این خبر در حالی منتشر شد که معاون وزیر امور خارجه کره جنوبی در صفحه توییترش از گفت‌وگو با نماینده ویژه آمریکا در امور ایران درباره روند مذاکرات وین خبر داد و از دیگر سو، سنای آمریکا هم در صدد است روز چهارشنبه ۲۰ بهمن ماه جلسه استماعی را درباره جدیدترین تحولات مذاکرات برجامی وین برگزار کنند.
معافیت تحریمی
مقام وزارت امور خارجه آمریکا درباره لغو برخی تحریم های هسته ای ایران تاکید کرد که این معافیت تحریمی نباید به عنوان سیگنالی تلقی شود که واشنگتن به دنبال دستیابی به تفاهمی برای بازگشت به توافقی است که به صورت رسمی با نام برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) شناخته می شود.بر اساس گزارش‌ها، با صدور این معافیت تحریمی، شرکت‌های چینی، روسی و اروپایی که با برنامه هسته‌ای صلح آمیز ایران همکاری داشتند می توانند بدون نگرانی از تحریم‌های آمریکا، به این همکاری بپردازند.
"ند پرایس" چه گفت؟
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم درباره موضوع معافیت‌های تحریمی در خصوص برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران توضیح داد. "ند پرایس" جمعه شب به وقت محلی در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: ما دقیقاً همان کاری را کردیم که دولت قبلی کرد؛ به شرکای بین‌المللی خود اجازه می دهیم به خطرهای فزاینده مرتبط با عدم اشاعه و ایمنی هسته ای در ایران رسیدگی کنند در عین حال، تا زمانی که تهران به تعهدات خود در قالب برجام بازنگردد، معافیت تحریمی به ایران ارائه نکرده و نخواهیم کرد.
دولت ترامپ معافیت از تحریم برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران را در ماه مه ۲۰۲۰ به عنوان بخشی از کارزار «فشار حداکثری» بر ضد ایران که با خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ شروع شده بود، لغو کرد. خبرگزاری آسوشیتدپرس متن این معافیت از تحریم به امضای آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا و نیز یادداشت اطلاع آن به کنگره را به دست آورده است.
هدف آمریکا از لغو برخی تحریم‌های ایران
آسوشیتدپرس نوشته در حالی که مذاکره کنندگان آمریکایی خود را برای بازگشت به وین برای ادامه مذاکرات آماده می کنند، «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا چند معافیت تحریمی مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای غیرنظامی ایران را امضا کرد. این اقدام با هدف لغو تصمیم دولت ترامپ در پایان دادن به این معافیت‌های تحریمی بوده است. این خبرگزاری ادامه داد این معافیت‌های تحریمی با هدف ترغیب ایران به بازگشت به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ صورت می گیرد که دولت ترامپ به صورت یکجانبه از آن خارج شد.
خبرگزاری فرانسه هم از یک مقام ارشد آمریکایی نقل‌قول کرد که وزارت خارجه آمریکا «معافیت از تحریم برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران» را به عنوان اقدام فنی ضروری برای بازگشت به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ یا برجام اعاده کرده است.
با این اقدام تهدید تحریم بر ضد کشورها و شرکت‌هایی از روسیه، چین و اروپا که بر اساس شرایط «برجام» با صنایع هسته‌ای ایران همکاری می‌کنند، برداشته می‌شود و کشورها و شرکت‌های خارجی می‌توانند در نیروگاه هسته‌ای بوشهر، کارخانه آب سنگین اراک و راکتور پژوهشی تهران کار کنند.
فضای مثبت مذاکرات
حسن بهشتی پور، تحلیل گر مسائل بین الملل و سیاست خارجی درخصوص پیام بازگشت برخی معافیت های تحریمی گفت:« بازگشت برخی از معافیت های تحریمی ایران و اظهارات مقامات آمریکا مبنی بر لغو تحریم ها و همچنین آزادسازی پول های ایران در کره جنوبی مجموعه خبرهای خوشی که در این مدت وجود دارد. در حال حاضر فضای مثبتی در مذاکرات حاکم است بر همین اساس می توان به مذاکرات وین امیدوار بود که تا پایان ماه فوریه به توافق برسیم.»
او در پاسخ به این سوال که آیا این امکان وجود دارد که تا پایان سال به توافق برسیم؟ گفت:« نمی توان به صورت صددرصدی گفت چرا که خواسته های طرفین از یکدیگر بسیار است و باید دید آیا از خواسته های خود عقب نشینی می کنند یا چه درخواست هایی را از هم دارند.»
آمریکا به برجام متعهد باشد
این تحلیلگر مسائل بین الملل، در پاسخ به این سوال که اخیرا رابرت مالی گفته است، دولت بعدی آمریکا ملزم به احیای برجام نیست، آیا ممکن است ایران از شرط خود مبنی بر گرفتن تضمین عقب نشینی کند؟، گفت:« آمریکا می خواهد زرنگی کند تا تضمین ندهد. آن ها سعی می کنند که این موضوع را القا کنند که برجام قرار داد نیست درحالی که باید به توافقات بین المللی پایبند بود.»
بهشتی پور گفت: «زمانی که شاه رفت و انقلاب اسلامی شروع به کار کرد بسیاری از توافقات بین المللی به اجرا درآمد. همچنین یک زمانی هم گفته می شد که ممکن است دولت بایدن نتواند به تعهدات خود عمل کند حال رابرت مالی گفته است که تا پایان دولت بایدن به برجام متعهد هستند و این حرف نشانه خوبی است. با این حال اگر آمریکا تضمین ندهد ایران هم می تواند در مقابل شرط هایی بگذارد که در صورت عدم تعهد دولت بعد به برجام آن ها را عملی می کند».
ایران به دنبال توافق خوب
در راستای نوع توافق با آمریکا حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در رایزنی تلفنی با جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با تاکید براینکه ما با قاطعیت و صراحت به دنبال توافق خوب هستیم، گفت: «تحولات مثبت در مذاکرات وین رخ داده است اما هنوز انتظارات ما را برآورده نمی‌سازد.»
وی با اشاره به اینکه هم اکنون مذاکرات در برهه زمانی مهمی قرار دارد، اظهار کرد: «انتظار این است همه طرف‌ها با یک دستور کار مشخص و در راستای رسیدن به توافق به وین بیایند و آماده اتخاذ تصمیم‌های سیاسی باشند.»
همه طرف ها باید به تعهدات خود پایبند باشند
همچنین «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی روز شنبه در گفتگوی اختصاصی با شبکه تلویزیونی سعودی العربیه، ضمن اشاره به تازه‌ترین تحولات مربوط به مذاکرات لغو تحریم‌های ظالمانه علیه ایران در وین گفت: «بدون پایبندی و همکاری همه طرف‌ها هیچ توافقی حاصل نخواهد شد.»
العربیه به نقل از گروسی افزود: «هر چه طرف‌های حاضر در مذاکرات بیشتر گفتگو کنند، از شدت نزاع و تنش‌ها کاسته شده و دیدگاه‌ها بیشتر به هم نزدیک می‌شود.»
گروسی با بیان اینکه مذاکرات با وجود چالش‌های سختی که پیش رو دارد، در مسیر صحیح قرار دارد، تصریح کرد: «آژانس بین المللی انرژی اتمی تلاش‌های خود را برای دستیابی به توافق با ایران و تضمین اجرا و پایبندی به آن شدت بخشیده است.»
وی ادامه داد: «دستیابی به توافق در عرض چند روز مسئله پیچیده‌ای است اما محال نیست. در طول چند روز آینده روشن می‌شود نتیجه تلاش‌های فعلی به کجا ختم خواهد شد.»
به گزارش اترک هفته گذشته و پیش از آغاز تنفس که به مذاکره کنندگان هسته‌ای فرصت بازگشت به کشورهایشان را برای مشورت‌های بیشتر داد، تروئیکای اروپایی هم بالاخره به حصول پیشرفت در جریان گفتگوها اذعان کرد.
با این حال، ایران می‌گوید تا رسیدن به نتیجه دلخواه، باید درباره دو مقوله راستی آزمایی و تضمین‌ها گفتگوهای بیشتری انجام شود.
علاوه بر این، ایران به ضرب الاجل های ساختگی بهایی نمی‌دهد و برای تهران کیفیت مذاکرات برای تأمین منافع حداکثری ملت از اولویت بیشتری برخوردار است.