روسیه جدید طهور خواهد کرد
اسماعیل کریمی، کارشناس روابط بینالملل و منتخب مردم خراسان شمالی در شورای عالی استانها
در ژئوپلیتیک نبردهای بزرگ خودشان تکرار میشوند. برای همین جنگهای مهم ریشه درواقعیتهای مهم دارند و بهسادگی از بین نمیروند. وقتی جنگ مسئله ژئوپلیتیک را حل نکند، نزاع در پی خواهد داشت.
بعد از جنگ سرد و سقوط اتحاد جماهیر شوروی در دهه ۱۹۹۰ و استقلال و ایجاد کشورهای کوچک و بزرگ از دل اتحاد جماهیر شوروی این واقعیت را باید پذیرفت که با توجه به استراتژی و سیاستهای شوروی سابق و ساختار جمعیتی آن به این نتیجه خواهیم رسید که روسیه متلاشی نشده و دوباره ظهور خواهد کرد.
در این جهت میبایست رفتارهای روسیه طی دهههای گذشته را بررسی کنیم؛ اینکه اوکراین توسط روسیه کنترل میشود، بلاروس و مولداوی نیز بخشی از امپراتوری روسیه هستند و درواقع روسیه قائل به هیچ مرزی بین خود و جمهوریهای استقلالیافته از شوروی نیست و آنها را بخشی از خاک خود میداند. مرزهای روسیه طولانی و آسیبپذیر است اما فقط روی نقشه. عمق خاک روسیه بهعنوان یک برتری استراتژیک است و مانع از برتری نظامی کشورها خواهد شد و در جنگهایی که دهههای گذشته رخ داد کشوری فاتح جنگ با روسیه نشده است. ناتو به این واقعیت آگاه است و بههیچعنوان وارد جنگ با روسیه نخواهد شد و سعی در اعمال سیاستهای تحریمی و تشکیل اتحادهای ضد روسی دارد.
مشکلی که روسیه در آینده با آن مواجه خواهد شد بحران عظیم جمعیتی است به همین دلیل روسیه سعی در الحاق جمهوریها و مناطق روس نشین کشورهایی دارد که قبلاً عضو اتحاد شوروی بودند تا بتواند ارتشی عظیم با نیروهای زبده برای مقابله با تهدیدهای غرب و اروپا به وجود آورد. تا بدینوسیله بتواند مرزهای شوروی سابق را بازیابد.
موضوع دیگری که باید موردتوجه قرار گیرد این است که روسیه بعد از دهه۱۹۹۰ برنامه صنعتی شدن جهت رقابت با اروپا را در پیش گرفت. اما به دلیل وجود منابع طبیعی، منابع معدنی و منابع خام، استراتژی خود را تغییر و به سمت صادرات روی آورد و در قبل آن توانست اقتصاد خود را توسعه داده و باعث نیاز اروپاییان به انرژی و منابع معدنی روسیه گردید و روسیه از آن بهعنوان اهرم فشار بر اروپاییان استفاده کرد که در این جهت سهم بودجه نظامی و تحقیقاتی خود را افزایش داده و سبب وابستگی اروپاییان به روسها شد.
روسیه از این تغییرات استراتژیک سعی در ایجاد منطقه حائل در امتداد دشت شمالی اروپا را داشت و با ایجاد تعادل منطقهای در خاورمیانه، اروپا و اوراسیا و با ایجاد گسلهایی که هرلحظه امکان فوران آنها وجود دارد آنها را تکهتکه و کنترل کند و سیاست تهاجمی را در پیش خواهد گرفت اما درواقع این سیاست دفاعی است.
در همین جهت با توجه به استراتژی روسیه فعالیتهای آن در سه مرحله قابل ارزیابی است:
- بازیابی نفوذ و کنترل مرزهای شوروی سابق
- ایجاد حائل فراتر از مرزهای شوروی سابق
- ۳. جلوگیری از شکلگیری ائتلافهای َضد روسی.
جهت دستیابی به آنان در سه حوزه عملی اقدام به فعالیت خواهد کرد: منطقه قفقاز، منطقه آسیای مرکزی و حوزه اروپایی که شامل بالتیک میشود. با توجه به تغییر استراتژی روسیه بعد از روی کار آمدن پوتین، این موارد دینامیکهایی هستند که روسیه از آنها بهره میگیرد و در صورت دستیابی به آن حوزه نفوذات آمریکا و اروپا کمرنگ و تضعیف خواهد شد. در همین راستا روسیه با انجام عملیاتهای پنهان، کمک به اقلیتهای روسی و حضور نظامی و فشارهای نظامی در مرزهای کشورهای طرفدار غرب سعی دررسیدن به اهداف بلندمدت خود دارد. و در پایان آنچه قرار بود روسیه در سال ۲۰۵۰ به آن دست یابد به نظر میرسد تا اواسط دهه ۲۰۳۰ به آن دست خواهد یافت.