از ابتدای سال قیمت مرغ بنا به دلایل متعدد بالاتر از نرخ مصوب عرضه می‌شد که این امر با واکنش‌های متعدد مرغداران و مصرف کنندگان روبرو شد چرا که بنابر اذعان تولیدکنندگان، هر کیلو مرغ زنده با نرخ مصوب هفده هزار و صد تومان در اختیار کشتارگاه‌ها قرار می‌گیرد که با این حساب تخلف و سودجویی در سایه کمبود نظارت از کشتار به بعد اتفاق می‌افتد.
بررسی‌ها از سطح بازار نشان می‌دهد که هر کیلو مرغ با نرخ ۳۳ تا سی و هشت هزار تومان، ران مرغ سی و هشت هزار تومان، فیله مرغ ۷۰ تا هشتاد هزار تومان و سینه ۵۰ تا شصت هزار تومان به فروش می‌رسد، این درحالی است که قطعه بندی مرغ در مغازه‌ها ممنوع است که سود بالای حاصل از قطعه بندی و نبود نظارت‌ها منجر به تخلف مغازه‌داران شده است.
آمارها حاکی از آن است که سرانه مصرف مرغ به سبب گرانی گوشت قرمز و ماهی نسبت به قبل افزایش یافته که با این وجود اثر کالای جایگرین منجر به برهم زدن تعادل میان عرضه و تقاضا شده است به طوریکه طی ماه‌های اخیر این موضوع در کنار کاهش وزن گیری و تلفات ناشی از فصل گرما و بی کیفیتی نهاده‌های دامی، بازار مرغ را بیش از پیش متشنج کرده است.
این پایان ماجرا نیست چرا که مسئولان برای بازگرداندن آرامش به بازار مرغ با اتخاذ سیاست واردات تخم مرغ نطفه دار، کاهش ۲۰ درصدی جوجه ریزی کمتر از ظرفیت و افزایش فاصله جوجه ریزی به دنبال کاهش قیمت جوجه و هزینه‌های تولید، همچنین افزایش عرضه مرغ در سطح بازار هستند که به نظر می‌رسد در ۲ ماه آتی با افزایش جوجه ریزی به مرز ۱۳۰ تا صد و چهل میلیون قطعه و افزایش عرضه روزانه مرغ در سطح کشور، قیمت مرغ در بازار به تعادل برسد. هر چند مرغداران اعمال سیاست اخیر را راهکار منطقی کنترل قیمت جوجه در بازار نمی‌دانند و همواره بر اصلاح قیمت مرغ به سبب افزایش هزینه‌های تولید اصرار می‌ورزند.
دو نرخی بودن قیمت مرغ علت اصلی تخلف
رئیس انجمن پرورش دهندگان مرغ گوشتی با اشاره به علل گرانی مرغ در بازار اظهار کرد: علی رغم ضوابط و مقررات جدید برای بهبود وضعیت، روند بدتر می‌شود چرا که مشکلات باید ریشه‌ای و اساسی حل شود.
محمد یوسفی افزود: با وجود آنکه مرغ زنده با نرخ هفده هزار و صد تونان توسط ماموران دولت تحویل گرفته می‌شود، کوچک‌ترین خطایی نمی‌توانند داشته باشند و تنها ممکن است واحدهایی که برای جوجه ریزی از وزارت جهاد یا دامپزشکی نامه نگرفته باشند و به عبارتی سیستم دولتی را رها کردند.
یوسفی ادامه داد: با توجه به افزایش قیمت تمام شده تولید، نرخ هفده هزار و صد تومان برای مرغدار صرفه اقتصادی ندارد. از این رو زمانیکه قیمت‌ها دستوری باشد، مرغدار راه گریزی پیدا می‌کند.
رئیس انجمن پرورش دهندگان مرغ گوشتی با اشاره به علل گرانی مرغ در بازار بیان کرد: از زمانیکه مرغ روانه کشتارگاه می‌شود تا بدست مصرف کننده برسد، بین ۳ تا ۴ توزیع کننده می‌چرخد که همین امر منجر به التهابات قیمت می‌شود که متاسفانه این موضوع رهاست.
وی با اشاره به اینکه قیمت‌های دستوری جوابگو نیست، گفت: زمانیکه قیمت دستوری است، از ابتدای خط تولید تا توزیع بدست مصرف کننده باید برمبنای نرخ مصوب باشد.
به گفته یوسفی قیمت مصوبی که مسئولان پشت میز تعریف می‌کنند، صرفه اقتصادی ندارد چرا که مرغداران صدها قلم کالا را ۵۰ درصد بالاتر از قیمت مصوب خریداری می‌کنند که با این امکان استمرار تولید با نرخ مصوب وجود ندارد. از این رو اگر مسئولان خواهان قیمت گذاری دستوری هستند، دان، جوجه و حمل و نقل باید منطقی قیمت گذاری شود.
رئیس انجمن پرورش دهندگان مرغ گوشتی با بیان اینکه قیمت مرغ باید تابع عرضه و تقاضا باشد، گفت: با افزایش تولید و برنامه ریزی مدون، کسی بدنبال تخلف نیست. اما تا زمانیکه قیمت در بازار مرغ ۲ نرخی باشد، تخلف در کنار آن از مسیر جوجه کشی، تخم مرغ نطفه دار تا عرضه بدست مصرف کننده وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه ۲۵ تا ۳۰ درصد مرغ مصرفی تهران در استان تأمین می‌شود، بیان کرد: ۷۰ تا ۷۵ درصد مرغ مورد نیاز از سایر استان‌ها تأمین می‌شود که زمانیکه استاندار می‌بیند قیمت مرغ در استان بالا می‌رود، بلافاصله اجازه ورود مرغ به تهران یا سایر شهرها را نمی‌دهند که در نتیجه این امر منجر به کمبود و گرانی در بازار تهران می‌شود که موضوع گرانی سایر استان‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
یوسفی از توزیع روزانه شش هزار تا شش هزار و پانصد تن مرغ خبر داد و گفت: سال گدشته روزانه ۶ تا هفت هزار تن مرغ عرضه می‌شود که علت کاهش عرضه را می‌توان در عدم تأمین دان به اندازه کافی با نرخ مصوب جست و جو کرد که در نتیجه مرغ تولیدی با وزن پایین‌تری عرضه می‌شود. به عنوان مثال سال گذشته مرغ با وزن ۲.۵ تا ۳ کیلو به کشتارگاه عرضه می‌شد، اما هم اکنون با وزن ۲ کیلو مرغ به کشتارگاه می‌رود که همین امر بر میزان عرضه تأثیر گذار است.
سرانه مصرف مرغ به ۳۲ کیلوگرم رسید
نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی از کاهش قیمت جوجه یکروزه در بازار خبر داد و گفت: بنابر سیاست گذاری اخیر واحدهای مرغداری مکلف به جوجه ریزی ۲۰ درصد کمتر از ظرفیت مجاز هستند که این امر در کنار افزایش فاصله جوجه ریزی به ۹۰ روز و توازن بین عرضه و تقاضا منجر به افت قیمت در بازار شده است.
اسداله نژاد افزود: قیمت کنونی هر قطعه جوجه یکروزه به هفت هزار تومان کاهش یافته است، اما در مجموع سیاست گذاری اخیر راهکار منطقی برای کاهش قیمت جوجخ نیست چرا که هزینه مازاد بر دوش تولیدکنندگان می‌گذارد، در حالیکه عرضه جوجه از طریق سامانه بازارگاه راه حل مناسب تعدیل قیمت در بازار است.
وی با اشاره به تأثیر واردات تخم مرغ نطفه دار بر بازار جوجه بیان کرد: با توجه به کاهش جوجه ریزی گوشتی در سطح کشور و افزایش سرانه مصرف، واردات تخم مرغ نطفه دار می‌تواند تأثیر بر بازار بگذارد، اما حداقل ۲ ماه زمان می‌برد تا پس از تبدیل به جوجه اثر خود را بر بازار بگذارد.
نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی با تاکید بر اصلاح قیمت مصوب مرغ بیان کرد: علی رغم افزایش قیمت مولفه‌های تولید بخشی توسط دولت و بخشی بازار، اما قیمت مصوب تغییری نداشته است که انتظار می‌رود ظرف یک ماه آینده قیمت مصوب مرغ و جوجه یکروزه اصلاح شود، در غیراین صورت استمرار تولید دچار چالش می‌شود.
وی از افزایش سرانه مصرف مرغ خبر داد و گفت: از نظر بنده با افزایش قیمت گوشت و سایر محصولات پروتئینی، سرانه مصرف گوشت مرغ به بیش از ۳۲ کیلوگرم رسیده است که با این وجود جوجه ریزی ماهانه صد و سی میلیون قطعه نیاز بازار را می‌تواند به طور صد درصد تأمین کند.
به گفته اسداله نژاد، در شرایط فعلی تولید داخل برای جوجه گوشتی به گونه‌ای است که نمی‌تواند به صد و سی میلیون قطعه در ماه‌های آتی برسد که با این وجود در عرضه کمبود خواهیم داشت.
نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی ادامه داد: بنابر سرانه مصرف بیش از ۳۲ کیلو گوشت مرغ در کشور، روزانه حدود هفت هزار تن مرغ در سطح کشور باید عرضه شود، هر چند مرکز آمار هنوز به طور رسمی افزایش سرانه مصرف را اعلام نکرده است.
قیمت منطقی هر کیلو مرغ گرم در کشور را سی هزار تومان اعلام کرد و افزود: توزیع با نرخ بالاتر ناشی از سودجویی عوامل واسطه بعد کشتار است که با توجه به دیدگاه وزیر جهاد امیدواریم شرایط تولید بهبود یابد تا قیمت مرغ در سطح بازار تعدیل شود.
نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی با اشاره به اینکه اقتصاد دستور پذیر نیست، بیان کرد: با اقتصاد دستوری نمی‌توان قیمت کالا و اقلام را مهار و کنترل کرد که با این وجود سیاست آزادسازی باید در پیش گرفته شود تا بر مبنای عرضه و تقاضا قیمت گذاری صورت گیرد و در مقابل به دهک‌های هدف یارانه مستقیم پرداخت شود.
واردات تخم مرغ نطفه دار، بازار مرغ را به تعادل می‌رساند
مشاور ارشد اتحادیه مرغداران گوشتی از کاهش قیمت جوجه یکروزه خبر داد و گفت: قیمت کنونی هر قطعه جوجه یکروزه از دوازده هزار تومان به ۷ تا هفت هزار و پانصد تومان کاهش یافت که امیدواریم با استمرار روند کاهشی، قیمت جوجه به نرخ منطقی خود برسد.
محمد علی کمالی سروستانی افزود: تقاضا برای جوجه ریزی از میزان تولید بالاتر بود، به همین خاطر طی مذاکراتی با معاونت امور دام، ابلاغیه‌ای با نظر خبرگان بخش و اتحادیه‌ها تهیه شد که بر اساس آن مدیریت تقاضا را انجام دادیم.
مشاور ارشد اتحادیه مرغداران گوشتی با اشاره به اینکه واردات تخم مرغ نطفه دار در حال انجام است، گفت: اگر واردات از طریق تشکل‌ها بین مرغداران توزیع شود و به دست تولیدکننده واقعی برسد، این موضوع بر قیمت اثر خواهد گذاشت.
وی ادامه داد: برخی مزارع مرغ مادر برای سیکل تولید، مرغ خود را تولک بردند که امیدواریم با مجموعه این اقدامات تولید جوجه یکروزه افزایش یابد تا قیمت به سطح منطقی خود برسد.
مشاور ارشد اتحادیه مرغداران گوشتی با اشاره به تأثیر خنک شدن هوا بر تولید بیان کرد: با خنک شدن هوا، گله‌ها آمادگی وزن‌گیری بهتری دارند که با تأمین به موقع نهاده و اصلاح مرغ با وزن مناسب شاهد روند متعادل در قیمت خواهیم بود.
کمالی سروستانی با اشاره به اینکه جوجه نباید بیش از ۱۱ درصد هزینه تولید را به خود اختصاص دهد، بیان کرد: در مواقعی که قیمت جوجه به دوازده هزار تومان می‌رسد، بیش از ۲۰ درصد هزینه تمام شده را تشکیل می‌دهد که این امر تأثیر بسزایی در گوشت مرغ دارد و به عبارت دیگر در هر کیلو گوشت مرغ دو هزار و پانصد تا سه هزار تومان تأثیر گذار است.
مشاور ارشد اتحادیه مرغداران گوشتی با اشاره به دیگر راهکارهای ساماندهی جوجه یکروزه گفت: با خرید و فروش جوجه در قالب سامانه سماصط این آمادگی وجود دارد که مردم و تولیدکننده به حقوق خود برسند.
وی با اشاره به اینکه کمبود چندانی در عرضه روزانه مرغ در سطح بازار وجود ندارد، بیان کرد: در شبکه توزیع مشکلاتی وجود دارد که یکی از علل مشکلات شبکه توزیع را می‌توان قیمت گذاری ناعادلانه اعلام کرد چرا که با گذشت ۶ ماه از اعلام نرخ مصوب و افزایش هزینه‌های تولید، قیمت مصوب تغییری نکرده است.
کمالی سروستانی از توزیع روزانه ۱۱۰۰ تن مرغ گرم و منجمد در تهران خبر داد و گفت: روزانه ۶ تا هفت هزار تن مرغ در سطح کشور عرضه می‌شود.
مشاور ارشد اتحادیه مرغداران گوشتی در پایان تصریح کرد: در مهرماه تولید نسبت به شهریور تفاوت چندانی ندارد و طبق روال گذشته در مهر به دلیل تأمین نیاز مدارس، تقاضای چندانی در بازار وجود ندارد.