وقتی درباره فاجعه متروپل سخن می گوییم حداقل درباره 28 جان از دست رفته و به علاوه آن، حجم زیادی از سرمایه گذاری مردم در این مجتمع حرف می زنیم. اما مهمتر از آن بحث درباره پتانسیل زنجیره های متعدد و مشابه دیگری از تخلفات و مفاسد است که می تواند به فجایع مشابه ختم شود.
آنطور که اسناد فعلی نشان می دهند، خطر فاجعه متروپل حداقل از یک سال قبل و توسط مراجع فنی مانند نظام مهندسی به نهادهای مختلف گوشزده شده بوده و به همین اعتبار این نهادها می بایست حسب وظیفه قانونی خود در برابر ادامه عملیات ساخت و ساز خطرآفرین و خارج از ضوابط این برج، مقاومت کنند. در حالیکه نه تنها چنین مقاومتی در کار نبوده بلکه از سوی برخی نهادها مانند شهرداری شاهد تلاش برای نادیده گرفته شدن هشدارها و ادامه کار بودیم.
محمدرضا رضایی کوچی، رییس کمیسیون عمران مجلس اظهار کرد: نه شهرداری و نه دادستانی آبادان و نه وزارت راه و شهرسازی به تذکرات و مکاتبات نظام‌مهندسی توجه نکرده بودند. وی افزود: تخلفات به قدری محرز بوده که افراد عادی هم با دیدن ساختمان متوجه آن می‌شدند. کوچی خاطرنشان کردن: مکاتبات زیادی هم صورت گرفته اما انگار صرفا برای رفع تکلیف بوده‌اند و اراده جدی برای توقف کار وجود نداشته.
همچین رحیم فلاح‌زاده مدیر مخابرات منطقه خوزستان با اشاره به پایداری ارتباطات مخابراتی در محل حادثه ریزش ساختمان متروپل آبادان، اظهار کرد: با توجه به ریزش ساختمان متروپل آبادان و اهمیت پایداری ارتباط مخابراتی در مدیریت این بحران، اقدامات و تمهیدات لازم برای پایداری شبکه‌های ارتباطی اتخاذ شده است.
وی افزود: در پی این حادثه دلخراش و اهمیت پایداری شبکه، ضمن حضور و بازدید از منصوبات و تجهیزات مخابراتی در محل حادثه، شبکه‌های ارتباطات مخابراتی مورد بررسی قرار گرفت و دستور لازم برای اعزام و مستقر شدن گروه فنی و عملیاتی سیار و شبکه ثابت به منظور پایداری ارتباطات نیز صادر شد و سیستم خنک کننده این سایت‌ها نیز برای جلوگیری از اختلال در شبکه و افزایش پایداری ارتباطات بهینه سازی شد.
مدیر مخابرات منطقه خوزستان گفت: با توجه به عملیات آوار برداری، احتمال آسیب دیدن و قطعی فیبر نوری سایت‌های تلفن همراه اطراف محل حادثه وجود دارد، لذا نسبت به تأمین و مستقر کردن دستگاه رادیو به صورت آماده‌باش در مرکز تلفن ثابت امام خمینی (ره) آبادان، اقدام شد تا در صورت قطعی فیبر و بروز اختلال، ارتباط سایت از طریق این رادیو پایدار بماند.
وی اظهار کرد: با توجه به وجود کابل شبکه، کافوی مسی و کافوی نوری (odc) در محل ساختمان متروپل و آسیب دیدن آنها هنگام آوار برداری، اقدامات اولیه جهت بهینه‌سازی و اصلاح در حال انجام است.
فلاح‌زاده ادامه داد: مخابرات منطقه خوزستان آمادگی تأمین بستر ارتباطی مورد نیاز فرماندهی عملیات پاسخ به بحران ریزش ساختمان متروپل آبادان را به استانداری خوزستان اعلام کرده و در حال انجام تمهیدات آن است.
وی گفت: از یکی از کارکنان مخابرات شهرستان آبادان که در روز حادثه ریزش ساختمان متروپل هنگام تعمیرات و نگهداری از شبکه آسیب دید، عیادت شد که خوشبختانه وضعیت جسمانی وی خوب است.
۱۰ موکب خدمت رسانی به امدادگران حادثه متروپل آبادان را برعهده دارند
مکی یازع رئیس ستاد عتبات عالیات آبادان اظهار کرد: علاوه بر موکب‌های آبادان از شهرهای شادگان، ماهشهر و رامشیر همچنین موکب بنیاد مستضعفان مشغول خدمات‌رسانی به امدادگران و نیروهای عملیاتی در نزدیکی محل حادثه هستند.
وی افزود: ۲۰ گروه مردمی و جهادی با پخت غذا در منازل کار پشتیبانی از موکب‌ها را برعهده دارند.
رئیس ستاد عتبات عالیات آبادان به شناسایی و اهدای کمک‌های دفتر آیت‌الله سیستانی به خانواده‌های جانباختگان حادثه ریزش برج متروپل در شهرهای خرمشهر، جزیره‌مینو و آبادان اشاره کرد و افزود: کمک‌های غیرنقدی شامل برنج، مرغ، چای، شکر، حبوبات و رب گوجه فرنگی به این خانواده‌ها اهدا شد.
رئیس ستاد عتبات عالیات آبادان گفت: همچنین بسته معیشتی شامل برنج، حبوبات، روغن مایع، ماکارونی و رب‌گوجه توسط گروه‌های مردمی و جهادی برای خانواده‌های آسیب‌دیده از حادثه متروپل درنظر گرفته شده است.
محمدحسن نامی رئیس سازمان مدیریت بحران کشور اظهار کرد: با توجه به بخش باقی مانده سازه متروپل که بسیار خطرناک است و احتمال ریزش آن، شتاب در انجام عملیات اولویت نیست.
وی افزود: با همکاری سایر ارگان‌ها و چندین استان تجهیزات پیشرفته آواربرداری به آبادان منتقل شده است و کمبودی از لحاظ لجستیکی وجود ندارد.
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور گفت: نمی‌توانیم به صورت خشن عملیات را انجام دهیم زیرا امکان ریزش سازه وجود دارد و جان امدادگران به خطر خواهد افتاد، ساختمان لرزان به لحاظ فنی دارای مشکل است و ریزش باید به گونه‌ای هدایت شود که به مردم آسیب نرسد.
وی تصریح کرد: اگر در آواربرداری دقت نشود پیدا کردن پیکر افرادی که زیر آوار مانده‌اند امکان‌پذیر نخواهد بود لذا اولویت عملیات، دقت و حساسیت در کار است حتی اگر عملیات آواربرداری چندین روز بیشتر طول بکشد.
نامی گفت: متأسفانه در این حادثه چندین شهروند آبادانی جان خود را از دست دادند که واقعه غم انگیزی برای همه است و با مقصران آن به شکل جدی برخورد خواهد شد.
تا شنبه _هفتم خردادماه_ پیکرهای ۲۸ جانباخته این حادثه از زیر آوار خارج شده است.
گفتنی است حداقل وفق ماده ۲۹۱ قانون مجازات اسلامی، اقدام یاد شده این نهادها مصداق صریح «ترک فعل» است. مطابق قانون اگر در صورت «ترک فعل» هر فرد حقیقی و حقوقی جنایتی واقع شود، آن جنایت به فردی که اقدام به ترک فعل کرده منسوب خواهد شد. بنابراین صرفا بر اساس همین یک ماده از قانون مجازات اسلامی می توان صف طویلی از متهمان ریز و درشت برای فاجعه متروپل انتظار داشت.
در کنار این قاعده دیگری در حقوق وجود دارد به نام قاعده تسبیب. از جمله ماده ۵۰۶ قانون مجازات اسلامی در همین رابطه می گوید: «تسبیب در جنایت آن است که کسی سبب تلف شدن یا مصدومیت دیگری را فراهم کند و خود مستقیماً مرتکب جنایت نشود؛ به‌طوری که در صورت فقدان رفتار او جنایت حاصل نمی‌شد.» «تسبیب» با «مباشرت» در جنایت تفاوت دارد.
مباشرت آن است که جنایت مستقیما توسط خود شخص (مرتکب) واقع شود، اما تسبیب در جنایت آن است که کسی سبب تلف شدن یا مصدومیت دیگری را فراهم کند و خود مستقیما مرتکب جنایت نشود؛ به‌طوری که در صورت فقدان رفتار او جنایت حاصل نمی‌شد. روشن است که براین اساس هم باید انگشت اتهام در ماجرای فروریختن ساختمان متروپل به سمت افرادی بسیار بیشتر از مالک و پیمانکار ساختمان نشانه رود.
با توجه به عیان بودن روابط گسترده مالک ساختمان متروپل با مسئولین مختلف و همینطور تائیدات مکرری که وی از سوی آن مسئولین دریافت داشته بود و همین تائیدات سبب اعتبار و نفوذ او شده بود، انتظار این است که در پرونده قضایی گشوده شده برای این فاجعه، رسیدگی علنی به نقش این مسئولین و همینطور افشای سلسله مناسبات و روابط حاکم میان آنها با شفافیت کامل انجام شود. اولا ماجرای متروپل ماجرایی نبوده که یک فرد تنها و بدون داشته شبکه ای قدرتمند در نهادهای مختلف بتواند آن را جلو ببرد و ثانیا ماجرای تخلفات این فرد و شبکه او هم صرفا محدود به متروپل نبوده و موارد زیادتری را شامل می شود. لذا به طور قطع خلاصه کردن دامنه تخلفات به چند فردی که مستقیما دخیل در این کار بوده اند به معنای تخفیف دادن پرونده است.