حدود 3 هزار نفر از از ساکنان محلی منطقه قره باغ کوهستانی تا صبح امروز از منطقه خارج شده و به خاک ارمنستان رسیدند. این مسئله در پیام منتشره در وب سایت رسمی دفتر مطبوعاتی دولت ارمنستان آمده است.
طبق این اطلاعات، جریان مهاجران در طول شب ادامه داشت. ارائه کمک‌های لازم به افرادی که به خاک ارمنستان می‌رسند و ثبت نام و سازماندهی آنها با شرایط جدید ادامه خواهد داشت.
وزارت دفاع روسیه نیز صبح امروز دوشنبه گزارش داد که نیروهای حافظ صلح روسی 70 نفر، از جمله تعداد زیادی کودک را از منطقه مارتونی تا شهر استپاناکرت(خانکندی)، پایتخت قره باغ اسکورت کردند.
طبق این اطلاعات، نیروهای حافظ صلح روسیه به انجام وظایف خود در منطقه قره باغ ادامه داده و با همراهی حافظان صلح روسی، کار انتقال غیرنظامیان از منطقه مارتونی در حال انجام است.
علاوه بر این، وزارت دفاع روسیه یادآور شد که طی 24 ساعت گذشته نیروهای حافظ صلح از تحویل 190 تن محموله کمک‌های انسان دوستانه حاوی مواد غذایی و سوخت و دارو برای مردم غیرنظامی قره باغ اطمینان حاصل کردند.
پاشینیان: ارامنه قره باغ ممکن است مجبور شوند خانه‌های خود را ترک کنند
نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان روز یکشنبه در سخنرانی خود در جمع مردم کشورش اعلام کرد که ارامنه ساکن قره باغ ممکن است تصمیم به ترک خانه‌های خود بگیرند.
وی گفت: ارامنه قره باغ همچنان با خطر پاکسازی قومی روبرو هستند. در روزهای اخیر کمک های بشردوستانه به آنها رسیده است، اما این وضعیت را تغییر نمی‌دهد. اگر شرایط واقعی زندگی برای ارامنه قره باغ در خانه هایشان ایجاد نشود و سازوکارهای موثری برای محافظت در برابر پاکسازی قومی ایجاد نشود، این احتمال افزایش می یابد که آنها خارج شدن از سرزمین مادری خود را تنها گزینه ببینند.
رئیس کابینه وزرای ارمنستان افزود: مقامات آماده پذیرش هموطنان قره باغی در صورت لزوم هستند و اقداماتی در این راستا انجام شده است.
پس از آغاز درگیری‌های نظامی در قره باغ، نیروهای حافظ صلح شروع به تخلیه غیرنظامیان از مناطق درگیری کردند. چند روز قبل وزارت دفاع روسیه گزارش داد که با میانجیگری فرماندهی نیروهای حافظ صلح روسیه، بین طرف آذربایجان و نمایندگان قره باغ، در خصوص برقراری آتش بس کامل توافق شده است.
هنگام خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، تندروهای سیاست خارجی روسیه از صحنه آشفته فرودگاه کابل لذت بردند. اما تماشای تصاویر ارامنه در حال فرار در پایگاه نیروهای حافظ صلح روسیه در فرودگاهی در قره‌باغ کوهستانی برای آنها دشوارتر بود.
مایه سرخوردگی مسکونشینان
همانطور که عقب‌نشینی واشنگتن باعث شد برخی از آمریکایی‌ها از قدرت ایالات متحده نگران شده و دشمنانش جسورتر شوند، ناتوانی آشکار نیروهای حافظ صلح روس مستقر در قره‌باغ برای جلوگیری از نفوذ نیروهای آذربایجانی تحت حمایت ترکیه برای تصرف خصمانه این منطقه برای مسکو ناخوشایند است.
قره‌باغ، یک منطقه ارمنی‌نشین بوده که در جامعه جهانی به عنوان بخشی از آذربایجان به رسمیت شناخته شده است اما از زمان جنگ اوایل دهه ۱۹۹۰، توسط یک دولت خودمختار اداره می‌شود. این منطقه در گوشه‌ای از اتحاد جماهیر شوروی سابق قرار دارد که مسکو آن را به عنوان حیاط‌خلوت خود می‌داند. اما در حالی که حواس کرملین معطوف جنگ اوکراین بوده، نفوذش در قره‌باغ تحت‌الشعاع ترکیه، ایران و جمهوری آذربایجان قرار گرفته است.
روسیه که دارای تأسیسات نظامی از جمله یک پایگاه هوایی در ارمنستان است، اعلام کرده که قصد ندارد نیروهای خود را از قفقاز جنوبی، منطقه‌ای که محل تلاقی خطوط گاز و نفت است، خارج کند. اما مدیریت بحران قره‌باغ آن را مجبور به انداختن تقصیرها به گردن ارمنستان کرده و مجبور شده است تا از سیاست خارجی خود در منطقه دفاع کند.
یادآور عکس‌های جمعیت فرودگاه کابل
گفته می‌شود در روزهای اخیر، صدها نفر در قره‌باغ کشته شده‌اند؛ جایی که اکنون بیش از ۱۰۰ هزار غیرنظامی ارمنی مجبورند بین تبعید از سرزمین تاریخی خود یا ادغام با کشوری که بسیاری از آنها آن را یک کشور متخاصم می‌دانند، یکی را انتخاب کنند.
الکساندر باونوف، دیپلمات سابق روس که اکنون یکی از اعضای ارشد موسسه کارنگی است، گفت: «عکس‌های دراماتیک مردم وحشت‌زده در فرودگاه خانکندی قره‌باغ، یک قافیه بصری آشکار با عکس‌های جمعیت فرودگاه کابل در سال ۲۰۲۱ است». او اذعان کرد: «مسکو از تصاویر کابل نتیجه گرفت که آمریکا ضعیف شده و فرصتی تاریخی برای حمله به اوکراین به دست آمده است. پس از تصاویر قره‌باغ چه نتیجه‌ای می‌توان گرفت؟»
کاهش نفوذ در قفقاز جنوبی
خشم برخی از روس‌ها نسبت به آنچه که به نظر آنها کاهش نفوذشان در قفقاز جنوبی است، با کشته‌شدن پنج نیروی حافظ صلح روسیه در برخورد با نیروهای آذربایجانی تشدید شد. عکس‌هایی از پیامدهای این حادثه که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، شیشه عقب خودروی سربازان روس را نشان می‌داد که پر از سوراخ‌های گلوله است.
ژیوف زِد، یکی از چندین وبلاگ‌نویسان نظامی روسی که به عنوان مفسر جنگ اوکراین مشهور شده‌اند، می‌نویسد: «آذربایجان قره‌باغ را با طعم خون روسیه شکست داد». او در ادامه نوشت: «به همه کسانی که اکنون حول پیروزی آذربایجان می‌رقصند، شما روی بدن افسران روس می‌رقصید»!
شیوع احساسات ضدروس در ارمنستان
شیوع احساسات ضدروس در ارمنستان که به طور سنتی یکی از نزدیک‌ترین متحدان روسیه است، وضعیت مسکو که منابع و توجهش به دلیل جنگ اوکراین به جای دیگری معطوف است را دشوارتر کرده است. معترضانی که می‌گویند به دلیل شکست روسیه در توقف آذربایجان احساس می‌کنند به آنها خیانت شده، در مقابل سفارت روسیه در پایتخت ارمنستان تجمع کرده و شعارهای ضدروسی سر دادند.
سرگئی مارکوف، مشاور سابق کرملین گفت: «این یک گرایش خطرناک است. احساسات ضدروسی در حال افزایش است».
ثمره اتکای صرف به مسکو
نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان مسکو را تا مرز بحران خشمگین کرد و گفت که اتکای تنها به روسیه برای حفاظت از امنیت کشورش اشتباه بوده است. او ۲ هزار صلحبان روس در قره‌باغ به ناتوانی در انجام وظیفه‌شان متهم کرد. سپس، علناً رزمایش‌های نظامی مشترکی را با نیروهای آمریکایی برگزار کرد و قول داد که شرکای امنیتی ایروان را متنوع کند.
روسیه با یک حرکت سعی کرد خسارت پیش‌آمده را کنترل کند و ناکامی را مستقیماً به گردن پاشینیان انداخت و او را به بی‌کفایتی دیپلماتیک و ناسپاسی متهم کرد. پاشینیان که در پی اعتراضات خیابانی سال ۲۰۱۸ که نفوذ روسیه را کمرنگ کرد، به قدرت رسید، مدت‌هاست از سوی مسکو به عنوان طرفدار غرب شناخته می‌شود. پس از شکست سال ۲۰۲۰ ارمنستان در جنگ ۴۴ روزه با آذربایجان، اکنون روسیه او را به ایجاد بحران با به رسمیت‌شناختن تمامیت ارضی آذربایجان متهم می‌کنند. مدت‌هاست که باکو استدلال می‌کند که قره‌باغ جزئی از این کشور است، اما ارامنه قره‌باغ می‌خواستند پاشینیان استقلال آنها را به رسمیت شناخته و آنها را به ارمنستان ضمیمه کند.
برخی از مقامات روس مانند دیمیتری مدودف، معاون رئیس شورای امنیت روسیه اعلام کرده‌اند که از سرنگونی پاشینیان که اکنون با درخواست رقبای خود برای استعفا مواجه است، خوشحال خواهند شد. در روز سه‌شنبه و پس از اینکه آذربایجان نیروهای خود را به قره‌باغ فرستاد، مدودف با انتشار لیستی از اشتباهات پاشینیان، از جمله «معاشقه با ناتو»، نوشت: «حدس بزنید چه سرنوشتی در انتظار اوست»؟
اگرچه اکنون روسیه در موضع ضعف قرار دارد، اما معتقد است که فرقی نمی‌کند چه کسی در مصدر قدرت باشد، در هر صورت فضای مانور ارمنستان محدود است. مارگاریتا سیمونیان، یک ارمنی‌تبار و یکی از قدرتمندترین مدیران رسانه‌های دولتی روسیه گفت که مسکو مجبور نیست اقدامات خود در قره‌باغ را به پاشینیان توضیح دهد. او نوشت: «روسیه می‌تواند بدون ارمنستان به کار خود ادامه دهد. ارمنستان بدون روسیه نمی‌تواند به کار خود ادامه دهد».