این طرح که تلاش شده در هاله ای از ابهام باقی بماند، یک ایراد بسیار اساسی دارد و آن به لحاظ حقوقی است، جایی که حاکمیت ملی سوریه عملا نقض می شود.
ترکیه در توضیح یا توجیه عملیات نظامی و قصد خود برای ایجاد به اصطلاح منطقه امن، نمی گوید "چگونه ادعاهای ملکی یا وابستگی افراد به سرزمین های مورد نظر را احراز کرده یا خواهد کرد؟!"؛ نکته ای که بعدها می تواند به بستر دائمی خشونت و خونریزی تبدیل شود.
نقض حقوقی دیگر طرح ترکیه در شمال سوریه آنجاست که این شهرک ها بدون اجازه و اطلاع دولت قانونی سوریه ساخته می شود، حال آنکه دستگاه های ذیربط اعم از ثبت احوال ، وزارت کشور یا استانداری ها در آن نقشی ندارند، حتی در تعیین هویت شهروندی آنانی که قرار است در این اردوگاه ها جای داده شوند و این به معنای نقض حقوق بین الملل از سوی آنکاراست.
همچنین چنین اقداماتی به هر دلیل لازم باشد، نیازمند قطعنامه های بین المللی بویژه از سوی سازمان ملل و شورای امنیت است، چرا که اگر هر کشور به دلخواه و با نقض حاکمیت همسایگانش چنین کند، همین نظم نسبی حاکم بر منطقه نیز از بین خواهد رفت و دیگر سنگ روی سنگ بند نخواهد بود.
این اقدام بر اساس برخی مواد و بندهای منشور ملل متحد بویژه اصول "عدم توسل به زور" و "عدم مداخله"، نقض فاحش حاکمیت ملی سوریه محسوب و حتی اقدامی تجاوزکارانه تلقی می شود.
وزارت امور خارجه سوریه هم در واکنش به اظهارت رئیس‌جمهور ترکیه درباره ایجاد «منطقه‌ای امن» در شمال سوریه این سخنان را «سخیف» و بازیچه ترکیه خواند.
وزارت امور خارجه سوریه، بعدازظهر روز جمعه در واکنش به اظهارات «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه درباره ایجاد «منطقه‌ای امن» در شمال سوریه بیانیه‌ای شدیداللحن صادر کرد.
رئیس‌جمهور اخیرا در اظهاراتی از سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) خواست که برای اسکان آوارگان به این کشور در ایجاد آنچه «منطقه امن» خواند، خطوط مرزی با سوریه کمک کنند.
بنابر گزارش خبرگزاری رسمی سوریه (سانا)، وزارت امور خارجه این کشور در واکنش به این اظهارات گفت: «اظهارات سخیف رئیس‌جمهور رژیم ترکیه درباره ایجاد منطقه‌ای امن در شمال سوریه بازیچه‌‌ای خصمانه است که این رژیم علیه سوریه و تمامیت ارضی آن دارد به راه می‌اندازد. چانه‌زنی‌های رذیلانه‌ای که رژیم ترکیه انجام داده و همچنان انجام می‌دهد، از نداشتن کمترین میزان فهم سیاسی و اخلاقی برای تعامل با بحران سوریه حکایت دارد چراکه این رژیم خود همواره بخشی از این بحران بوده و هست و آن را با طرح تجزیه و تقسیم [سوریه] تداوم بخشیده است؛ طرحی که تنها در راستای اهداف اسرائیل، آمریکا و غرب می‌باشد.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «هدف از ایجاد چنین منطقه‌ای مطلقا برای محافظت از مناطق مرزی میان سوریه و ترکیه نیست، بلکه هدف اصلی آن استعمار و ایجاد یک کانون قابل انفجار است که اساسا به اجرای طرح‌های تروریستی ضد مردم سوریه کمک می‌کند. دولت جمهوری عربی سوریه بر رد مطلق چنین دستاویزی تأکید می‌کند و از آن دسته کشورهای منطقه و جهان که در تأمین مالی چنین طرح‌های جنایتکارانه‌ای ایفای نقش کردند و آن را تبلیغ نمودند، می‌خواهد که فورا از حمایت رژیم ترکیه برای تحقق اهداف شیطانی‌اش دست بردارند.»
وزارت امورخارجه سوریه همچنین از جامعه بین‌الملل خواست که برای دست‌یابی به اهداف کوته‌بینانه با رئیس‌جمهور ترکیه بر سر خاک دیگر کشورها چانه نزنند؛ اهدافی که آثاری فاجعه‌بار برای امنیت، صلح و ثبات منطقه و جهان به دنبال خواهد داشت.
دمشق در پایان تأکید کرد که با تمام ابزارهای مشروع با این توطئه جدید اما دیرینه برای دفاع از مردم و تمامیت ارضی خود مقابله خواهد کرد.
از سوی دیگر بر اساس گزارش و ادعای پایگاه خبری عرب نیوز، غیبت نسبی روسیه از جبهه سوریه ممکن است باعث افزایش حضور ایران و ترکیه در سوریه و در نهایت تنش و درگیری بین این دو کشور شود.
بر اساس ادعای این پایگاه خبری، ترکیه حامی مخالفان بشار اسد و ایران حامی بشار اسد و حکومتش است. حضور روسیه در سوریه باعث شده بود نوعی تعادل بین این دو و نیز حکومت اسد شکل بگیرد اما با خروج روسیه از سوریه ممکن است این تعادل به هم بریزد.
هم اکنون روابط روسیه و ترکیه به خاطر تحریم دریایی ترکیه علیه روسیه در آب های دریای سیاه پیچیده شده است. در زمان وقوع درگیری ها در ادلب هم بین پوتین و اردوغان اختلافاتی شکل گرفت اما با این حال، روابط روسیه و ترکیه نسبتا خوب ماند و این دو نوعی تعادل را بین خود برقرار کردند.
بر اساس ادعای مهمت چنگیز، تحلیلگر سیاسی ترک، روسیه به هیچ وجه حاضر به ترک کامل سوریه نیست چرا که سرمایه گذاری بسیار زیادی در این کشور کرده است اما به علت جنگ اوکراین حضور و تاثیر خود را در سوریه و خاورمیانه کمتر می کند و همین امر، باعث افزایش تلاش سایر کشورها برای پر کردن این شکاف خواهد شد.
بر اساس ادعای عرب نیوز، علت سفرهای اخیر مقامات سوری به ایران هم همین امر است. دولت سوریه می داند که کاهش سرمایه گذاری روسیه در دمشق باعث تضعیف دولت بشار اسد می شود و به همین دلیل، سعی دارد بیش از گذشته به ایران نزدیک شود.
تاثیر و نفوذ ترکیه بر مخالفان به خصوص در جبهه ادلب و مناطقی چون تل رفعت و عین عیسی و افزایش احتمال عملیات نظامی دولت در این مناطق احتمالا تعادل قوا را در سوریه به هم زده و باعث افزایش تنش بین ایران و ترکیه گردد. این در حالی است که ترکیه و ایران قبلا در سوریه با هم همکاری هایی داشته اند و به خصوص پوتین باعث افزایش همکاری این دو می شد اما اکنون دشمن مشترکی در سوریه برای آنها وجود ندارد و تهران و آنکارا در دو نقطه مقابل هم ایستاده اند.
به جز موارد فوق، برخی مشکلات محیط زیستی بین ایران و ترکیه نیز شکل گرفته که ممکن است مزید بر مشکلات بالقوه سوریه گردد. پروژه‌های سدسازی ترکیه روی رودخانه دجله، جریان آب در این رود و فرات را کاهش داده و منجر به ایجاد طوفان‌های گرد و غبار شدیدی شده که آسیب های محیط زیستی مختلفی را برای ایران به وجود آورده است. این اقدام ترکیه با انتقاد ایران مواجه شده است. با اینکه، وزارت امور خارجه ترکیه اعلام کرده آنکارا پذیرای هرگونه همکاری منطقی و علمی با ایران است، اما افزایش گرد و خاک ها و آسیب های محیط زیستی ممکن است روابط ایران و ترکیه را بدتر کند.
به جز این، بر اساس ادعای عرب نیوز، ورود غیر قانونی و زیاد مهاجران افغان از مرزهای ایران به ترکیه باعث ناراحتی مقامات آنکارا از تهران شده و این امر نیز ممکن است باعث افزایش اختلاف ایران و ترکیه گردد.
همچنین، بر اساس ادعای این رسانه، گروه های شبه نظامی مورد حمایت طرفین، در ماه های اخیر با دشمنان ترکیه و ایران متحد شده اند و این اتحاد ها ممکن است اختلافات تهران و آنکارا را بیشتر از گذشته کند.
از آنجایی که روسیه در گذشته تلاش کرده است تنش ها را بین ترکیه و دولت سوریه کاهش دهد، خروج نیروهای مسکو از سوریه ممکن است اختلاف ترکیه و اسد و ایران را بیشتر کند هر چند، همانطور که در بالا نیز گفته شد بعید است نیروهای روس فعلا خاک سوریه را ترک و این کشور را یک سره رها کنند.