسبه و فروشنده‌ها درآمد آنچنانی ندارند و اعتراضات کسبه و بازاریان در این رابطه نشان دهنده عدم رضایت آن‌ها از وضعیت موجود است.
آصفری تاکید کرد: ما هر جا می‌رویم شاهد گلایه مردم هستیم آن‌ها نسبت به گرانی کالا‌ها که بدون هیچ حساب و کتابی گران شده اند گلایه دارند قدرت خرید مردم پایین آمده است و نمی‌توانند بسیاری از کالا‌ها را تامین کنند و آن را از سفره شان حذف کرده اند.
وی افزود: قطعا سلامت غذایی مردم در معرض تهدید است. با یکی از شرکت‌های تولیدکننده مواد لبنی صحبت می‌کردم تاکید داشتند که کاهش تولید داشتند و حتی برخی از تولیداتشان را در انبار‌ها نگهداری می‌کنند مواد لبنی که می‌تواند برسلامت مردم اثر بگذارد از سفره شان حذف شده است. میوه آنقدر گران شده است که فکر کنم برخی خانواده‌ها کلا میوه را حذف کرده باشند.
وی گفت: بایستی وزارتخانه‌های کشاورزی و صمت در این زمینه تدابیر ویژه‌ای اتخاذ کنند که جلوی بالارفتن قیمت‌ها را بگیرند و قیمت‌ها را به شهریور ۱۴۰۰برگردانند. البته رئیس جمهور گفته است که برای حل این مشکل برنامه دارد منتها آقایان در دولت بدانند که مجلس هم قرار نیست خیلی صبر کند. اگر ببینیم دولت برنامه‌ای برای حل این مسائل ندارد قطعا ما که وکیل المله هستیم جهت احقاق حقوق مردم اقدام می‌کنیم.
وی تصریح کرد: مطمئنا مجلس باید طرح‌های تدوین و طراحی کند که این افزایش قیمت‌ها را مدیریت کند و «طرح مجاب دولت به اصلاح قیمت‌ها» را تدوین و تصویب کند. درست است که ما نمی‌توانیم قیمت گذاری کنیم، ولی باید طبق قانون دولت را وادار کنیم که قیمت‌ها را کاهش دهد.
وی خاطر نشان کرد: سوال، استیضاح و تذکر از ابزار‌های نظارتی مجلس است که از آن‌ها استفاده خواهد کرد. خط قرمز مجلس مردم هستند و رضایتمندی مردم برای ما بسیار با اهمیت است و این موضوع می‌خواهد برای دولت خوشایند باشد یا نباشد.
بر این اساس گزارشات میدانی حاکی از کمیاب شدن شکر در برخی از مغازه‌های سطح شهر و تفاوت قیمت این کالا در مناطق مختلف با یکدیگر است. همچنین روغن در مراکز خرده‌فروشی به اندازه کافی عرضه نمی‌شود و خرده‌فروشان درباره کمبود این کالا هشدار می‌دهند.